آخرین اخبار نشریه
    فصلنامه زمین شناسی ایران ( علمی پژوهشی )
  • شماره های پیشین

  • معرفي نشريه
    علمی

     

     

     

    Iranian Journal of Geology

    License Holder:

    Research Institute of Applied Sciences (ACECR)

    Editorial Director:                                                                                                            

    Dr. Khodaei, K., Associate Professor - Research Institute of Applied Sciences

    Editor in Chief:

    Dr. Adabi, M.H., Professor - Shahid Beheshti University

    Assistant Editor:

    Dr. Nassery, H.R., Professor - Shahid Beheshti University

    Editorial Board:

    Dr. Adabi, M.H., Professor - Shahid Beheshti University

    Dr. Nassery, H.R., Professor - Shahid Beheshti University

    Dr. Rezaei, M.R., Professor -  Curtin University of Australia

    Dr. Raeisi, E., Professor -Shiraz University

    Dr. Saeedi, A., Associate Professor -Geological Survey of Iran

    Dr. Ghazban, F., Professor -Tehran University

    Dr. Fatemi Aghda, S.M., Professor - Kharazmi University

    Dr. Gharshi, M., Associate Professor - Geological Survey of Iran

    Dr. Ghavidel, M., Professor of Institute of Petroleum Engineering – Tehran University

    Dr. Moore, F., Professor -Shiraz University

    Dr. Mousavi Harami, R., Professor -Ferdowsi University Mashhad

    Dr. Mirzaei, S., Professor - Research Institute of Applied Sciences (ACECR)

    Dr. Vossoughi Abedini, M., Associate Professor - Shahid Beheshti University

    Dr. Kohandel, A., Associate Professor - Research Institute of Applied Sciences (ACECR)

    Dr. Khodaei, K., Associate Professor - Research Institute of Applied Sciences (ACECR)

    Manager: Hatefi, R., Assistant Professor - Research Institute of Applied Sciences  (ACECR)

    Executive Director: Esmaili, E.

    Editors: Dr. Nassery, H.R. and Faezi, N.

    Designer: Ansari, A.

    Published: Every Season

    Print: Toos

    Print address: No. 22, 16 Azar Avenue, Keshavariz Boulevard, Tehran, Iran

    Office address: Shahid Beheshti University, Evin, Tehran, Iran, P.O.Box. 196151171

    Tel: +98(21)29902594 – 22431933-4

    E-mail: zaminshenasiiran@yahoo.com

    Website Journal: Journal.rias.ac.ir

    Website: www.rias.ac.ir

    This Quarterly Review of Science - Research to Number 3/309 and History 16 April 2008 from the Ministry of Science, Research and Technology.

    This journal is indexed in the following sites:

    http://www.isc.gov.ir ; http://www.srlst.com ; http://www.sid.ir ; http://www.magiran.com

     

     

    فصلنامه زمين شناسي ايران دارای رتبه علمی _ پژوهشی و ضریب تاثیر در زمینه علوم پایه می باشد و مقالات با گرایش های مختلف زمین شناسی را در روند داوری قرار داده و پس از تایید داوران و اعمال اصلاحات پیشنهادی توسط نویسنده(گان) در نوبت  چاپ قرار می‌دهد. فصلنامه زمين‌شناسي ايران هر سه ماه يك بار منتشر مي‌شود و در زمينه‌هاي تخصصي زمين‌شناسي مقاله مي‌پذيرد.

    نشاني دفتر فصلنامه: تهران، اوین، دانشگاه شهیدبهشتی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاددانشگاهی، صندوق پستي: 196151171 تلفن: 29902594 ، 4 ـ 22431933 پست الكترونيك: zaminshenasiiran@yahoo.com وب سايت: www. rias.ac.ir سایت: journal.rias.ac.ir  

    این فصلنامه دارای مجوز علمی ـ پژوهشی به شماره 309/3 مورخ 28/1/87 از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌باشد.  این نشریه در پایه استنادی علوم جهان اسلام و نیز ایران ژورنال (نظام نمایه‌سازی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری) نمایه شده است و دارای ضریب تاثیر می‌باشد.

    نشریه در پایگاه‌های اطلاع‌رسانی زیر قابل دسترس است: http://www.isc.gov.ir http://www.srlst.com http://www.sid.ir http://www.magiran.com  https://civilica.com/profile/

    - همچنین فصلنامه زمین شناسی ایران از سال 1398 تاکنون با انجمن رسوب شناسی ایران تفاهم نامه علمی امضا کرده اند. 

     


