فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - زمین¬ریخت‌شناسی کارست در توده سنگ¬های کربناته در گستره آبگرم، جنوب استان قزوین
پرویز آرمانی مهری کریمی مهدی تاج آبادیشناخت پدیده های زمین ریخت شناسی کارست که در اثر انحلال ایجاد شده اند، می تواند کمک شایانی به شناخت و گسترش کارست کند. از این رو، همواره زمین ریخت شناسی نخستین مرحله در بررسی فرایند کارستزایی است. گستره آبگرم در پهنه ساختاری ایران مرکزی قراردارد و دربرگیرنده سازندهای دور چکیده کاملشناخت پدیده های زمین ریخت شناسی کارست که در اثر انحلال ایجاد شده اند، می تواند کمک شایانی به شناخت و گسترش کارست کند. از این رو، همواره زمین ریخت شناسی نخستین مرحله در بررسی فرایند کارستزایی است. گستره آبگرم در پهنه ساختاری ایران مرکزی قراردارد و دربرگیرنده سازندهای دوران های دیرینه زیستی، میانه زیستی، و نوزیستی است. مهمترین سازندهای کربناته آبگرم سازندهای سلطانیه، روته، الیکا، لار و قم هستند. در این پژوهش، پس از بررسی های میدانی و نمونه برداری از واحدهای سنگی کربناته و مقایسه آن ها از دید گسترش زمیندیس های کارستی، توان کارست زایی آن ها بررسی شد. نمونه برداری از چشمه های کارستی در دو دوره خشک و تر، همچنین اندازه گیری EC، pH و دما روی زمین صورت پذیرفت. بررسی های سنجش از دور به وسیله نرم افزار ILWIS بر روی تصاویر ماهوارهای لندست برای جداسازی، محاسبه مساحت سازندهای کربناته انجام گرفت. برای بررسی و تفسیر یافته های واکاوی های شیمیایی از نرم افزار AqQa و برای مدلسازی شیمی آب از نرم افزار Phree Qc بهره گیری شد. مهم ترین زمیندیس های کارستی در پهنه شامل انواع کارن، غارک، غار و چشمه کارستی هستند. برپایه تلفیق بررسی-های میدانی و داده های سنجش از دور، شدت کارستی شدن در پهنه آبگرم به ترتیب از زیاد به کم شامل: سازندهای قم، سلطانیه، لار و کرتاسه می-باشد. برپایه گسترش کارست، کارست آبگرم، بخشی و کم ژرف؛ و برپایه چرخه کارست، نوجوان تا جوان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ماکروفسیل‌های گیاهی سازند لـله‌بند (تریاس پسین)، گستره‌ی زغال‌دار رامسر، شمال ایران
جواد سعادت نژادتوالی رسوبات گروه شمشک با رخنمون خوبی در گستره زغال‌دار رامسر حاوی چهار سازند اکراسر، لـله‌بند، کلاریز و جواهرده می‌باشد. سازند لـله‌بند در این منطقه به‌صورت هم‌شیب و تدریجی بر روی سازند اکراسر و مرز بالایی آن به‌صورت هم‌شیب و واضح در زیر سازند کلاریز قرار دارد و حاوی م چکیده کاملتوالی رسوبات گروه شمشک با رخنمون خوبی در گستره زغال‌دار رامسر حاوی چهار سازند اکراسر، لـله‌بند، کلاریز و جواهرده می‌باشد. سازند لـله‌بند در این منطقه به‌صورت هم‌شیب و تدریجی بر روی سازند اکراسر و مرز بالایی آن به‌صورت هم‌شیب و واضح در زیر سازند کلاریز قرار دارد و حاوی ماکروفسیل‌های گیاهی به‌صورت پراکنده با سن نورین ـ رتین می‌باشد. برش مورد مطالعه حاوی ماکروفسیل‌های گیاهی خوب حفظ شده با تنوع کم و متعلق به سه راسته Equisetales، Filicales و Pinales است. براساس حضور چهار گونه Neocalamites sp. cf. N. carcinoides، ِDictyophyllum sp. cf. D. exile، Clathropteris meniscoides و Cycadocarpidium erdmani و موقعیت چینه شناسی طبقات مورد مطالعه، سن نورین پسین ـ رتین پیشین برای این توالی رسوبات پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ویژگی‌های کانی‌شناسی، شیمی کانی‌ها و میانبارهای سیال کانسار اسکارن آهن معدن‌جو، ناحیه معدنی سنگان، شمال‌شرق ایران
