• فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تاثیر دگرسانی کانی بیوتیت بر روی ناهم¬سان¬گردی خودپذیری مغناطیسی میانگین در کمپلکس گرانیتوئیدی بروجرد
        کمپلکس گرانيتوئيدي بروجرد یکی از بزرگ¬ترین کمپلکس¬های نفوذی در پهنه ساختاری سنندج- سیرجان در غرب ایران است. واحد اصلی سنگ¬شناسی آن گرانودیوریت است که به وسیله استوک¬های کوچک کوارتزدیوریتی و مونزوگرانیتی قطع می¬گردد. در این پژوهش با استفاده از مطالعات ناهم¬سان¬گردی ق چکیده کامل
        کمپلکس گرانيتوئيدي بروجرد یکی از بزرگ¬ترین کمپلکس¬های نفوذی در پهنه ساختاری سنندج- سیرجان در غرب ایران است. واحد اصلی سنگ¬شناسی آن گرانودیوریت است که به وسیله استوک¬های کوچک کوارتزدیوریتی و مونزوگرانیتی قطع می¬گردد. در این پژوهش با استفاده از مطالعات ناهم¬سان¬گردی قابلیت مغناطیس¬شدگی، پارامتر ناهم¬سان¬گردی خودپذیری مغناطیسی میانگین بررسی شد. داده¬های ناهم¬سان¬گردی خودپذیری مغناطیسی میانگین در تعداد 95 نمونه از واحدهای سنگی¬ مختلف کمپلکس بروجرد، با میزان دگرسانی کانی بیوتیت در مقطع نازک مربوط به این ایستگاه¬ها با هم مقایسه و تحلیل شد. نتایج حاصل نشان می¬دهد که مقادیر ناهم¬سان¬گردی قابلیت مغناطیس¬شدگی، SIµ 14 تا SIµ 921 است. همچنین مشخص شد که بین شدت دگرسانی کانی بیوتیت و ناهم¬سان¬گردی خودپذیری مغناطیسی میانگین رابطه عکس برقرار است. داده¬های ناهم¬سان¬گردی قابلیت مغناطیس شدگی مشخص می¬کند که کمپلکس گرانیتوئیدی بروجرد جزء سنگ-های پارامغناطیس بوده و در گرانیت¬های سری ایلمنیتی ایشی¬هارا قرار می¬گیرد. همچنین با استناد به مطالعات قبلی می¬توان گفت که دامنه تغییرات مقادیر ناهم¬سان¬گردی مغناطیسی میانگین در پهنه سنندج- سیرجان شمالی حدوداً SIµ 200 است و بنابراین کمپلکس¬های گرانیتوئیدی پهنه سنندج- سیرجان شمالی از لحاظ مغناطیسی، پارامغناطیس می¬باشند. در نهایت می¬توان گفت که در همه کمپلکس¬های گرانیتوئیدی پهنه سنندج- سیرجان شمالی بین شدت دگرسانی کانی بیوتیت و ناهم¬سان¬گردی مغناطیسی میانگین رابطه عکس برقرار است. یعنی در هر جایی از کمپلکس¬های گرانیتوئیدی پهنه سنندج- سیرجان شمالی که شدت دگرسانی کانی بیوتیت بالا رفته باشد، احتمالاً مقدار ناهم¬سان¬گردی مغناطیسی میانگین کاهش یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی خصوصیات ناحیه منشأ سنگ¬های آلکالن بازیک قاعده سازند شمشک در البرز شرقی
        حبیب  قاسمی
        سنگ¬های آلکالن بازیک قاعده سازند شمشک، عمدتاً به شکل نفوذی و گاهی خروجی، در محدوده استان سمنان و به صورت پراکنده در بخش¬های مختلف زون البرز شرقی حضور دارند. ترکیب سنگ¬شناسی آن¬ها در نمونه¬های نفوذی، از الیوین¬گابرو تا مونزونیت و در نمونه¬های خروجی، الیوین¬بازالت اس چکیده کامل
        سنگ¬های آلکالن بازیک قاعده سازند شمشک، عمدتاً به شکل نفوذی و گاهی خروجی، در محدوده استان سمنان و به صورت پراکنده در بخش¬های مختلف زون البرز شرقی حضور دارند. ترکیب سنگ¬شناسی آن¬ها در نمونه¬های نفوذی، از الیوین¬گابرو تا مونزونیت و در نمونه¬های خروجی، الیوین¬بازالت است. جایگاه درون ورقه قاره¬ای تشکیل این سنگ¬ها در نمودارهای تکتونوماگمایی مختلف به تأیید رسیده است. همچنین بررسی¬های ژئوشیمیایی و پتروژنتیکی، از نشأت¬گیری ماگمای والد این سنگ¬ها از ذوب بخشی10 تا 15 درصدی یک منبع گوشته¬ای غنی¬شده زیر لیتوسفر قاره¬ای با ترکیب گارنت¬لرزولیت حکایت دارند. ماگمای آلکالن مذکور در فشارهای بیش از 30-25 کیلوبار و از اعماق 100-90 کیلومتری منشأ گرفته و در حین صعود و جایگزینی، توسط سنگ¬های پوسته قاره¬ای، متحمل آلایش پوسته¬ای اندکی شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - مطالعات ژئوشیمیایی ایزوتوپ پایدار کربن و اکسیژن در نهشته های تراورتن محلات (جنوب شرق اراک)