    آخرین مقالات منتشر شده

    • دسترسی آزاد مقاله

      1 - برش‌های ترازمند و بر‌آورد میزان کوتاه‌شدگی در افیولیت ملانژ شمال مکران، جنوب شرقی ایران
      عزیزالله تاج ور محمد مهدی خطیب محمدحسین  زرین‌کوب
      شماره 66 , دوره 17 , تابستان 1401
      ویژگی‌های هندسی و جنبشی عناصر ساختاری مکران شمالی در پنج برش ساختاری اندازه‌گیری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پس از آن به کمک برش‌های ترازمند، موازنه کردن برش‌ها و بازگرداندن ساختارها به حالت قبل از دگرشکلی، میزان کوتاه‌شدگی در بخش‌های مختلف گستره تعیین شده است. چکیده کامل
      ویژگی‌های هندسی و جنبشی عناصر ساختاری مکران شمالی در پنج برش ساختاری اندازه‌گیری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پس از آن به کمک برش‌های ترازمند، موازنه کردن برش‌ها و بازگرداندن ساختارها به حالت قبل از دگرشکلی، میزان کوتاه‌شدگی در بخش‌های مختلف گستره تعیین شده است. گسل‌های راندگی بشاگرد، درانار، آب‌نما، کوه بهارک و ورناچ با روند WNW-ESE و شیب بین 20 تا 35 درجه به سمت NNE، کنترل‌کننده‌های اصلی دگرشکلی در این پهنه بوده و عامل اصلی کوتاه‌شدگی هستند. موقعیت محور اصلی تنش به دست آمده بر اساس هندسه‌ی این گسل‌های راندگی برابر با N209/09 انطباق بسیار نزدیکی با محور فشردگی پدیدآورنده‌ی چین‌های پهنه داشته و نمایانگر آن است این ساختارها در نتیجه رژیم زمین‌ساختی یکسانی شکل گرفته‌اند. تفاوت میزان کوتاه‌شدگی در بخش‌های مختلف افیولیت ملانژ شمال مکران نیز ارتباط مستقیمی با عملکرد گسل‌های راندگی دارد. به‌گونه‌ای که در بخش‌های غربی پهنه و در برش‌های ساختاری A-A´، ´ B-B و´C-C با توجه به عملکرد گسل‌های راندگی‌، میزان کوتاه‌شدگی به ترتیب برابر 66/22، 85/22 و 32/14 درصد است. در بخش‌های شرقی به سبب نبود گسل‌های راندگی و حضور بیشتر گسل‌های امتدادلغز، در برش‌هایD-D´ و E-E´میزان کوتاه‌شدگی به ترتیب به 52/4 و 67/6 درصد کاهش یافته است. ترازمند کردن برش‌های ساختاری و بازگرداندن ساختارها به مرحله‌های قبل از دگرشکلی نمایانگر پهنای باریک حوضه اقیانوسی اولیه در شمال مکران است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      2 - پوشش گیاهی و آب و هوای دیرینه نورین (تریاس پسین) در ایران
      جواد  سعادت نژاد
      شماره 66 , دوره 17 , تابستان 1401
      توالی‌های سنگی حاوی ماکروفسیل‌های گیاهی به سن نورین در ناحیه البرز مربوط به دو واحد چینه‌شناسی للـه‌بند و شهمیرزاد، در ناحیه کپه‌داغ مربوط به سازند میان‌کوهی و در ایران مرکزی مربوط به پاره‌سازند قدیر در ناحیه طبس و بخش دهرود در ناحیه کرمان می‌باشند. به‌طورکلی تنوع و پوش چکیده کامل
      توالی‌های سنگی حاوی ماکروفسیل‌های گیاهی به سن نورین در ناحیه البرز مربوط به دو واحد چینه‌شناسی للـه‌بند و شهمیرزاد، در ناحیه کپه‌داغ مربوط به سازند میان‌کوهی و در ایران مرکزی مربوط به پاره‌سازند قدیر در ناحیه طبس و بخش دهرود در ناحیه کرمان می‌باشند. به‌طورکلی تنوع و پوشش گیاهی در طی زمان نورین کمتر از رتین به‌ویژه ژوراسیک (گروه شمشک) است و بیشترین تنوع پوشش گیاهی زمان نورین در حوضه البرز مربوط به شاخه پتریدوسپرموفیت‌ها (سرخس‌های دانه‌دار) و در حوضه ایران مرکزی مربوط به شاخه پتریدوفیت‌ها (سرخس‌ها) است و نشان‌دهنده رطوبت بالاتر زمان مذکور در حوضه ایران مرکزی و خشک‌تر بودن آب و هوای حاکم در حوضه البرز می‌باشد. بیشترین تنوع پوشش گیاهی در توالی‌های سنگی نورین در سراسر ایران مربوط به شاخه پتریدوسپرموفیت‌ها و کم‌ترین تنوع مربوط به ژینکوفیت‌ها است به‌طوری‌که به‌ترتیب 32 درصد (یک سوم پوشش گیاهی) و 5/6 درصد از کل پوشش گیاهی را شامل می‌شوند. نواحی پوشیده از گیاهان در سراسر البرز در طی زمان نورین مرتبط با یکدیگر است و جدایش وسیعی بین آن‌ها وجود نداشته است. مجموعه ماکروفسیل‌های گیاهی در هر دو حوضه البرز و ایران مرکزی موید آب و هوایی به نسبت مرطوب نیمه گرمسیری تا گرمسیری برای زمان نورین ولی با رطوبت کمتری در قیاس با زمان رتین می‌باشند. همچنین پوشش گیاهی زمان نورین در البرز کم تراکم‌تر و پراکنده‌تر از ایران مرکزی در طی زمان نورین است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      3 - تاریخچه نهشت و پسانهشت و اثرات آن¬ها بر کیفیت مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی اهواز
      اکبر حیدری میلاد فرجی نرگس شکری
      شماره 66 , دوره 17 , تابستان 1401
      توالی¬های کربناته سازند آسماری همراه با نهشته¬هایی از ماسه¬سنگ در اغلب نواحی حوضه رسوبی زاگرس از جمله ناحیه اهواز در بازه زمانی الیگو - میوسن ته¬نشین شده¬اند. در این مطالعه اثرات محیط¬های رسوب¬گذاری و پس از رسوب¬گذاری بر کیفیت مخزنی زون A7 سازند آسماری در چاه¬ شماره 4 م چکیده کامل
      توالی¬های کربناته سازند آسماری همراه با نهشته¬هایی از ماسه¬سنگ در اغلب نواحی حوضه رسوبی زاگرس از جمله ناحیه اهواز در بازه زمانی الیگو - میوسن ته¬نشین شده¬اند. در این مطالعه اثرات محیط¬های رسوب¬گذاری و پس از رسوب¬گذاری بر کیفیت مخزنی زون A7 سازند آسماری در چاه¬ شماره 4 میدان نفتی اهواز مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه توالی¬های سازند آسماری در این برش منجر به شناسایی تعداد 11 رخساره کربناته، یک رخساره تبخیری، یک رخساره آمیخته کربناته - آواری و یک رخساره سیلیسی آواری شد. محیط¬های رسوبی پهنه جزر و مدی، لاگونی، ریف مرجانی و دریای باز برای ته¬نشینی رخساره¬های شناسایی شده معرفی شده است. با توجه به عدم وجود تغییرات ناگهانی، به نظر می¬رسد نهشته¬های مورد مطالعه در یک پلتفرم کربناته نوع رمپ ته¬نشین شده¬-اند که تحت اثر ورود رسوبات سیلیسی-آواری از سیستم¬های رودخانه¬ای زاگرس بوده است. همچنین از فرآیندهای دیاژنتیکی که توالی¬های مورد بررسی را تحت تأثیر قرار داده¬اند می¬توان به میکرایتی¬شدن، سیمانی¬شدن، نئومورفیسم افزایشی، تراکم فیزیکی و شیمیایی، انحلال، شکستگی و پرشدگی، دولومیتی¬شدن و انیدریتی¬شدن اشاره نمود که در محیط¬های پسارسوبی دریایی، متئوریک و تدفینی رخ داده¬اند. بسیاری از شکستگی¬ها توسط مواد نفتی پر شده¬اند که این نشان‌دهنده این موضوع است که شکستگی¬ها در کنار دولومیتی¬شدن، تراکم شیمیایی و روزنه¬های فنسترال از مهم‌ترین عارضه¬های پسارسوبی جهت افزایش کیفیت مخزن هستند. درحالی‌که سیمانی¬شدن و انیدریتی¬شدن با بستن فضاها در کاهش کیفیت مخزن اثرگذار بوده¬اند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      4 - ژئوشیمی ایزوتوپی Rb-Sr، Sm-Nd و سن¬سنجی 40Ar-39Ar گابروهای قوشچی، شمال ارومیه، شمال غرب ایران