مریم فتوت جامی مسعود علیپوراصلگستره آهن معدن جو، از آنومالی های شرقی مجموعه‌ی کانسارهای سنگ آهن در ناحیه‌ی معدنی سنگان است. این پهنه در انتهای بخش شرقی کمان آتشفشانی- نفوذی سنوزوئیک البرز واقع است. زمین شناسی پهنه شامل ماسه‌سنگ شیلی، مادستون آهکی و ماسه سنگ های ژوراسیک، سنگ آهک میکرواسپارایتی تا اسپ چکیده کاملگستره آهن معدن جو، از آنومالی های شرقی مجموعه‌ی کانسارهای سنگ آهن در ناحیه‌ی معدنی سنگان است. این پهنه در انتهای بخش شرقی کمان آتشفشانی- نفوذی سنوزوئیک البرز واقع است. زمین شناسی پهنه شامل ماسه‌سنگ شیلی، مادستون آهکی و ماسه سنگ های ژوراسیک، سنگ آهک میکرواسپارایتی تا اسپارایتی و سنگ-آهک دولومیتی کرتاسه بالاییو توالی‌های توفی و گدازه‌ای ائوسن بالایی و سنگ‌های اسکارنی ائوسن میانیو رسوبات کواترنری است. مهمترین رخداد در پهنه معدن‌جو نفوذ سیال‌های آهن‌دار در سازندهای تخریبی و کربناتی، اسکارن‌زایی و کانه‌زایی آهن است و با وجود منیتیت و کانی‌های کالک‌سیلیکاتی مشخص می‌شود. مناطق اسکارن بر اساس نوع و فراوانی کالک‌سیلیکات‌ها شامل الیوین- پیروکسن- گارنت اسکارن، گارنت- پیروکسن اسکارن، گارنت اسکارن، پیروکسن- ولاستونیت- منیتیت اسکارن، منیتیت اسکارن، فلوگوپیت اسکارن، ترمولیت- اکتینولیت اسکارنو اپیدوت اسکارن است. کانه‌زایی آهن به صورت توده ای، نواری، رگه- رگچه ای، برشیو دانه پراکنده بیشتر در سنگ‌آهک و دولومیت کرتاسه بالایی و در امتداد گستره گسلی با روند شمال‌شرق- جنوب‌غرب رخ داده است. منیتیت کانه اصلی است و با پیریت، کالکوپیریت، پیروتیتو کانی‌های ثانویه آهن همراهی می‌شود. ترکیب گارنت‌های معدن جو از نوع آندرادیت- گروسولار (بیشتر آندرادیت)، پیروکسن‌ها از نوع دیوپسید- هدنبرگیت (بیشتر دیوپسید)و الیوین‌ها از نوع فورستریت است. مطالعه دما- فشارسنجی بر اساس شیمی پیروکسن، دمای تبلور پیروکسن ها ی پهنه را بین 458 تا 689 درجه سانتی گراد، فشار 21/2 کیلوبارو عمق تبلور از یک تا 5/2 کیلومتر مشخص می‌کند. مطالعه میانبارهای سیال سه مرحله پاراژنتیک اصلی را در تشکیل اسکارن و نهشت مواد معدنی، در کانسار معدن‌جو مشخص می‌کند: 1) مرحله پیش‌رونده با تشکیل پیروکسن و گارنت‌های پیش‌رونده در دمای 330 تا 410 درجه سانتی‌گراد با شوری سیال بین 33 تا 58 درصد وزنی معادل نمکNaCl ، 2) مرحله پس‌رونده با پیدایش گارنت‌های تاخیری، ترمولیت- اکتینولیت و کلسیت مرحله تاخیری در دمای 120 تا 300 درجه سانتی‌گراد با شوری سیال 16 تا 49 درصد وزنی معادلNaCl و 3) مرحله پس از کانه‌زائی با رگه‌های کلسیت و بندرت کوارتز که در دمای 95 تا 190 درجه سانتی‌گراد با دامنه شوری 2 تا 15 درصد وزنی معادل NaCl بوجود آمده است. آمیختگی سیال‌ها، جوشش، رقیق شدگی با آب‌های جوی و کاهش دما مکانیسم احتمالی برای تشکیل کانسنگ‌های آهن می‌باشد. در نهایت، کانه‌زایی آهن معدن جو بعنوان کانسار آهن اگزواسکارن منیزیمی معرفی می‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - تلفیق داده‌های زمین‌شناسی، ژئوشیمیایی، دگرسانی و سنجش از دور به منظور معرفی پتانسیل‌های کانه‌زایی در منطقه سربیشه، خراسان جنوبی
