• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات گچ

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ميکروفاسيس، ژئوشيمي و محيط رسوبي سازند جهرم در کوه گچ، در جنوب شرقي شهر لار
        محمد حسين  آدابي
        سازند جهرم در برش کوه گچ در نزديکي روستاي چهار بركه، حدوداً 30 كيلومتري جنوب شرق شهر لار و در جنوب غربي حوضه زاگرس واقع شده است. اين سازند با ضخامت 5/404 متر با توالي هايي از دولوميت، آهك دولوميتي و آهك به صورت هم شيب بر روي سازند ساچون قرار گرفته است، همچنين سازند آسما چکیده کامل
        سازند جهرم در برش کوه گچ در نزديکي روستاي چهار بركه، حدوداً 30 كيلومتري جنوب شرق شهر لار و در جنوب غربي حوضه زاگرس واقع شده است. اين سازند با ضخامت 5/404 متر با توالي هايي از دولوميت، آهك دولوميتي و آهك به صورت هم شيب بر روي سازند ساچون قرار گرفته است، همچنين سازند آسماري با ترکيب سنگ شناسي آهك تا آهك مارني با ضخامت 5/44 متر به صورت هم شيب بر روي سازند جهرم قرار گرفته و توسط رسوبات تبخيري سازند گچساران پوشيده شده است. سن سازند جهرم، پالئوسن پسين تا ائوسن پسين مي باشد. در نهشته هاي ائوسن واقع در کوه گچ بر اساس توزيع و گسترش فرامينيفرها و ديگر اجزاء اسکلتي و غير اسکلتي، 7 ميکروفاسيس شناسايي گرديده است. اين ميکروفاسيس ها در يک محيط رمپ کربناته به همراه پشته های اائید ي نهشت کرده اند. علاوه بر مطالعات پتروگرافي، از مطالعات ژئوشيميايي نيز به منظور تعيين ترکيب کاني شناسي اوليه و مطالعات دياژنتيکي واحدهاي آهکي و دولوميتي استفاده شده است. براي تعيين مقادير ايزوتوپ‌هاي پايدار اكسيژن (δ18O ‰)و كربن (δ13C ‰)، تعداد 30 نمونه از پودر سنگ آهک ها و دولوميت ها انتخاب و جهت تعيين دماي قديمه اين نهشته ها و روند دياژنز استفاده شده اند. از مطالعات ژئوشيمي عنصري (Ca, Mg, Fe, Mn, Na, Sr) جهت تعيين ترکيب کاني شناسي اوليه آهک ها، ترکيب دولوميت ها، سيستم دياژنتيکي باز و بسته استفاده شده است. اين مطالعات حاکي از ترکيب کاني شناسي اوليه آراگونيتي، در يک سيستم بسته تا نيمه بسته با تبادل آب به سنگ پايين مي باشد. روند دياژنز در آهک ها و دولوميت ها بر اساس تغييرات ايزوتوپي اکسيژن و کربن يک روند دياژنز تدفيني با حضور مواد آلي را نشان مي دهد. سنگين بودن مقادير δ18O در دولوميت ها نسبت به آهک ها به دليل شوري بالاتر و تفريق ايزوتوپي بيشتر در دولوميت ها مي باشد. دماي قديمه محاسبه شده در آهک ها بر اساس سنگين‌ترين ايزوتوپ اكسيژن 18 دماي اوليه دياژنتيکي (هنگامي که رسوبات در نزديک سطح بوده‌اند، عمق کم تدفين) با استفاده از سنگين‌ترين ايزوتوپ اكسيژن 18 (معادل PDB ‰32/3-) آهکها، معادل 23 درجه سانتيگراد تعيين گرديده است. با توجه به مطالعات چينه نگاري سکانسي2 توالی رسوبی شامل سيستم تراکت هاي پيش رونده (TST) و تراز بالا (HST) تعيين گرديد. اين سکانس ها از نوع رده 3، با مرزهاي ناپيوستگي از نوع SB2 معرفي شده اند. تغييرات حداکثر سطح پيش روي آب دريا (mfs) بر اساس رخساره ها و تغييرات ايزوتوپي شناسايي گرديد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بیلان هیدروژئولوژیکی تالاب برم¬شور در شهرستان هفتکل، استان خوزستان