      شیرین   شهابی هادی شفایی مقدم قاسم قربانی
      شماره 66 , دوره 17 , تابستان 1401
      گابروهای مورد مطالعه کمپلکس قوشچی در شمال ارومیه و در شمال غرب پهنه ایران مرکزی واقع شده‌اند. این سنگ‌ها به داخل پی¬سنگ کادومین نفوذ کرده و خود توسط دایک¬های تأخیری دیابازی، گرانیتی و آپلیتی قطع شده¬اند. کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده گابروها شامل کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز م چکیده کامل
      گابروهای مورد مطالعه کمپلکس قوشچی در شمال ارومیه و در شمال غرب پهنه ایران مرکزی واقع شده‌اند. این سنگ‌ها به داخل پی¬سنگ کادومین نفوذ کرده و خود توسط دایک¬های تأخیری دیابازی، گرانیتی و آپلیتی قطع شده¬اند. کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده گابروها شامل کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز می‌باشند. این گابروها دارای نسبت 87Sr/86Sr به نسبت پایین (703280/0 تا 704343/0) می¬باشند. ویژگی¬های ایزوتوپی در این سنگ¬ها، نشان¬دهنده وقوع ماگماتیسم مرتبط با کشش درون صفحه¬ای و منشأ گرفتن آن¬ها از یک گوشته غنی¬شده می¬باشد. حداقل سن به دست آمده برای گابروها بر اساس سن¬سنجی 40Ar-39Ar، 68/55±1/316 میلیون سال (کربونیفر) و تقریبا هم زمان با مراحل اولیه بازشدگی نئوتتیس می¬باشد. شاید گابروهای قوشچی از منشأ گوشته¬ای با ترکیب اسپینل-گارنت لرزولیتی مشتق شده و در ناحیه منشأ از حدود 5 درصد ذوب بخشی به وجود آمده¬اند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      5 - ارزیابی و پهنه‌بندی خطرهای مرتبط با فوران احتمالی آتشفشان سبلان
      احمد عباس نژاد احمد خیاط زاده حجت الله رنجبر حمید  احمدی پور بهنام عباس نژاد
      شماره 66 , دوره 17 , تابستان 1401
      استراتوولکان سبلان یکی از آتشفشان‌های نیمه فعال ایران است و احتمال فوران آن در آینده منتفی نیست، زیرا که دارای چشمه‌های آبگرم فراوان و مورفولوژی سرپا (با فرسایش کم) است و از آخرین فوران آن، در مقیاس زمین‌شناسی، زمان اندکی طی شده است. براساس رژیم فوران این نوع آتشفشان‌ها چکیده کامل
      استراتوولکان سبلان یکی از آتشفشان‌های نیمه فعال ایران است و احتمال فوران آن در آینده منتفی نیست، زیرا که دارای چشمه‌های آبگرم فراوان و مورفولوژی سرپا (با فرسایش کم) است و از آخرین فوران آن، در مقیاس زمین‌شناسی، زمان اندکی طی شده است. براساس رژیم فوران این نوع آتشفشان‌ها، و نیز، فوران‌های قبلی حاصل از مطالعات زمین‌شناسی ، فوران احتمالی این آتشفشان می‌تواند با تهدیدهای خاکستر (تفرا)، گدازه، پیروکلاستیک‌های جریانی و لاهار همراه باشد. شدت فوران احتمالی آن در مقیاس VEI در حد سه تا پنج پیش‌بینی می‌شود. درصورتی¬که این آتشفشان نشانه‌های شروع فوران را بروز دهد باید براساس نقشه‌های پهنه¬بندی مربوط به خطرهایی که می‌تواند ایجاد کند اقدامات اضطراری صورت گیرد. بنابراین، تهیه این نقشه‌ها برای اقدامات اضطراری ضروری است. در این مطالعه، از مدل ارتفاعی رقومی آتشفشان، تصاویر ماهواره‌ای و نرم‌افزارهای Arc GIS، ENVI و VORIS و داده‌های جوی پایگاه NCEP/NCAR استفاده شد. برای تهیه نقشه خطر پیروکلاستیک‌های جریانی از مدل مالین و شریدان (Malin and Sheridan, 1982) استفاده شد. در تهیه نقشه گسترش و موقعیت جریان‌های گدازه مدل شبیه‌سازی جریان گدازه مورد استفاده قرار گرفت، و بالاخره، برای تعیین مسیرهای احتمالی و موقعیت جریان‌های لاهاری از تلفیق مدل ارتفاعی رقومی آتشفشان و تصویرهای ماهواره‌ای موزائیک شده، آبراهه‌های اصلی شناسائی و بافرگذاری شدند. براساس این مطالعه، خاکستر آتشفشان به سمت شرق حرکت کرده و شهر اردبیل و آبادی‌های دیگری را مورد تهدید قرار خواهد داد. لاهارهای آن هم کاربری‌های متعددی در اطراف مخروط را تهدید می‌کنند و امکان ورود به شهرهای مشکین‌شهر و اردبیل را هم دارند. جریان‌های گدازه اکثر جان¬پناه‌ها، تأسیسات استفاده از آبگرم و پیست اسکی آلوارس را تهدید خواهند کرد. همچنین، مشکین‌شهر، روستای موئیل، پیست‌های اسکی و جان¬پناه‌ها در معرض پیروکلاستیک‌های جریانی (ابر سوزان) هم قرار خواهند داشت. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      6 - مس‌های رسوبی به‌عنوان گوهرسنگ: مطالعه موردی از کانی زایی مس در رسوبات آبرفتی دشت جنوبی رفسنجان
      حامد  زندمقدم حمید  طاهری نیا حمید  احمدی پور
      شماره 66 , دوره 17 , تابستان 1401
      نهشته‌های پلیوسن -کواترنری دشت جنوبی رفسنجان (غرب استان کرمان)، دارای انواع کانی‌های مس از نوع رسوبی است و از ارزش سنگ‌های کلکسیونی و گوهرسنگ برخوردار هستند. مهم‌ترین کانی‌های مس شناسایی شده شامل مالاکیت، آزوریت، آتاکامیت و پاراتاکامیت هستند. کانی‌زایی مس در این توالی ب چکیده کامل
      نهشته‌های پلیوسن -کواترنری دشت جنوبی رفسنجان (غرب استان کرمان)، دارای انواع کانی‌های مس از نوع رسوبی است و از ارزش سنگ‌های کلکسیونی و گوهرسنگ برخوردار هستند. مهم‌ترین کانی‌های مس شناسایی شده شامل مالاکیت، آزوریت، آتاکامیت و پاراتاکامیت هستند. کانی‌زایی مس در این توالی به سه صورت سیمان (در کنگلومراها)، نودول (در ماسه‌سنگ‌ها و گلسنگ‌های توفی) و لامیناسیون‌های موازی تا مورب متناوب با کلسیت (تراورتن‌ها) مشاهده می‌شوند. دو گروه اول صرفاً جنبه تزئینی و کلکسیونی داشته اما گروه سوم از قابلیت تراش مناسبی برای جواهرسازی برخوردار است؛ بنابراین به‌عنوان گوهرسنگ معرفی می‌شود. شستشوی مس از کانسارهای پورفیری مس ناحیه بالادست (ارتفاعات مربوط به کمربند دهج - ساردوئیه) و به دنبال آن غنی شدن و رسوب‌گذاری مس در نهشته‌های جوان پایین‌دست، محتمل‌ترین مدل تشکیل کانی‌های مس‌دار در نهشته‌های مورد مطالعه محسوب می‌شود و به‌عنوان کانسارهای مس نوع اگزوتیک معرفی می‌شوند. پرونده مقاله
    پربازدیدترین مقالات