سروش مدبری مینا آذری‌فر ثمین شمس‌الدین احمدی داود رئیسیپهنه سربیشه در غرب شهر سربیشه و جنوب شرقی بیرجند، استان خراسان جنوبی، واقع است. این منطقه در زون آمیزه افیولیتی بیرجند قرار دارد و بخش شمالی کمربند فلززایی ایرانشهر- بیرجند را شامل می‌شود. واحدهای سنگ‌شناسی منطقه شامل آمیزه افیولیتی، رسوبات رخساره فلیش، سنگ‌های آذرآواری چکیده کاملپهنه سربیشه در غرب شهر سربیشه و جنوب شرقی بیرجند، استان خراسان جنوبی، واقع است. این منطقه در زون آمیزه افیولیتی بیرجند قرار دارد و بخش شمالی کمربند فلززایی ایرانشهر- بیرجند را شامل می‌شود. واحدهای سنگ‌شناسی منطقه شامل آمیزه افیولیتی، رسوبات رخساره فلیش، سنگ‌های آذرآواری و رسوبات کواترنری است. مطالعات ژئوشیمیایی رسوب آبراهه‌ای و شناسایی شاخص‌های ژئوشیمیایی مرتبط با ذخایر معدنی منطقه، با استفاده از نتایج تجزیه ژئوشیمیایی و به روش تحلیل مولفه‌های اصلی انجام شده است. مطالعات سنجش از دور به روش ترکیبات رنگی بر روی تصویر ماهواره استر و لندست، و همچنین تحلیل مؤلفه‌های اصلی انتخابی (کروستا) بر روی تصویر ماهواره لندست 8، به منظور شناسایی زون‌های دگرسانی انجام شده است. خطواره‌های منطقه به روش فیلتر بالاگذر از تصویر ماهواره استر و تصویر گوگل طراحی شد. در نهایت با ایجاد لایه‌های شاهد از واحدهای زمین‌شناسی، داده‌های ژئوشیمیایی، دگرسانی و خطواره‌های گسلی و تلفیق فازی آنها مناطق مستعد کانه‌زایی عناصر نیکل، کروم، کبالت، مس، سرب، روی و منیزیت بارزسازی شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی رخساره‌های رسوبی و مشخصه‌های هیدروشیمیایی نهشته‌های کربناته آب اسک، جنوب شرق آتشفشان دماوند
سمیه رحمانی جوانمرد محسن رنجبران وهاب امیریچشمههای آهکساز آب اسک در فاصله 85 کیلومتری شمال شرقی تهران در دامنه شرقی آتشفشان دماوند واقع شدهاند. نهشته‌های این چشمه‌ها، بیشتر به‌صورت تراورتن دیده می‌شوند. بررسي‌های میکروسکوپی حاکی از وجود چهار رخساره غیرزیستی و تعداد دو رخساره زیستی در تراورتن‌های آب اسک است. چکیده کاملچشمههای آهکساز آب اسک در فاصله 85 کیلومتری شمال شرقی تهران در دامنه شرقی آتشفشان دماوند واقع شدهاند. نهشته‌های این چشمه‌ها، بیشتر به‌صورت تراورتن دیده می‌شوند. بررسي‌های میکروسکوپی حاکی از وجود چهار رخساره غیرزیستی و تعداد دو رخساره زیستی در تراورتن‌های آب اسک است. بر اساس توالی رسوب‌گذاری و رخساره‌های سنگی و همچنین با دور شدن از چشمه‌ها سه نوع مختلف تراورتن در منطقه شناسایی شد (تراورتن‌های نوع اول با مورفولوژی دهانه‌ای و کانالی، تراورتن‌های نوع دوم با مورفولوژی حوضچه‌ای، سدی و آبشاری و تراورتن‌های نوع سوم یا لامینه‌ای). بر روی نمودار δ13C در مقابل δ18O (VPDB)، این تراورتن‌ها در دو رده اُنکویید و قشرهاي بلورین از نظر سنگ‌رخساره قرار