        فرزاد  اکبری رحیم باقری آرش ندری
        تالاب ها مهم ترين و درعین‌حال آسيب پذيرترين منابع زيست محيطي جهان محسوب مي شوند. اين اكوسيستم های آبي از لحاظ ذخيره-سازي آب براي كشاورزي، تغذيه چشمه ها و آب هاي زيرزميني و از دیدگاه اکولوژی از اهميت بالایی برخوردار مي باشند. بنابراین جهت حفظ و پایداری تالاب ها، مدیریت چکیده کامل
        تالاب ها مهم ترين و درعین‌حال آسيب پذيرترين منابع زيست محيطي جهان محسوب مي شوند. اين اكوسيستم های آبي از لحاظ ذخيره-سازي آب براي كشاورزي، تغذيه چشمه ها و آب هاي زيرزميني و از دیدگاه اکولوژی از اهميت بالایی برخوردار مي باشند. بنابراین جهت حفظ و پایداری تالاب ها، مدیریت صحیح و اصولی آنها اهمیت داشته و نیاز به مطالعات مختلف هیدروژئولوژی و هیدرولوژی دارد. تالاب برم شور یکی از مهم ترین تالاب های استان خوزستان بوده که جهت مصارف مختلف شرب و کشاورزی استفاده می شود. این تالاب در بین سازند تبخیری گچساران قرار گرفته است. هیچ منبع تغذیه کننده دائمی سطحی در اطراف تالاب وجود ندارد و از طرفی دیگر با توجه به خشکسالی های اخیر و کمبود شدید منابع آب، این تالاب در طول سال دارای آب می باشد. تاکنون هیچ گونه مطالعه ای بر روی این تالاب انجام نشده است. جهت تعیین منشا و منبع اصلی تغذیه‌کننده این تالاب نیاز به محاسبه بیلان هیدروژئولوژیکی می باشد. در این راستا نقشه هم عمق آب تالاب، تغییرات تراز سطح آب تالاب در طول یک سال به طور ماهانه، حوضه آبگیر آن و پارامترهای مختلف ورودی و خروجی بیلان محاسبه گردید. حداکثر عمق این منبع ‌آبی مهم با توجه به اندازه گیری انجام شده در دوره آماری فصل خشک (شهریور) در حدود 3 متر بوده است. بررسی خصوصیات هیدرژئولوژیکی و بیلان آبی تالاب نشان داد که بیلان آبی تالاب برم شور مثبت می باشد به‌طوری‌که سالانه 10912متر مکعب آب وارد تالاب می شود که نشانگر وجود یک منبع تغذیه کننده زیرزمینی به تالاب است. بنابراین ضمن ارزیابی توسعه کارست منطقه و با توجه به مطالعات ایزوتوپی و ارتباط هیدرولیکی، تاقدیس آهکی آسماری محتمل ترین منشا تغذیه‌کننده تالاب برم شور در نظر گرفته شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تاثیر سازند متحرک گچساران بر سبک چین‌خوردگی و تکامل تکتونیکی تاقدیس رگ سفید در فروافتادگی دزفول جنوبی
        مهدی یوسفی سید مرتضی  موسوی محمد مهدی خطیب
        رفتار شکل‌پذیر و ضخامت قابل توجه از سازند نامقاوم گچساران در بالای واحد های مقاوم میانی کربناته در توالی رسوبی فروافتادگی دزفول جنوبی، منجر به بروز سبک های متفاوت چین‌خوردگی در بالا و پایین این سازند و همچنین تکامل ساختارهای توسعه‌یافته در واحدهای سنگی منطقه شده است؛ به چکیده کامل