    • دسترسی آزاد مقاله

      1 - معرفی کانسار مس ماری بعنوان یک ذخیره چینه¬کران نوع مانتو در زون طارم، شمال غرب ایران
      مهدی  مرادی سجاد  مغفوری محسن  موءید وحید فریداصل
      شماره 38 , دوره 10 , تابستان 1395
      کانسار مس ماری در شمال غرب ایران و در منطقه طارم در شمال زنجان واقع شده است. این کانی سازی از نوع چینه کران و سنگ درونگیر آن، تراکی آندزیت مگا پورفیری به سن ائوسن است. سولفیدهای اصلی مس شامل بورنیت، کالکوسیت و کالکوپیریت عمدتا همراه با پیریت می باشند. بافت های موجود در چکیده کامل
      کانسار مس ماری در شمال غرب ایران و در منطقه طارم در شمال زنجان واقع شده است. این کانی سازی از نوع چینه کران و سنگ درونگیر آن، تراکی آندزیت مگا پورفیری به سن ائوسن است. سولفیدهای اصلی مس شامل بورنیت، کالکوسیت و کالکوپیریت عمدتا همراه با پیریت می باشند. بافت های موجود در کانی سازی شامل پرکننده فضای خالی، دانه پراکنده، رگه- رگچه ای و جانشینی است. سنگ‌هاي آتشفشانی محدوده مورد مطالعه بيشتر دارای تركيب حدواسط تا اسيدي با سرشت شوشونیتی و پتاسیم بالا بوده و یک محيط کششی ریفتی درون کمانی را نشان می دهند. دگرسانی های کربناتی، کلریتی، اپیدوتی و سریسیتی در سنگ میزبان دیده می شوند. فراوانی مس و نقره در تراکی آندزیت مگاپورفیری سالم به ترتیب تا 3200 و 216 قسمت در میلیون می باشد. بر اساس ویژگی‌های اساسی توده کانه دار ماری از جمله محیط تکتونیکی، سنگ دربرگیرنده، حالت چینه کران، کانی‌شناسی، محتوای فلزی و دگرسانی و مقایسه این ویژگی ها با ذخایر مس تیپ مانتو (Manto- type)، کانسار مس ماری می‌تواند به-عنوان یک ذخیره مس تیپ مانتو در شمال غرب ایران معرفی شود. همانند سایر کانسارهای مشابه این تیپ در دنیا، سه مرحله اصلی برای کانی سازی در کانسار ماری می توان در نظر گرفت. مرحله اول شامل فعالیت آتشفشانی زیردریائی و فوران گدازه تراکی آندزیت مگا پورفیری به همراه دگرسانی ناحیه ای پروپیلیتی می باشد. در مرحله دوم، دیاژنز اولیه و فعالیت میکروارگانیسم های احیاکننده سولفات باعث تشکیل پیریت هم به صورت پرکننده فضای خالی و هم به صورت دانه پراکنده در واحد تراکی آندزیتی میزبان شده است. نهایتاً در مرحله سوم، افزایش ضخامت رسوبات، فرونشست حوضه و دیاژنز تدفینی به همراه ورود سیالات غنی از مس به داخل واحد میزبان احیایی موجب جانشینی سولفیدهای مس به جای پیریت های اولیه و کانی زایی در کانسار ماری شده است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      2 - ارزیابی خطر زمین¬لرزه و تحلیل ریسک زلزله در شهر خوی با استفاده از روش¬های قطعی و احتمالی
      نسیم رحمانی علیرضا  عباسفام
      شماره 30 , دوره 8 , تابستان 1393
      احداث شهرهای جدید یا توسعه شهرهای قدیمی در هر منطقه نیازمند مطالعات زمین شناسی و لرزه خیزی می باشد. شهرستان خوی نیز یکی از شهرستان های در حال توسعه است که انجام این مطالعات برای آن ضروری به نظر می رسد. به همین دلیل، در این پژوهش لرزه خیزی و ریسک زلزله در این شهر به روش چکیده کامل
      احداث شهرهای جدید یا توسعه شهرهای قدیمی در هر منطقه نیازمند مطالعات زمین شناسی و لرزه خیزی می باشد. شهرستان خوی نیز یکی از شهرستان های در حال توسعه است که انجام این مطالعات برای آن ضروری به نظر می رسد. به همین دلیل، در این پژوهش لرزه خیزی و ریسک زلزله در این شهر به روش های قطعی و احتمالی تعیین گردیده و نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه شده اند. برای این منظور، ابتدا چشمه های لرزه زا و گسل های موجود در درون شهر و مناطق پیرامون آن به شعاع حدود 100 کیلومتر مورد شناسایی و مطالعه قرار گرفته اند و مشخصات آن ها نظیر طول، جهت یابی و فاصله آن ها تا مرکز شهر تعیین گردیده است. سپس بزرگترین زلزله قابل انتظار و شتاب بیشینه حرکت زمین به علت فعالیت این گسل ها با استفاده از دو روش قطعی و احتمالی محاسبه شده است.در این شهرستاناحتمال وقوع زمین لرزه هایی با بزرگای حدود 5/6 ریشتر و بزرگتر در مقیاس امواج درونی زمین وجود دارد که در این صورت شتاب بیشینه حرکت زمین در این شهر به علت فعالیت احتمالی این گسل ها ممکن است حداکثر به g31/0 نیز برسد. همچنین خطر وقوع زمین لرزه های با بزرگای بیشتر از 1/6 ریشتر، با احتمال 64 درصد وجود دارد. در این صورت دوره بازگشت آن ها 110 سال است و احتمال وقوع سالیانه این زمین لرزه ها در حدود 009/0 می باشد. احتمال وقوع زمین لرزه های با بزرگای بیشتر از 1/7 ریشتر، 10 درصد و برای زمین-لرزه های بزرگتر از 3/6 ریشتر، 50 درصد ارزیابی شده است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      3 - مطالعه شیمی کانی¬ها، زمین دما – فشار سنجی و جایگاه تکتونیکی گابروهای شمال غرب همدان، باختر ایران
      عادل ساکی هوشنگ  پورکاسب علیرضا زراسوندی میلاد  جهانی مریم  درانی
      شماره 53 , دوره 14 , بهار 1399
      منطقه مورد مطالعه از نظر زمین شناسی در ناحیه شمالی زون دگرگونی سنندج – سیرجان قرارگرفته است. بر اساس مطالعات پتروگرافی کانی های اصلی پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول و بیوتیت و کانی های فرعی کلریت، مسکویت، ایلمنیت و زیرکن می باشند. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی شیمی کانی ها نش چکیده کامل
      منطقه مورد مطالعه از نظر زمین شناسی در ناحیه شمالی زون دگرگونی سنندج – سیرجان قرارگرفته است. بر اساس مطالعات پتروگرافی کانی های اصلی پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول و بیوتیت و کانی های فرعی کلریت، مسکویت، ایلمنیت و زیرکن می باشند. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی شیمی کانی ها نشان می دهد که آمفیبول های مورد مطالعه جزء آمفیبول های کلسیک می باشند. از نظر ترکیب شیمیایی می توان آن ها را پارگاسیت، چرماکیت و منیزیو هورنبلند نام‌گذاری نمود. پلاژیوکلازها نیز از نوع آندزین هستند. با توجه به نسبت پایین Na2O از نظر محیط تکتونیکی نیز این آمفیبول ها از نوع S-Amph هستند. میزان بالای Al2O3 بیانگر این است که منشا آمفیبول ها گوشته ای می باشد و بر اساس نسبت Fetot (Fetot + Mg+2) در برابر AlIv که کمتر از 6/0می باشد می توان نتیجه گرفت که گریزندگی اکسیژن بالا است. از سوی دیگر می توان گفت که میزان آب برای تبلور هورنبلند از 2 تا 3/2 متغیر است. برای انجام دماسنجی و فشارسنجی نیز از روش های مختلفی استفاده شده است که بهترین آن نشان می دهد دمای تشکیل توده گابرویی در محدوده 700 درجه سانتی گراد (به‌طور میانگین) می باشد و فشار این سنگ ها نیز بین 45/4 تا 50/7 متغیر است. با توجه به فشار به‌دست‌آمده ماگمای مورد نظر از عمق 25 تا 30 کیلومتری منشا گرفته است که در نزدیکی مرز موهو است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      4 - مقایسه شبکه‌های عصبی MLP و RBF در تخمین پارامترهای آبخوان‌های محبوس
      طاهره  آذری نوذر  سامانی
      شماره 36 , دوره 9 , زمستان 1399
      در این مقاله، شبکه‌های عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) و تابع پایه شعاعی (RBF) جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس (قابلیت انتقال آبخوان و ضریب ذخیره) طراحی گردیده است. تابع چاه مربوط به آبخوان‌های محبوس به این شبکه‌‌ها آموزش داده شده است. با اعمال تکنیک آنالیز مولفه‌ چکیده کامل
