فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ارزیابی و برآورد بارهای غیر نقطهای نیتروژن و فسفر با استفاده از مدل SWAT (مطالعه موردی: حوضه آبریز سد ایلام)
امین سارنگ ابوالفضل بشیریتخمین بار آلودگی مواد مغذی تخلیهشده از حوضه آبریز به مخزن یک سد یکی از مسائل مهم در مدیریت تغذیه گرایی مخزن میباشد. در این راستا تدوین مدل شبیهسازی حوضه آبریز با در نظر گرفتن خصوصیات حوضه نظیر شیب، جنس خاک، کاربری اراضی و توجه به متغیرهای هواشناسی ابزار مؤثری در تخمی چکیده کاملتخمین بار آلودگی مواد مغذی تخلیهشده از حوضه آبریز به مخزن یک سد یکی از مسائل مهم در مدیریت تغذیه گرایی مخزن میباشد. در این راستا تدوین مدل شبیهسازی حوضه آبریز با در نظر گرفتن خصوصیات حوضه نظیر شیب، جنس خاک، کاربری اراضی و توجه به متغیرهای هواشناسی ابزار مؤثری در تخمین بار آلودگی ورودی به مخزن سد در زمانهای مختلف محسوب میشود. بدین منظور با توجه به مطالعات صورت گرفته در زمینه منابع آلاینده موجود در سه زیرحوضه اصلی حوضه آبریز سد ایلام، سه نوع از منابع آلاینده که بیشترین نقش را در آلودگی حوضه و مخزن سد ازنظر مواد مغذی ایفا میکنند توسط مدل ” ابزار ارزیابی آبوخاک“ (SWAT) شبیهسازی گردید و بار مواد مغذی در نقطه ورودی به مخزن برآورد شد. این منابع آلاینده شامل آلودگی ناشی از مصرف کود شیمیایی مورداستفاده کشاورزان، آلودگی مربوط به فعالیتهای دامداری و مرغداری و آلودگی ناشی از دامهای سنتی در حوضه میباشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که مدل SWAT در شبیهسازی مواد مغذی در این حوضه آبریز عملکرد رضایت بخشی داشته است. مقایسه بار آلودگی سه زیر حوضه نشان میدهد که زیرحوضه گلگل بیشترین مقدار بار نیتروژن (2/136تن در سال) و فسفر (8/19 تن در سال) را دارد. همچنین بیشترین سهم را در بین منابع آلاینده برای تولید نیتروژن، کود حیوانی و برای تولید فسفر، کود شیمیایی دارا میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مقایسه مدل آزمایشگاهی و میدانی رودخانه پیربازارجهت برآورد میزان انتقال رسوب و تاثیر آن بر عمر مفید و محیط زیست تالاب انزلی
شهروز حق نظر امیرهوشنگ نظامیوند چگینیعامل اصلی جابجایی ذرات رسوبی در مجاری آب، انرژی جریان می باشد. نمایش فیزیکی انرژی جریان آب در عمق، سرعت، مقدار جریان و ارتباط آن ها با هم قابل تصور است. بررسی تغییرات عمق جریان با فرض ناچیز بودن تغییرات بستر و یا شیب آن در مقابل عمق جریان در آزمایشگاه و میدان از اهمیت خ چکیده کاملعامل اصلی جابجایی ذرات رسوبی در مجاری آب، انرژی جریان می باشد. نمایش فیزیکی انرژی جریان آب در عمق، سرعت، مقدار جریان و ارتباط آن ها با هم قابل تصور است. بررسی تغییرات عمق جریان با فرض ناچیز بودن تغییرات بستر و یا شیب آن در مقابل عمق جریان در آزمایشگاه و میدان از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. بدین منظور، بررسی اثر تغییرات ارتفاع جریان بر میزان انتقال رسوب در تالاب انزلی مورد توجه قرار گرفت. جهت دستیابی به این هدف، رودخانه پیربازار و در امتداد آن پیربازار روگا که منتهی به تالاب انزلی است، انتخاب