        رفتار شکل‌پذیر و ضخامت قابل توجه از سازند نامقاوم گچساران در بالای واحد های مقاوم میانی کربناته در توالی رسوبی فروافتادگی دزفول جنوبی، منجر به بروز سبک های متفاوت چین‌خوردگی در بالا و پایین این سازند و همچنین تکامل ساختارهای توسعه‌یافته در واحدهای سنگی منطقه شده است؛ به‌طوری‌که ساختارهای بخش بالایی و پایینی آن کاملا از یکدیگر جدا شده و بر یکدیگر منطبق نیستند. محاسبه زاویه بین یالی، شیب راندگی اصلی و درصد نازک شدگی در تاقدیس واقع در بالای افق گچساران، چين هاي جدایشی گسل خورده را نشان می-دهد که نشانگر هندسه چین در مرحله ابتدایی توسعه این تاقدیس می باشد. نیمرخ های لرزه ای تاقدیس در زیر افق گچساران، سبک چین‌خوردگی وابسته به انتشار گسل را نشان می دهند. در فرو افتادگی دزفول جنوبی، چین‌خوردگی در سازند گچساران با طول موج های کوتاه‌تر و به شکل چین های ناهماهنگ رخ می دهد و به‌عنوان سطح تجزیه برای چین‌های زیرین عمل می کند که ناودیس ها در این افق متحرک به‌طور مستقیم، تاقدیس های سازند کربناته را می پوشانند. چین های مدور در تاقدیس زیرین در سازند های کربناته، چین های تحمیلی همراه با گسل های پرشیب هستند که بالای یک سطح جدایشی عمیق جدایش یافته اند و نهایتا به‌وسیله دگرشکلی پیشرونده، گسل خورده اند. تفسیر مقاطع لرزه ای در فروافتادگی دزفول جنوبی نشان می دهد که مهاجرت جانبی در واحد های نمکی 2 و 4 سازند گچساران رخ می دهد و واحد های بالایی و پایینی سازند گچساران در مهاجرت نمک نقشی ایفا نمی کنند. مهاجرت جانبی نمک سازند میوسن گچساران به‌وسیله رشد تاقدیس زیرسطحی در طی چین‌خوردگی و بارگذاری سازند های رویی در بالای سازند گچساران انجام می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تفاوت رژيم تنش برجا وابسته به موقعيت ساختاري و ويژگي­هاي ژئومكانيكي، نمونه موردي در سازندهاي گچساران و آسماري، جنوب باختري ايران
        حسين  طالبي سید احمد  علوی محمدرضا  قاسمی شهرام  شركتي
        برآورد تانسور تنش برجا درحوضه­‏هاي رسو‏بي با استفاده از اطلاعات به دست آمده در طي حفاري و نمودارگيري در چاه­هاي اكتشافي و توسعه­اي نفت و گاز امکان‏پذیر است. محاسبه بزرگا و اندازه­گيري راستاي تنش­هاي برجا و رژيم تنش حاصل شده درمحدوده چاه­هاي مورد مطالعه دربرنامه­هاي بازي چکیده کامل
        برآورد تانسور تنش برجا درحوضه­‏هاي رسو‏بي با استفاده از اطلاعات به دست آمده در طي حفاري و نمودارگيري در چاه­هاي اكتشافي و توسعه­اي نفت و گاز امکان‏پذیر است. محاسبه بزرگا و اندازه­گيري راستاي تنش­هاي برجا و رژيم تنش حاصل شده درمحدوده چاه­هاي مورد مطالعه دربرنامه­هاي بازيافت ثانويه از مخازن هيدروكربوري و همچنين­تحليل­پايداري ديواره چاه­ها كاربردهاي متعددي خواهد داشت. افزايش توليد با طراحي شكافت هيدروليكي، كاهش توليد ماسه در مخازن چند لايه­اي همچون ميدان بزرگ مارون با افق­هاي ماسه­اي سست و همچنين بهبود عملكرد حفاري در سازندهاي غيرمخزني همچون گچساران با ويژگي­هاي رئولوژيك خاص، نيازمند شناخت و آگاهي از شرايط تنش حاكم مي­باشد. در اين پژوهش تلاش گرديده است تا رژيم تنش برجا با استفاده از نتايج حاصل از مدل­هاي مكانيكي زمين در چند حلقه چاه منتخب در ميدان­هاي هيدروكربوري مارون و لالي در سازند مخزني آسماري و سازند غير مخزني گچساران تحليل