      در این مقاله، شبکه‌های عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) و تابع پایه شعاعی (RBF) جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس (قابلیت انتقال آبخوان و ضریب ذخیره) طراحی گردیده است. تابع چاه مربوط به آبخوان‌های محبوس به این شبکه‌‌ها آموزش داده شده است. با اعمال تکنیک آنالیز مولفه‌ اصلی بر مجموعه داده‌های آموزش، ساختار شبکه MLP و RBF به ترتیب با آرایش (1×12×1) و (1×14×1) صرف نظر از تعداد داده‌های آزمون پمپاژ ثابت گردید. این شبکه‌ها با دریافت هر مجموعه داده آزمون پمپاژ واقعی، مختصات نقطه انطباق بهینه را تولید می‎کند. سپس مختصات نقطه انطباق با حل تحلیلی تایس (1935) ترکیب شده و مقادیر پارامترهای آبخوان محاسبه می‌شود. توانایی تعمیم و عملکرد این شبکه‌ها با 100000 مجموعه داده سنتز شده ارزیابی گردید و دقت آن‌ها با استفاده از داده‌های دو آزمون پمپاژ واقعی با روش انطباق منحنی تیپ مقایسه شده است. نتایج حاصل از مدلسازی تابع چاه در آبخوان محبوس نشان داد که اگر چه هر دو مدل‌ شبکه عصبی MLP و RBF می‌توانند پارامترهای آبخوان را با دقت بالایی تعیین نمایند و خطاهای گرافیکی حاصل از روش‌های انطباق منحنی تیپ را حذف کنند اما شبکه MLP طراحی‌شده از دقت بالاتری نسبت به شبکه RBF برخوردار می‌باشد به همین دلیل شبکه MLP پیشنهادی به عنوان یک روش خودکار، دقیق و سریع جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس توصیه می‌شود. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      5 - بهینه‌سازی مدل DRASTIC جهت ارزیابی آسیب‌پذیری آب زیرزمینی آبخوان کاشان به آلودگی نیترات با استفاده از روش‌های آماری و تحلیل حساسیت
      فائقه صمدی
      شماره 35 , دوره 9 , پاییز 1394
      در این تحقیق از بهینه‌سازی پارامترهای مدل DRASTIC و لایه کاربری اراضی (LU) جهت ارزیابی آسیب‌پذیری ویژه آبخوان کاشان با استفاده از روش‌های آماری استفاده گردیده است. لایه‌های اطلاعاتی در محیط GIS تهیه، رتبه‌بندی (قطعی و فازی-آماری)، وزن‌دهی (اصلی و آماری) و به‌روش هم‌پوشا چکیده کامل
      در این تحقیق از بهینه‌سازی پارامترهای مدل DRASTIC و لایه کاربری اراضی (LU) جهت ارزیابی آسیب‌پذیری ویژه آبخوان کاشان با استفاده از روش‌های آماری استفاده گردیده است. لایه‌های اطلاعاتی در محیط GIS تهیه، رتبه‌بندی (قطعی و فازی-آماری)، وزن‌دهی (اصلی و آماری) و به‌روش هم‌پوشانی‌شاخص تلفیق گردیدند. برای بهینه‌سازی مدل DRASTIC، از رگرسیون غیرخطی جهت رتبه‌بندی فازی-آماری (هم‌مقیاس‌سازی) و از ضرایب همبستگی پیرسونی بین غلظت نیترات با پارامترهای هم‌مقیاس‌شده مدل DRASTIC و تحلیل حساسیت (حذف پارامتری و تک پارامتری) جهت تعیین و تصحیح وزن مناسب پارامترها استفاده شد. در نتیجه مدل RASIC-LU براساس رتبه‌بندی و وزن‌دهی آماری و تحلیل حساسیت تک پارامتری، ضريب همبستگی 1/61 درصد و سطح معنی‌داری آماری 001/0 را نشان داده و با پارامترهای نرخ تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، اثر منطقه غیراشباع، هدایت هیدرولیکی و کاربری اراضی به‌ترتیب با وزنهای 50/2، 63/4، 15/4، 03/3، 96/1، 00/2 به‌عنوان بهترین مدل انتخابی مشخص شد. براساس این مدل، قسمت‌های غربی و جنوبی آبخوان به‌دلیل نرخ تغذیه بالا، کاربری اراضی آلاینده و مواد درشت‌دانه در ناحیه غیراشباع، خاک و محیط آبخوان دارای خطرپذیری آلودگی زیاد و بسیار زیاد می‌باشد. همچنین حساسیت این مدل براساس میانگین مجذورات خطا (MSE) نسبت به حذف و یا افزایش وزن پارامترهای کاربری اراضی، محیط خاک، اثر منطقه غیراشباع، محیط آبخوان، نرخ تغذیه خالص و هدایت هیدرولیکی به‌ترتیب روند کاهشی نشان داد. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      6 - بررسی روش های تفسیر پمپاژ پله ای تک چاهی برای محاسبه قابلیت انتقال آبخوان
      راحله  هاتفي بهروز  اعتباری بهزاد  دلخواهي غلامعباس فنایی خیرآباد علی اکبر  شهسواری
      شماره 32 , دوره 8 , زمستان 1393
      با توجه به اینکه افت اندازه گیری شده در آزمون هاي تک-چاهي و در چاه پمپاژ، منعکس کننده افت آبخوان نبوده و در برگیرنده مجموعه عوامل خطی و غیر خطی ایجاد کننده افت می باشد، محاسبات مبتنی بر افت مشاهده شده در چاه پمپاژ نمی تواند برآورد دقیقی از پارامترهای هیدرودینامیک آبخوان چکیده کامل
      با توجه به اینکه افت اندازه گیری شده در آزمون هاي تک-چاهي و در چاه پمپاژ، منعکس کننده افت آبخوان نبوده و در برگیرنده مجموعه عوامل خطی و غیر خطی ایجاد کننده افت می باشد، محاسبات مبتنی بر افت مشاهده شده در چاه پمپاژ نمی تواند برآورد دقیقی از پارامترهای هیدرودینامیک آبخوان ارائه کند. ولي وقتي که يک تخمين ارزان و سريع از قابلیت انتقال آبخوان مورد نياز باشد، استفاده از داده های جمع آوری شده از پمپاژ تک چاهی جزو گزينه هاي جذاب به شمار مي آيند. روش های مختلفی برای برآورد مولفه های افت درون چاهی از سوی محققین مختلف پیشنهاد شده است. در این مطالعه با بررسی آزمونهای پمپاژ انجام شده بر روی تعدادی از چاه های اکتشافی استان خراسان رضوی و جنوبی و بکار گیری داده های اندازه گیری شده در چاه پمپاژ و پیزومتر مجاور، روشهای Eden-Hazel، Hantush-Biershenk، Kasinow، Miller-Weber و Karami-Younger برای محاسبه مولفه های افت در چاه و تصحیح داده های افت اندازه گیری شده در چاه پمپاژ (CQn ) برای محاسبه قابلیت انتقال آبخوان مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بکارگیری روش های غیر مستقیم Eden_Hazel، Hantush-Biershenk ، Kasenow و Miller-Weber اختلاف قابل توجهی با پارامتر های محاسبه شده به کمک داده های پیزومتری نشان می دهند. روش Karami-Younger در مجموع چاه های آنالیز شده قادر بوده تا مقدار CQn را بطور میانگین با اختلاف 25% محاسبه نماید. این در حالی است که دقت قابلیت انتقال برآورد شده به کمک تصحیح داده ها با یک افت چاه برآورد شده دقیق، لزوما به محاسبه مقدار قابلیت انتقال قابل قبول منجر نمی شود. حساسیت نتایج به نوع رسوبات خصوصاً در رسوبات با تراوایی زیاد که افت چاه در آنها کم می باشد و مقدار CQn چاه در مقایسه با BQ ناچیز می باشد بستگی دارد. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      7 - كاني‌شناسي،‌ ژئوشیمي و خاستگاه نهشته بوكسيت رسي شیرین¬آباد،‌ جنوب شرق گرگان
      مریم شامانیان زهرا  مریدی
      شماره 39 , دوره 10 , پاییز 1395
      نهشته بوكسيت رسی شیرین آباد با ضخامت حدود 8 متر و طول 1 کيلومتر در 60 کیلومتری جنوب شرق گرگان واقع شده ‌است. نهشته شیرین آباد به شکل يک افق چينه‌سان بین سنگ آهک های دولومیتی الیکا و شیل و ماسه سنگ های سازند شمشک قرار دارد. مرز زيرين اين افق به طور عمده موجی است،‌ در حال چکیده کامل