        لیلا  صالحی
        کربنات¬های آب شیرین از نظر ویژگی¬های ژئوشیمیایی به¬خصوص ویژگی¬های ژئوشیمی ایزوتوپی با یکدیگر متفاوت هستند. مطالعه ایزوتوپ¬های پایدار کربن و اکسیژن یکی از مهم¬ترین روش¬های مطالعاتی کربنات¬ها از جمله تراورتن است. محدوده محلات با داشتن ذخایر عظیم تراورتن بستر چنین مطالعا چکیده کامل
        کربنات¬های آب شیرین از نظر ویژگی¬های ژئوشیمیایی به¬خصوص ویژگی¬های ژئوشیمی ایزوتوپی با یکدیگر متفاوت هستند. مطالعه ایزوتوپ¬های پایدار کربن و اکسیژن یکی از مهم¬ترین روش¬های مطالعاتی کربنات¬ها از جمله تراورتن است. محدوده محلات با داشتن ذخایر عظیم تراورتن بستر چنین مطالعاتی را فراهم می¬¬سازد. این منطقه بخشی از پهنه ساختاری ایران مرکزی است. قدیمی¬ترین واحدهای سنگی منطقه، سازند سلطانیه و جوان¬ترین آن¬ها، نهشته¬های تراورتن است. این نهشته¬ها با اشکال تپه¬ای در اطراف محلات برون¬زد داشته و معادن متعددی را تشکیل می¬دهند. بر اساس مطالعات ایزوتوپ پایدار اکسیژن و کربن، سنگ¬های تراورتن به دو دسته تقسیم می¬شوند: تراورتن¬های نوع ترموژن و نوع متئوژن. دامنه تغییرات مقادیر ایزوتوپ کربن13 تراورتن¬های ترموژن از ‰ 4- تا ‰ 8+ متغیر است و تراورتن¬های متئوژن دارای دامنه تغییرات δ13C (VPDB) از ‰ 0 تا ‰ 11- می¬باشند. در نمونه¬های تراورتن محلات، این دامنه بین ‰ 69/1 تا ‰ 70/9 قرار می¬گیرد که نشان¬دهنده تراورتن¬های ترموژن است. به¬علاوه، راه دیگری که می¬توان نوع نهشته¬های تراورتن را از هم تفکیک کرد، تعیین منشا دی¬اکسید کربن است. به¬طوری¬که مقادیر پایین 〖〖δ^13 C〗_( CO)〗_2 آبی که در زمان ته¬نشست تراورتن وجود داشته است، دلالت بر ترموژن بودن تراورتن دارد. در این منطقه 〖〖δ^13 C〗_( CO)〗_2 برابر با ‰¬ 47/8- است که ترموژن بودن این نهشته¬ها را تایید می¬کند. همچنین با استفاده از ایزوتوپ اکسیژن 18 دمای آب در زمان نهشت سنگ¬های تراورتن تعیین می¬شود. دمای نهشت تراورتن آبگرم محلات، 43 درجه سانتیگراد محاسبه شده است. این دما، شاهدی بر ترموژن بودن این نهشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - چند‌دگرریختی و شواهد فابريکي آن‌ها در سنگ‌های دگرگونی کمپلکس شورو، باختر سیرجان
        مجموعه دگرگونی شورو، واقع در بخش جنوب خاوری پهنه سنندج-¬ سیرجان، سه گامه دگرریختی اصلی و دو گامه دگرگونی را متحمل گردیده است که همگی پس از ژوراسیک میانی رخ داده¬¬اند. این مجموعه به بخش‌هاي چاه‌گز، چاه‌انجیر، چاه‌قند و دوچاه‌زهرا تقسیم شده است. دگرریختی گامه اول در مناطق چکیده کامل