می‌گیرند. براساس رخساره‌های شناسایی شده، این چشمه‌ها گرمابي هستند و در رده چشمه‌هاي ترموژن قرار مي‌گیرند. مقادیر مثبت ضریب اشباع شدگی لانژلیه (LSI) برای چشمه‌های پشنک، نادعلی و زاغ بیانگر فوق اشباع بودن این نمونه‌ها نسبت به کربنات کلسیم است و همین موضوع موجب رسوب‌گذاری قابل توجه در اطراف چشمه‌های مورد نظر شده است. در مقابل، مقدار LSI منفی در چشمه سر پل به تحت اشباع بودن آب نسبت به کربنات کلسیم اشاره دارد. بنابراین به نظر می‌رسد نقش این چشمه در رسوب‌گذاری تشکیلات تراورتنی در این منطقه کمتر از سایر چشمه‌ها است. همچنین موقعیت نمونه‌ها بر روی نمودار بهینه شده گيبس و نمودار ون ویردام نشان می‌دهد، برهمکنش آب با سنگ‌های کربناته و تا حدودی سیلیکاته به‌عنوان مهمترین منبع تأمین عناصر کلسیم و سدیم در این منطقه شناخته می‌شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تلفیق داده‌های مغناطیس¬سنجی هوابرد و تصاویر ماهواره¬ای برای شناسایی پهنه¬های مستعد کانی¬سازی آهن به کمک نمودارهای پیش¬بینی-مساحت در برگه 1:100000 اسفوردی
فردین احمدی حمید آقاجانی میثم عابدیدر بررسی های اکتشافی و تعیین مناطق با پتانسیل بالای کانی سازی، استفاد همزمان از لایه های مختلف اطلاعاتی نتایج قابل اعتمادتری ارائه خواهد داد. در این تحقیق برای بررسی پتانسیل کانی زایی آهن در برگه زمین شناسی 1:100000 اسفوردی، از داده های مغناطیس سنجی هوایی و سه نوع تصویر چکیده کاملدر بررسی های اکتشافی و تعیین مناطق با پتانسیل بالای کانی سازی، استفاد همزمان از لایه های مختلف اطلاعاتی نتایج قابل اعتمادتری ارائه خواهد داد. در این تحقیق برای بررسی پتانسیل کانی زایی آهن در برگه زمین شناسی 1:100000 اسفوردی، از داده های مغناطیس سنجی هوایی و سه نوع تصویر ماهواره ای استر، لندست-8 و سنتینل-2 استفاده شد. فیلتر بازگشت به قطب، ادامه فراسو 200، 500 و 1000 متر، سیگنال تحلیلی، زاویه تیلت افقی و مشتق قائم اول بر روی داده های مغناطیسی اعمال شد. لایه های دگرسانی (آرژیلیک، فیلیک، پروپیلیتیک)، نواحی حاوی اکسیدآهن و گوسان و خطواره ها به وسیله تصاویر ماهواره ای استخراج شدند. لایه های سیگنال تحلیلی و زاویه تیلت افقی به ترتیب برای شناسایی توده مغناطیسی و ساختارهای مغناطیسی مورد استفاده قرار گرفت. سه لایه استخراج شده از تصاویر ماهواره ای به همراه دو لایه ژئوفیزیکی در تحلیل ها استفاده شدند. با استفاده از روش فرکتالی مقدار-مساحت و نمودار پیش بینی-مساحت و 22 نقطه اندیس و معدن فعال در منطقه مورد مطالعه، وزن این لایه ها محاسبه شد. لایه سیگنال تحلیلی با نرخ پیش بینی 76 درصد، دارای بیشترین وزن در بین همه لایه ها است بدین معنی که با 24 درصد از مساحت اشغال شده، 76 درصد از نهشته های آهن بدرستی پیش بینی شده است. لایه نهایی پتانسیل یابی آهن منطقه مطالعاتی با تلفیق همه لایه ها با استفاده از روش همپوشانی شاخص چندکلاسه تهیه شد. این نقشه نقطه عطفی در نرخ پیش بینی 78 درصد دارد بدین معنی که وزن آن از تک تک لایه ها بیشتر است. بر اساس این نقشه، پتانسیل های جدید کانی زایی آهن در شرق و جنوب شرق برگه اسفوردی مشاهده می شود. پرونده مقاله