      نهشته بوكسيت رسی شیرین آباد با ضخامت حدود 8 متر و طول 1 کيلومتر در 60 کیلومتری جنوب شرق گرگان واقع شده ‌است. نهشته شیرین آباد به شکل يک افق چينه‌سان بین سنگ آهک های دولومیتی الیکا و شیل و ماسه سنگ های سازند شمشک قرار دارد. مرز زيرين اين افق به طور عمده موجی است،‌ در حالي که مرز بالايي آن با شيل و ماسه‌سنگ هاي فراديواره هم ساز و شارپ است. سنگ های درون این افق، بافت های پلیتومورفیک،‌ ریزدانه‌ای،‌ اووئیدي و پیزوئیدي را نشان می دهند. تجزيه وتحليل هاي بافتي، دو خاستگاه برجازا و نابرجازا را براي نهشته شیرین آباد نشان می دهد. این نهشته که دارای منطقه‌بندي دروني است و به چهار واحد مجزا قابل تفكيك است، به طور عمده از کائولینیت، آناتاز، روتیل، بوهميت، هماتیت،‌ گوتیت و برتیرین تشكيل شده ‌است. بر اساس داده‌هاي زمين‌شيميايي،‌ نهشته شیرین آباد محصول دگرساني و هوازدگي سنگ‌هايي با تركيب بازالت است. تلفيق داده هاي کاني شناسي و ژئو شيميايي نشان مي‌دهد كه اين نهشته در طي دو مرحله تشكيل شده است. ابتدا، مواد بوکسيتي و کاني هاي رسي بر اثر فرآيندهاي بوکسيت‌زايي درجازا از بازالت‌هاي قليايي تشکيل شده اند. سپس، اين مواد به حفرات کارستي انتقال يافته و نهشته بوكسيت رسی شیرین آباد را پديد آورده‌اند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      8 - ریز رخساره، محیط رسوبی و چینه‎نگاری سکانسی سازند قم در برش ده نمک، شمال شرق گرمسار
      جهانبخش  دانشیان الهام  اسدی مهماندوستی یوسف رمضانی
      شماره 41 , دوره 0 , بهار 1396
      برش ده نمک در شمالی‎ترین نقطه‎ای که سازند قم رخنمون دارد و به عبارتی در محلی که زون ایران مرکزی هم‌مرز با زون البرز است، واقع شده است. مطالعه ویژگی‎های ریز رخساره‎‎ای، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند قم در این محدوده می‎تواند به درک وضعیت حوضه رسوبی قم در شمالی‎ت چکیده کامل
      برش ده نمک در شمالی‎ترین نقطه‎ای که سازند قم رخنمون دارد و به عبارتی در محلی که زون ایران مرکزی هم‌مرز با زون البرز است، واقع شده است. مطالعه ویژگی‎های ریز رخساره‎‎ای، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند قم در این محدوده می‎تواند به درک وضعیت حوضه رسوبی قم در شمالی‎ترین بخش آن و هم‌مرز با زون البرز، کمک شایان توجهی نماید. در این مطالعه 166 نمونه از رسوبات سازند قم در برش ده نمک واقع در شمال شرق گرمسار مورد بررسی قرار گرفته است. آنالیز ریز رخساره‌ای منجر به شناسایی نه ریز رخساره‎ شده و از نظر محيط رسوب‌گذاري به چهار كمربند رخساره‌اي پهنه جزر و مدي، لاگون، رسوبات سدي/ریفی و شیب پلاتفرم تعلق دارند. به دلیل عدم گسترش نهشته‎های ثقلی و توربیدایتی و وجود فراوان نهشته‎های سدی/ریفی، محيط‌ تشكيل نهشته‎های کربناته سازند قم در برش ده نمک که بیشترین ته‌نشست آن در بخش‎های کم‌عمق حوضه بوده یک شلف کربناته لبه‌دار پیشنهاد می‎شود. در این مدل، رخساره‎های مربوط به ناحیه عمیق حوضه گسترش نداشته و عمیق‎ترین رخساره مربوط به بخش‎های شیب پلاتفرم می‎باشد. همچنین مطالعات چینه نگاری سکانسی نشان می‎دهد که برش ده نمک شامل چهار سکانس رسوبی رده سوم، سه مرز سکانسی از نوع اول و دو مرز سکانسی از نوع دوم می‎باشد. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      9 - ارزیابی اثرات زیست‌محیطی معادن با استفاده از روش پاستاکیا (مطالعه موردی: معدن سنگ‌آهن آنومالی شمالی بافق)
      لمبرینی  پاپادوپولو محمدرضا  علمی علیرضا  احسان زاده سجاد  بهرامی
      شماره 36 , دوره 9 , زمستان 1399
      ارزيابی اثرات محيط زيستي يكي از روش هاي مناسب براي دستيابي به اهداف توسعه پايدار است و مي تواند به‌عنوان يك ابزار برنامه ريزي در دسترس مديران و تصميم گيران قرار گيرد. در اين پژوهش، تأثیرات محيط زيستی معدن سنگ‌آهن آنومالی بررسی‌شده است. بدین منظور با تهیه چک‌لیستی از نظ چکیده کامل
      ارزيابی اثرات محيط زيستي يكي از روش هاي مناسب براي دستيابي به اهداف توسعه پايدار است و مي تواند به‌عنوان يك ابزار برنامه ريزي در دسترس مديران و تصميم گيران قرار گيرد. در اين پژوهش، تأثیرات محيط زيستی معدن سنگ‌آهن آنومالی بررسی‌شده است. بدین منظور با تهیه چک‌لیستی از نظر کارشناسان و خبرگان، مهم‌ترین فاکتورهای محیط زیستی و اقتصادی- اجتماعی که از پروژه متأثر می شوند، شناسایی شدند و در ادامه با استفاده از روش ماتریس پاستاکیا، ارزیابی اثرات محيط زيستی پروژه در دو مرحله ساختمانی و بهره برداری انجام شد. نتایج نشان می دهد که در مرحله ساختمانی طرح، 2 اثر مثبت متوسط، 1 اثر مثبت کم، 4 اثر مثبت ناچیز، 7 اثر منفی ناچیز، 2 اثر منفی کم و 3 اثر منفی متوسط و در مرحله بهره برداری طرح نیز 2 اثر مثبت متوسط، 3 اثر مثبت کم، 3 اثر مثبت ناچیز، 5 اثر منفی ناچیز، 2 اثر منفی کم و 3 اثر منفی متوسط در محیط ایجاد می‌شود. همچنین برنامه مدیریت و پایش محيط زيستی برای هرکدام از بخش ها ارائه گردیده که در بخش فیزیکی باید پارامترهای هوا، خاک و صوت دائما نمونه برداری شود؛ در بخش بیولوژیکی، تنوع و تراکم و زادآوری، مهاجرت حیات‌وحش و گیاهان به‌صورت فصلی کنترل گردد؛ نشت و انتشار پساب ها، پسماندها و غبارات دائما پایش گردد. در مورد حوادث طبیعی باید بحث مدیریت بحران و ارزیابی ریسک به‌صورت فصلی صورت گیرد. همچنین مشارکت مردمی و جلب رضایت جوامع و اطلاع رسانی به‌صورت پیوسته انجام گردد و نیز سطح آگاهی محيط زيستی پرسنل ارتقاء داده شود. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      10 - بررسی تاثیر گسل شمال تبریز بر ویژگی‌های کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی مجاور در شرق تبریز
      ابراهیم رجب پور عبدالرضا واعظی هیر
      شماره 42 , دوره 11 , تابستان 1396
      بر اساس نتایج این مطالعه، گسل شمال تبریز به‌عنوان ساختار تکتونیکی برجسته در شمال غرب ایران تاثیر زیادی بر شرایط هیدروژئولوژیک آبخوان محلی منطقه داشته است. بر اساس بررسی های هیدرواستراتیگرافی لاگ چاه های منطقه، از تجمع توف های تراوا، آبخوان غیر محبوسی تشکیل شده و در کل م چکیده کامل
      بر اساس نتایج این مطالعه، گسل شمال تبریز به‌عنوان ساختار تکتونیکی برجسته در شمال غرب ایران تاثیر زیادی بر شرایط هیدروژئولوژیک آبخوان محلی منطقه داشته است. بر اساس بررسی های هیدرواستراتیگرافی لاگ چاه های منطقه، از تجمع توف های تراوا، آبخوان غیر محبوسی تشکیل شده و در کل منطقه به‌صورت مستقیم بر روی مارن قرمز رنگ میوسن (سنگ کف)، قرار گرفته است. سنگ کف بخش شمالی آبخوان در ترازی بالاتر از سنگ کف بخش جنوبی قرار گرفته و می تواند دلیلی بر وجود حرکت شیب‌لغز معکوس گسل در این منطقه باشد که در اثر آن، بخش شمالی (فرادیواره) بر روی بخش جنوبی (فرودیواره) لغزیده است. اختلاف تراز سنگ کف در فاصله ای نسبتاً کم (کمتر از 200 متر)، می تواند نشانه ای بر شیب نزدیک به قائم برای گسل باشد. مجموع عمق چاه های بخش جنوبی، چهار برابر بخش شمالی و مجموع آبدهی سالانه چاه های بخش جنوبی در حدود هشت برابر بخش شمالی است. همچنین، اختلاف بین تراز سطح آب زیرزمینی طرفین گسل در برخی مقاطع در فاصله ای حدود 200 متر به بیش از هشت متر بالغ می‌شود. نتایج ارزیابی تغییرات کلر و EC، نشانه وجود تغییرات شدید کیفی آب زیرزمینی در عرض زون گسلی است. نتایج حاصله می تواند نشانه ای بر رفتار مانع وار گسل در مقابل جریان از عرض آن در این منطقه باشد. بررسي سختی کل و غلظت يون هاي موجود در آب هاي منطقه نشان می‌دهد كه اكثر نمونه-هاي بخش شمالی جهت مصارف شرب مناسب نمی باشند ولی نمونه های بخش جنوبی جهت شرب مناسب می باشند. درحالی‌که تمامی نمونه های بخش شمالی دارای ضریب لانژلیه منفی (خورنده) می باشد. تمامی نمونه های بخش جنوبی دارای ضریب لانژلیه مثبت خیلی نزدیک به صفر بوده و حاکی از متعادل بودن این آب ها می باشد. این امر با واقعیت منطقه نیز تطابق کامل دارد چرا که اکثر صنایع موجود در منطقه در بخش جنوبی گسل متمرکز شده اند. پرونده مقاله
    مقالات در انتظار انتشار