گردد. نتايج حاصله نشان دهنده افت قابل ملاحظه بزرگاي تنش­هاي افقي در گذر از سازند گچساران به سازند مخزني آسماري بويژه در ميدان مارون مي­باشد. بزرگاي تنش­هاي اصلي محاسبه شده در سازندهاي­گچساران و آسماري ميدان لالي، نشان­دهنده رژيم تنش راستالغز(Shmax>Sv>Shmin) است، گرچه در سازند گچساران ميدان مارون، رژيم تنش تخمين زده شده در محدوده معكوس تا راستالغز مي­باشد ولي رژيم تنش غالب در مخزن آسماري اين ميدان از نوع نرمال است. اين وضعيت تنش برجا، بيان­كننده آن است كه شرايط ساختاري و همچنين اختلاف در­­عمق جايگيري اين ساختارها نقش مهمي در تغيير رژيم زمین‏ساختي بازی مي­نمايد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بکارگیری تکنیک¬های مختلف به¬منظور اکتشاف، مدل¬سازی و تخمین ذخیره کانسار گچ در ناحیه شمال¬غرب تفرش، استان مرکزی
        رضا احمدی
        <p>در پژوهش حاضر به منظور اکتشاف ذخایر گچ در ناحیه شمال&not;غرب تفرش، فرآیند اکتشافات سیستماتیک از مراحل پی&not;جویی تا تخمین ذخیره صورت گرفته است. در این راستا برای شناسایی و تعیین پتانسیل&not;های معدنی، ابتدا محدوده وسیعی به مساحت 4500 کیلومتر مربع با عملیات دورسنجی ب چکیده کامل
        <p>در پژوهش حاضر به منظور اکتشاف ذخایر گچ در ناحیه شمال&not;غرب تفرش، فرآیند اکتشافات سیستماتیک از مراحل پی&not;جویی تا تخمین ذخیره صورت گرفته است. در این راستا برای شناسایی و تعیین پتانسیل&not;های معدنی، ابتدا محدوده وسیعی به مساحت 4500 کیلومتر مربع با عملیات دورسنجی به کمک تصویربردار عملیاتی زمین (OLI) ماهواره&zwnj; لندست 8 مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از تکنیک&zwnj;های پیش&not;پردازش و پردازش مناسب همانند تحلیل مولفه&not;های اصلی، ترکیب رنگی کاذب، کمترین مربعات رگرسیون&not;شده و نگاشت زاویه طیفی بر روی تصاویر، تعداد 17 محدوده امیدبخش به&not;صورت پراکنده در سطح ناحیه شناسایی شد. بر پایه بررسی&not;ها و مطالعات میدانی دقیق&not;تر مناطق امیدبخش، تمرکز ویژه بر روی کانسار گچ دربر واقع در مجاورت روستای دربر صورت گرفت. بنابراین، فعالیت&not;های اکتشافی متنوعی شامل احداث شش رشته ترانشه اکتشافی با حجم کلی 61/135 مترمکعب، ایجاد سینه&not;کار اکتشافی، تهیه نقشه 1:1000 توپوگرافی- زمین&not;شناسی، تجزیه شیمیایی تعداد 9 نمونه و حفر یک حلقه گمانه اکتشافی با عمق حدود 40 متر انجام شد. نتایج تجزیه شیمیایی نمونه&not;ها نشان می&not;دهد که مجموع درصد ترکیبات SO3 و CaO برای تمام نمونه&not;های آزمایش شده، بیش از 76 درصد است. همچنین نتیجه آزمون بازاریابی و کاربردی از طریق انجام آزمایش&not;های تعیین ویژگی&not;های کیفی سنگ و قابلیت پخت در مقیاس صنعتی توسط کارخانه سیمان نیزار قم، مطلوب ارزیابی شد. مدل&not;سازی و تخمین ذخیره گچ این کانسار نیز با روش کلاسیک خطوط تراز و به کمک نرم&not;افزار Surfer انجام شد. براساس محاسبات صورت گرفته، میزان ذخیره برجای کانسار گچ دربر حدود 5982610 تن برآورد گردید که میزان ذخیره قابل توجهی می&not;باشد.</p> پرونده مقاله