گردید. در این تحقیق، مطالعه میدانی مبتنی بر نمونه برداری از رسوبات بستر و همچنین اندازه گیری مشخصات هیدرولیکی از قبیل عمق، سرعت و در نتیجه دبی جریان در مقاطع مختلف توسط دستگاه اندازه گیری کیو-لاینر انجام گرفت. نتایج برداشت میدانی و همچنین مقایسه آن با نتایج آزمایشگاهی نشان می دهد که با افزایش اشل در ایستگاه پیربازار، ارتفاع جریان در نزدیکی تالاب به دلیل مئاندری بودن رودخانه و در نتیجه استهلاک انرژی، مقدار کمی افزایش یافته است. این مقدار کم سبب انتقال رسوب به شاخه پیربازار روگا و بخش اولیه تالاب میگردد در حالی که در شاخه پیربازار روگا منتهی به تالاب، رسوب قابل ملاحظه ای منتقل نمی شود. با توجه به تطبیق برداشت میدانی و مطالعه آزمایشگاهی و مقادیر دبی- اشل موجود در سال آبی91-90 در ایستگاه پیربازار، حدودا 212 تن رسوب در این سال آبی از رودخانه پیربازار در نزدیکی تالاب عبور کرده و وارد تالاب شده است. این مقدار انتقال رسوب یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار در عمر مفید و پایداری محیط زیست تالاب می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - سنتز نانوذرات پلیمری هوشمند برای استخراج سموم فنوكسي¬اسيد از نمونه¬های آب رودخانه
مجید طاشی غلامعباس فنایی خیرآباد سوگل میرزائی نمین مهرداد پاکزاد بهروز اسکویی نوربخش میرزایی نسیم حیدریان دهکردی هادی تابانیعلفکشهای فنوکسی اسید ترکیبات قطبی بوده و حلالیت نسبتا زیادی در آب دارند که با بارندگی از سطح خاک و گیاهان شسته شده و وارد آبهای زیرزمینی و رودخانهها میشوند. سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مجاز این علفکشها را در آب 70 میکروگرم بر لیتر اعلام نموده است. بنابراین چکیده کاملعلفکشهای فنوکسی اسید ترکیبات قطبی بوده و حلالیت نسبتا زیادی در آب دارند که با بارندگی از سطح خاک و گیاهان شسته شده و وارد آبهای زیرزمینی و رودخانهها میشوند. سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مجاز این علفکشها را در آب 70 میکروگرم بر لیتر اعلام نموده است. بنابراین اندازهگیری این علفکشها در آبهای زیرزمینی و رودخانهها که مهمترین منبع برای آبهای آشامیدنی هستند، از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین توسعه یک روش پیش تغلیظ کارآمد در این زمینه ضروری به نظر میرسد. لذا در این پروژه، از مایکروژل مغناطیسی برای پیش تغلیظ علفکشهای فنوکسی اسید در نمونه های محیطی استفاده شد. این مایکروژل در محیط های بازی بسته شده و آنالیت را به دام انداخته و جذب می کند و در محیط های اسیدی باز شده و آن را آزاد می کند. برای اندازهگیری سموم استخراج شده، از تکنیک الکتروفورز موئین استفاده شد. در این مطالعه، پارامترهایی مانند نوع حلال، مقدار جاذب، زمان استخراج و سایر پارامترهای مورد نیاز بهینه شدند. در نهایت روش بهینه شده، مورد ارزیابی قرار گرفته و برای اندازهگیری سموم مورد نظر در آبهای زیرزمینی و رودخانهها به کار گرفته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ارزیابی اثرات زیستمحیطی معادن با استفاده از روش پاستاکیا (مطالعه موردی: معدن سنگآهن آنومالی شمالی بافق)