        مجموعه دگرگونی شورو، واقع در بخش جنوب خاوری پهنه سنندج-¬ سیرجان، سه گامه دگرریختی اصلی و دو گامه دگرگونی را متحمل گردیده است که همگی پس از ژوراسیک میانی رخ داده¬¬اند. این مجموعه به بخش‌هاي چاه‌گز، چاه‌انجیر، چاه‌قند و دوچاه‌زهرا تقسیم شده است. دگرریختی گامه اول در مناطق چاه‌‌گز و چاه‌انجیر، در بردارنده چين‌های یال موازی دارای میل کم تا متوسط رو به شمال باختر- جنوب خاور و برگوارگی پیوسته سطح‌محوری دارای شیب کم تا متوسط رو به شمال خاوري می¬باشد. چين‌های محصول دگرریختی گامه دوم، باز تا بسته بوده، میل کم رو به شمال خاور- جنوب باختر داشته و برگوارگی کنگره¬ای سطح ‌‌محوری آن‌ها شیب زیاد به سوی شمال و جنوب دارد. برگوارگی ترکیبی گامه دوم، قائم بوده، راستای شمال خاور- جنوب باختر داشته و به موازات آن در واحدهای شیستی ناحیه چاه گز، پهنه¬های برشی محلی راستالغز راستگرد توسعه یافته¬اند. برگوارگی سطح‌ محوری چين‌های مراحل اول و دوم با تبلور و آرایش بلورهای مسکویت مشخص شده و شرایط دما- فشار پائین رخساره شیست سبز را نشان می¬دهند. در دگرریختی گامه سوم، چين‌ها ایستاده و داراي میل کم (در ناحیه چاه‌‌انجیر) تا متوسط (در ناحیه چاه‌گز) رو به شمال باختر هستند. در منطقه دو‌چاه‌زهرا، دگرریختی گامه اول به دو بخش قابل تفکیک است: گامه نخست با فعالیت پهنه¬های برشی شکل‌پذیر راستالغز با راستای کلی خاوری- باختری و جاي‌گيري هم زمان گرانیت دوچاه‌زهرا مشخص می¬شود. در گامه دوم، چين‌های دارای محور با میل کم رو به شمال باختر و جنوب خاور با سطوح محوری دارای شیب متوسط رو به جنوب تا قائم تشکیل شده و پهنه¬های برشی شکل‌پذیر را با محور موازی با خطواره کششی چین می¬دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بازسازی محیط رسوبی رسوبات سیلیسی آواری – کربناته سازند امیران (کرتاسه بالایی – پالئوسن) در جنوب غرب لرستان
        سازند اميران به سن کرتاسه بالایی – پالئوسن در منطقه لرستان حوضه زاگرس گسترش دارد. به¬منظور مطالعه محیط رسوبی سازند امیران در ناحیه لرستان، دو برش چینه¬شناسی¬ (برش نمونه و پیرشمس¬الدین) اندازه¬گیری و نمونه¬برداری شده است. ضخامت این دو برش به¬ترتیب 890 و 920 متر است. مرز چکیده کامل
        سازند اميران به سن کرتاسه بالایی – پالئوسن در منطقه لرستان حوضه زاگرس گسترش دارد. به¬منظور مطالعه محیط رسوبی سازند امیران در ناحیه لرستان، دو برش چینه¬شناسی¬ (برش نمونه و پیرشمس¬الدین) اندازه¬گیری و نمونه¬برداری شده است. ضخامت این دو برش به¬ترتیب 890 و 920 متر است. مرز زیرین این سازند در برش نمونه با سازند گورپی مشخص و مرز بالایی آن با سازند تله زنگ تدریجی است. این سازند شامل مجموعه¬ای از لیتوفاسیس کنگلومرا، ماسه¬سنگ، گل¬سنگ و سنگ¬های کربناته است. سازند امیران در منطقه مورد مطالعه از دو واحد، رخساره كربناته (در واحدهاي قاعده‌اي و بالايي) و رخساره آواري (در واحدهاي میانی و بالايي) تشكيل شده است. بر¬اساس مـطالعات پتروگــرافي، سنگ¬های سیلیسی آواری به 8 رخساره و سنگ¬های کربناته به 18 ميکروفاسيس تفکیک شده¬اند. میکروفاسیس¬های کربناته در 3 کمربند رخساره¬اي دریای باز، سد و لاگون و در يک پلاتفرم از نوع سکو ته¬نشين شده¬اند. بيشتر روديست¬هاي شناسایی شده اين سازند، به¬صورت بالارونده، افقی و انفرادي با فابريک کانستراتال بوده که در رسوبات مربوط به محيط¬ لاگون وجود دارند. با توجه به جنس¬های Dictyoptychus و به¬ویژه Luftusia، سن ماستریشتین برای این واحد سنگی پیشنهاد می¬شود. سنگ¬های سیلیسی¬آواري این سازند شامل پتروفاسیس¬های شیل، سیلتستون، كالك¬ليتايت، ليتيک¬وک، چرت-آرنايت و ارتو¬ميکروکنگلومرا است. بر¬اساس مطالعات پتروگرافی و وجود ساخت¬های رسوبی مانند طبقه¬بندی تدریجی، توالی بوما و ...، این رسوبات تحت جریان¬های آشفته در محیط شیب¬دار و مخروط¬های زیر دریایی برجای گذاشته شده¬اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - پتروگرافی، زمین¬شیمی و خاستگاه گرانیتوئید کوه گبری رفسنجان