    • دسترسی آزاد مقاله

      1 - پتروگرافی و ژئوشیمی سنگهای آذرین و کانی زایی آنتیموان در لخشک، شمال غرب زاهدان، جنوب شرق ایران
      مجمد بومری حلیمه مجددی حبیب بیابانگرد
      چکیده اندیس آنتیموان لخشک در شمالغرب زاهدان و در پهنه ی جوش خورده سیستان واقع شده است. واحدهای سنگی منطقه شامل فلیش های دگرگونه (گنیس، شیست های گارنت دار، شیست های سیلیمانیت دار، فیلیت و میلونیت ها)، توده گرانیتوئیدی لخشک، دایک های بازیک و اسیدی، رگه های سیلیسی فاقد چکیده کامل
      چکیده اندیس آنتیموان لخشک در شمالغرب زاهدان و در پهنه ی جوش خورده سیستان واقع شده است. واحدهای سنگی منطقه شامل فلیش های دگرگونه (گنیس، شیست های گارنت دار، شیست های سیلیمانیت دار، فیلیت و میلونیت ها)، توده گرانیتوئیدی لخشک، دایک های بازیک و اسیدی، رگه های سیلیسی فاقد و دارای کانیزایی می باشد. براساس مطالعات ژئوشیمی، سنگهای آذرین لخشک کالک آلکالن، کالک آلکالن پتاسیم بالا و شوشونیتی و متاآلومینوس و متعلق به جایگاه های کمان ولکانیکی، همزمان با برخورد و پس ازبرخورد می باشد. غنی شدگی LREE و LILEنسبت به HREE و HFSE از ویژگیهای سنگهای آذرین مورد مطالعه است. غنی شدگی Pb و تهی شدگی Y، Nb،Zr بیشتر با مذاب های به وجود آمده از پوسته زیرین سازگار است. کانی زایی آنتیموان در لخشک از نوع اپی ترمال است که عمدتاً به صورت رگه های کوارتز-استیبنیت در سنگهای فلیش گونه دیده می شود و همراه با دگرسانی های سیلیسی، آرژیلیک و فیلیک است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      2 - بررسی زمین ساخت فعال گسلهای تلخاب و توزلوگل و نقش آنها در شکل گیری تالاب میقان، اراک
      لیلی ایزدی کیان معصومه مولایی
      تالاب میقان اراک در مرز زون دگرگونی سنندج سیرجان و زون ارومیه بزمان قرار دارد. دو گسل اصلی تلخاب و توزلوگل (تبرته) با حرکت امتداد لغز راست بر و امتداد شمال باختر- جنوب خاور در شکل گیری این حوضه نقش اصلی دارند. در این پژوهش شاخص های مورفوتکتونیکی جهت بررسی فعالیت های ز چکیده کامل
      تالاب میقان اراک در مرز زون دگرگونی سنندج سیرجان و زون ارومیه بزمان قرار دارد. دو گسل اصلی تلخاب و توزلوگل (تبرته) با حرکت امتداد لغز راست بر و امتداد شمال باختر- جنوب خاور در شکل گیری این حوضه نقش اصلی دارند. در این پژوهش شاخص های مورفوتکتونیکی جهت بررسی فعالیت های زمین ساختی این دو گسل مورد بررسی قرار گرفت. شاخص انتگرال ارتفاع سنجی، شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی، شاخص شکل حوضه، شاخص گرادیان طولی رودخانه از جمله شاخص های اندازه گیری شده است. بررسی زمین ساخت فعال نسبی با استفاده از شاخص های فوق نشان می دهد که منطقه اراک از فعالیت نسبی متوسط تا زیاد برخودار است. به خصوص منطقه حدفاصل بین دو گسل تلخاب و توزلوگل فعالیت بیشتری نسبت به دیگر مناطق دارند. فروافتادگی کویر میقان در اثر فعالیت گسل های تلخاب و توزلوگل در زمان پلیستوسن بصورت ترافشارشی راست بر شکل گرفته است. ضلع جنوب باختری دریاچه منطبق بر گسل توزلوگل میباشد. به نظر می رسد با توجه به مطالعات ریخت سنجی منطقه فعالیت گسل تلخاب نسبت به گسل توزلوگل بیشتر است و در شکل گیری دریاچه میقان نقش مهمتری ایفا کرده است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      3 - متاپلیتهای گرمی¬چای، شمالغرب ایران: شیمی سنگ کل، زادگاه رسوبی و شرایط دگرگونی
      امیر محامد محسن  موءید منیر مجرد
      بمنظور بررسی زادگاه رسوبی و شرایط دگرگونی متاپلیتهای گرمی چای واقع در شمال شهرستان میانه (شمالغرب ایران) شیمی شنگ کل این مجموعه مورد بررسی قرار گرفته است. بررسیهای پتروفابریک حاکی از شکلگیری همزمان با تکتونیک پورفیروبلاستهای کردیریت (دگرگونی ناحیه ای) در این سنگهاست. هم چکیده کامل
      بمنظور بررسی زادگاه رسوبی و شرایط دگرگونی متاپلیتهای گرمی چای واقع در شمال شهرستان میانه (شمالغرب ایران) شیمی شنگ کل این مجموعه مورد بررسی قرار گرفته است. بررسیهای پتروفابریک حاکی از شکلگیری همزمان با تکتونیک پورفیروبلاستهای کردیریت (دگرگونی ناحیه ای) در این سنگهاست. همچنین ساختارهای برشی C' ویژگی بارز بافتی می باشد. دو فاز دگرگونی ناحیه ای (RMP1 و RMP2)، یک فاز دگرگونی مجاورتی (CM) و دو فاز دگرشکلی (D1 و D2) شناسایی شده اند. ژئوشیمی عناصر اصلی حاکی از سنگ مادر شیلی و گری وکی برای متاپلیتهاست. بر اساس عناصر اصلی، واسطه و کمیاب (K2O، TiO2، Zr، Ni و Ti) سنگ آذرین مولد این رسوبات دارای سرشت آندزیتی و داسیتی/ریوداسیتی بوده است. درجه دگرسانی شیمیایی (CIA و CIW) سنگ آذرین اولیه متوسط بوده است. همچنین برمبنای اکسید عناصر اصلی محیط تکتونیکی تشکیل رسوب حاشیه فعال قاره ای شناسایی شده است. متاپلیتهای گرمی چای در مقایسه با PAAS و UCC غنی از Cs، La و Ce، تهی از Sr، Nb و Ta می باشند. نمونه های معرف در نمودارهای سازگاری در داخل مثلثهای پاراژنتیک قرار می گیرند که حاکی از تعادلی بودن آنهاست. بر اساس مقاطع ترکیبی استاندارد برای متاپلیتها بازه دمایی و فشاری تشکیل درجه بالاترین پاراژنز بترتیب 535 تا 635 درجه سانتی گراد و 1-3 کیلوبار بوده است. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      4 - تعیین موقعیت تنش دیرین بر پایه مطالعه ناپیوستگی‌ها و چین‌خوردگی‌های موجود در پهنه برخوردی زاگرس- مطالعه موردی منطقه کرمانشاه
      سپیده  رضابیک عبدالله  سعیدی مهران  آرین علی  سربی
      پهنه مورد مطالعه در بخش شمالی پهنه برخوردی زاگرس واقع شده است. وجود واحدهایی از نهشته‌های ژرف بستر اقیانوس، افیولیت‌ها و سنگ‌های رسوبی کربناته زاگرس چین‌خورده در کنار هم نشان‌دهنده یک سیستم تکتونیکی فشارشی از کرتاسه پسین تا زمان کنونی است.در نتیجه این همگرایی ، زمین‌ساخ چکیده کامل
      پهنه مورد مطالعه در بخش شمالی پهنه برخوردی زاگرس واقع شده است. وجود واحدهایی از نهشته‌های ژرف بستر اقیانوس، افیولیت‌ها و سنگ‌های رسوبی کربناته زاگرس چین‌خورده در کنار هم نشان‌دهنده یک سیستم تکتونیکی فشارشی از کرتاسه پسین تا زمان کنونی است.در نتیجه این همگرایی ، زمین‌ساخت و ساختارهای پیچیده‌ای در این پهنه به وجود آورده است. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل و تعیین موقعیت تنش در پهنه ساختاري زاگرس (كرمانشاه) است. برای شناخت و بررسی آرایش محورهای تنش ، برداشت‌های ساختاری به روش مستقیم صحرایی صورت گرفته است. برداشت‌ها شامل صفحات گسلی، سطوح لغزش گسلی، درزهای هم یوغ و سطح محوری چین‌خوردگی‌ها هستند. الگوهای ثبت تنش در این پژوهش برای داده‌ها روش وارون سازی و مقایسه آن با موقعیت تنش با کمک سطح محوری چین‌ها است. براساس تعیین موقعیت تنش و روندهای کوتاه‌شدگی ناشی از فشردگی بر روی ساختارهای موجود در گستره تنها یک مرحله دگرشکلی به دست آمد. با استفاده از روش وارون سازی موقعیت تنش‌های اصلی ، و در گستره مورد پژوهش به ترتیب 059، 304 و 194 و با کمک چین‌ها 029، 127 و 234 به‌دست‌آمده است. برپایه بررسی‌های انجام شده در منطقه مورد پژوهش و اندازه‌گیری‌های انجام شده بر روی سنگ‌های به سن کرتاسه و نتایج نشان می‌دهند که جهت تنش اصلی حداکثر از زمان کرتاسه تاکنون با تغییرات نه‌چندان زیادی رو به شمال شرقی بوده است. برآورد جهت تنش هم در چین‌ها و هم در گسل‌ها کم‌وبیش یکسان بوده است. در نتیجه جهت کوتاه‌شدگی ثابت بوده است بنابراین گسل‌های منتسب به کوتاه شدگی همگی یک جهت تنش را نشان می‌دهند. پرونده مقاله