        گرانیتوئید کوه گبری در 42 کیلومتری شرق رفسنجان استان کرمان، در زون ساختاری ارومیه- دختر قرار گرفته است. نفوذ دو استوک گرانیتوئیدی کوه گبری به درون سنگ¬های آهکی کرتاسه و کنگلومرای پالئوسن منجر به دگرگونی مجاورتی گردیده است. این سنگ¬ها اساساً دارای کانی¬های اصلی کوارتز، آ چکیده کامل
        گرانیتوئید کوه گبری در 42 کیلومتری شرق رفسنجان استان کرمان، در زون ساختاری ارومیه- دختر قرار گرفته است. نفوذ دو استوک گرانیتوئیدی کوه گبری به درون سنگ¬های آهکی کرتاسه و کنگلومرای پالئوسن منجر به دگرگونی مجاورتی گردیده است. این سنگ¬ها اساساً دارای کانی¬های اصلی کوارتز، آلکالی فلدسپار و پلاژیوکلاز و کانی¬های فرعی مانند بیوتیت، زیرکن و کانی¬های اپک می¬باشند. براساس داده¬ها و نمودارهای ژئوشیمیایی، مقدار درصد وزنی SiO2 نمونه¬های مورد مطالعه بین 57/75 تا 83/76 تغییر می¬کند. نمودارهای عنکبوتی هنجار شده نمونه های گرانیتوئید کوه گبری نسبت به مقادیر گوشته اولیه و کندریتبیانگر غنی شدگی Rb و Th و تهی شدگی Eu و Sr می¬باشد. بعلاوه نمونه¬های گرانیتوئیدی منطقه از عناصر LREE غنی شده هستند. بی¬هنجاری منفی Nb نشان دهنده منشا پوسته¬ای گرانیتوئید کوه گبری می¬باشد. براساس داده¬ها و نمودارهای ژئوشیمیایی، گرانیتوئیدهای کوه گبری از نوع I بوده و به سمت نوع A تمایل نشان می¬دهند و در موقعیت زمین¬ساختاری هم زمان تا بعد از کوهزایی قرار می¬گیرند. شواهد صحرایی، مشاهدات پتروگرافی و ویژگی¬های ژئوشیمیایی تأیید کننده یک منشا ماگمای پوسته¬ای در شرایط فشار کم می¬باشند. تغییرات شیمیایی و مشاهدات پتروگرافی اساساً به دلیل تبلور تفریقی ماگمای منشأ می¬باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - منشاء و محیط تکتونیکی سنگهای آتشفشانی ترسیر داماش گیلان(شمال ایران)
        محمد حسین مختاری
        سنگ¬های آتشفشانی ترسیر داماش در 70 کیلومتری شرق رودبار در استان گیلان برون¬زد دارند. از نظر ژئوشیمیایی آنومالی¬های منفی P ,Ba ,Zr ,Ti ,Ta¬ ,Nb و آنومالی¬های مثبت K ,Th ,Pb ,Rb از شاخصه¬های آلودگی پوسته¬ای این سنگ¬ها هستند. نسبت¬های (Tb/Yb)N ,Nb/Yb ,Zr/Yb ,Zr/Y ,Zr چکیده کامل
        سنگ¬های آتشفشانی ترسیر داماش در 70 کیلومتری شرق رودبار در استان گیلان برون¬زد دارند. از نظر ژئوشیمیایی آنومالی¬های منفی P ,Ba ,Zr ,Ti ,Ta¬ ,Nb و آنومالی¬های مثبت K ,Th ,Pb ,Rb از شاخصه¬های آلودگی پوسته¬ای این سنگ¬ها هستند. نسبت¬های (Tb/Yb)N ,Nb/Yb ,Zr/Yb ,Zr/Y ,Zr/Nb ,Y/Nb نشانة نشأت¬گیری ماگما از گوشتة تهی¬شده منبع مورب با رخساره اسپینل دارد. مطالعه بر روی روند الگوی عناصر ناسازگار و مقایسه آن¬ها با مقادیر پوستة قاره¬ای و نسبت¬های عناصر کمیاب ناسازگار بیانگر آن است که سنگ¬های آتشفشانی منطقه در ارتباط با ماگماتیسم مناطق ریفتی درون قاره¬ای بوده که با سنگ¬های پوستة قاره¬ای آلایش یافته¬اند. در اثر آلایش پوسته¬ای، خصوصیات ژئوشیمیایی اولیه این بازالت¬ها تغییر کرده است به نحوی¬که خصوصیات مناطق فرورانش را به¬صورت کاذب نشان می¬دهند. پرونده مقاله