    • دسترسی آزاد مقاله

      5 - تلفیق روش¬های سنجش از دور و مغناطیس¬سنجی به¬منظور اکتشاف کانسار آهن در گستره مراغ بندرچارک
      رضا احمدی عبدالرضا قره شیخ بیات
      در پژوهش حاضر با استفاده از داده های سنجنده ASTER و به کمک نرم افزار ENVI، مطالعات سنجش از دور به منظور شناسایی پتانسیل و حضور کانه سازی احتمالی آهن در گستره مراغ بندرچارک واقع در استان هرمزگان، انجام شد. سپس اکتشاف مقدماتی گستره های امیدبخش، با استفاده از روش ژئوفیزیکی چکیده کامل
      در پژوهش حاضر با استفاده از داده های سنجنده ASTER و به کمک نرم افزار ENVI، مطالعات سنجش از دور به منظور شناسایی پتانسیل و حضور کانه سازی احتمالی آهن در گستره مراغ بندرچارک واقع در استان هرمزگان، انجام شد. سپس اکتشاف مقدماتی گستره های امیدبخش، با استفاده از روش ژئوفیزیکی مغناطیس-سنجی صورت گرفت. عملیات دورسنجی داده های گستره شامل مراحل پیش پردازش همانند تصحیح هندسی به روش تصویر به تصویر و تصحیح اتمسفری و تکنیک های پردازش ترکیب رنگی کاذب، نسبت گیری باندی، برازش کمترین مربع ها، تحلیل مولفه های اصلی انتخابی و در نهایت طبقه بندی نظارت شده با استفاده از روش نقشه برداری زاویه طیفی است. در نتیجه این فرآیند، نقشه پهنه های دگرسانی مرتبط با کانی زایی آهن منطقه مورد مطالعه مشخص شد. عملیات برداشت مغناطیسی در گستره ای به وسعت تقریبی 2/11 کیلومتر مربع و در 1913 ایستگاه اندازه گیری با استفاده از دستگاه مگنتومتر پروتون انجام شده است. برای انجام عملیات پردازش و تفسیر کیفی داده های مغناطیسی نظیر اعمال تصحیحات و فیلترهای مختلف همانند برگردان به قطب، گسترش به سمت بالا تا ارتفاع های مختلف، فیلتر پایین گذر، فیلترهای مشتق شامل گرادیان افقی کل و سیگنال تحلیلی، از نرم افزار Geosoft Oasis montaj استفاده شد. درنهایت به منظور بررسی روند بی هنجاری-های مغناطیسی مشاهده شده بر روی سطح، تعیین شکل تقریبی توده کانسار و تخمین عمق آن، مدل‌سازی وارون سه بعدی داده ها انجام گرفت. نتایج پژوهش حاضر از طریق تلفیق دو روش سنجش از دور و مغناطیس-سنجی همراه با مدل سازی وارون سه بعدی داده های مغناطیسی نشان می دهند که منطقه مراغ از نظر کانه-سازی آهن دارای پتانسیل بالایی است. نتایج این پژوهش برای کلیه کاربران علوم زمین بویژه زمین شناسان و مهندسین اکتشافی قابل استفاده خواهد بود. پرونده مقاله
  • صاحب امتیاز
    پژوهشکده علوم پایه کاربردی
    مدير مسئول
    کمال خدایی (پژوهشکده علوم ¬پایه کاربردی، جهاد دانشگاهی)
    سردبیر
    محمدحسین آدابی (استرالیا/دانشگاه شهیدبهشتی)
    مدیر داخلی
    راحله هاتفی (پژوهشکده علوم ¬پایه کاربردی، جهاد دانشگاهی)
    هیئت تحریریه
    حميدرضا ناصري ( دانشگاه شهيدبهشتي) محمدرضا رضايي (شهر پرت) عزت ا... رئيسي (دانشگاه شيراز) عبدا... سعيدي ( سازمان زمين شناسي و اکتشافات معدني كشور) سيدكاظم علوي پناه (دانشگاه تهران) فريدون غضبان (دانشگاه تهران) سيد محمود فاطمي عقدا (دانشگاه خوارزمی) منوچهر قرشي ( سازمان زمين شناسي و اکتشافات معدني كشور) محمد قويدل (انستیتو نفت دانشکده فنی دانشگاه تهران) فريد مر (دانشگاه شيراز) رضا موسوي حرمي ( دانشگاه فردوسي مشهد) سعيد ميرزايي (جهاددانشگاهي) منصور وثوقي عابديني ( دانشگاه شهيدبهشتي) اصغر کهندل (جهاددانشگاهی)
    شاپا: 1735-7128
    شاپای الکترونیکی:1735-7125

    دوره انتشار: فصلنامه
    ضریب تاثیر:0.55
    پست الکترونیک
    zaminshenasiiran@yahoo.com
    نشانی
    تهران - اوین - دانشگاه شهیدبهشتی - پژوهشکده علوم پایه کاربردی
    تلفن
    02129902594
    تلفكس
    021-22431944

    جستجو

    آمار مقالات

    تعداد دوره‌ها 13
    تعداد شماره ها 67
    مقالات چاپ شده 348
    تعداد نویسندگان 1248
    تعداد مشاهده مقاله 827666
    تعداد دانلود مقاله 140108
    تعداد مقالات ارسال شده 660
    تعداد مقالات رد شده 0
    تعداد مقالات پذیرفته شده 322
    درصد پذیرش 48 %
    زمان پذیرش(روز) 43
    تعداد داوران 37
    آخرین به روزرسانی 12/09/1402