لمبرینی پاپادوپولو محمدرضا علمی علیرضا احسان زاده سجاد بهرامیارزيابی اثرات محيط زيستي يكي از روش هاي مناسب براي دستيابي به اهداف توسعه پايدار است و مي تواند بهعنوان يك ابزار برنامه ريزي در دسترس مديران و تصميم گيران قرار گيرد. در اين پژوهش، تأثیرات محيط زيستی معدن سنگآهن آنومالی بررسیشده است. بدین منظور با تهیه چکلیستی از نظ چکیده کاملارزيابی اثرات محيط زيستي يكي از روش هاي مناسب براي دستيابي به اهداف توسعه پايدار است و مي تواند بهعنوان يك ابزار برنامه ريزي در دسترس مديران و تصميم گيران قرار گيرد. در اين پژوهش، تأثیرات محيط زيستی معدن سنگآهن آنومالی بررسیشده است. بدین منظور با تهیه چکلیستی از نظر کارشناسان و خبرگان، مهمترین فاکتورهای محیط زیستی و اقتصادی- اجتماعی که از پروژه متأثر می شوند، شناسایی شدند و در ادامه با استفاده از روش ماتریس پاستاکیا، ارزیابی اثرات محيط زيستی پروژه در دو مرحله ساختمانی و بهره برداری انجام شد. نتایج نشان می دهد که در مرحله ساختمانی طرح، 2 اثر مثبت متوسط، 1 اثر مثبت کم، 4 اثر مثبت ناچیز، 7 اثر منفی ناچیز، 2 اثر منفی کم و 3 اثر منفی متوسط و در مرحله بهره برداری طرح نیز 2 اثر مثبت متوسط، 3 اثر مثبت کم، 3 اثر مثبت ناچیز، 5 اثر منفی ناچیز، 2 اثر منفی کم و 3 اثر منفی متوسط در محیط ایجاد میشود. همچنین برنامه مدیریت و پایش محيط زيستی برای هرکدام از بخش ها ارائه گردیده که در بخش فیزیکی باید پارامترهای هوا، خاک و صوت دائما نمونه برداری شود؛ در بخش بیولوژیکی، تنوع و تراکم و زادآوری، مهاجرت حیاتوحش و گیاهان بهصورت فصلی کنترل گردد؛ نشت و انتشار پساب ها، پسماندها و غبارات دائما پایش گردد. در مورد حوادث طبیعی باید بحث مدیریت بحران و ارزیابی ریسک بهصورت فصلی صورت گیرد. همچنین مشارکت مردمی و جلب رضایت جوامع و اطلاع رسانی بهصورت پیوسته انجام گردد و نیز سطح آگاهی محيط زيستی پرسنل ارتقاء داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تأثیر زمانی کاربری¬های مختلف بر کیفیت آب دریاچه زریبار
مجید دلاور محمد حسین نیک سخن سمیه ایمانی امیرآبادورود مواد مغذی و رسوبات از حوضههای آبخیز به پیکره های آبی به یک بحران در مدیریت کیفی منابع آب سطحی بدل شده است. در این راستا، شناسائی منابع آلاینده اصلی و برآورد بار ورودی به دریاچهها و مخازن سدها برای شبیهسازی و تعیین علل اصلی آلودگی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به چکیده کاملورود مواد مغذی و رسوبات از حوضههای آبخیز به پیکره های آبی به یک بحران در مدیریت کیفی منابع آب سطحی بدل شده است. در این راستا، شناسائی منابع آلاینده اصلی و برآورد بار ورودی به دریاچهها و مخازن سدها برای شبیهسازی و تعیین علل اصلی آلودگی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به همین منظور، هدف از این مطالعه استفاده از مدل SWAT جهت برآورد بار نیتروژن و فسفر ورودی به دریاچه زریبار و شناسایی اثرات کاربری اراضی و ارزیابی الگوی تغییرات مکانی و زمانی بار آلودگی در سطح حوضه آبریز دریاچه و ورودی به آن می باشد. شایان ذکر است دریاچه زریبار یک دریاچه آب شیرین بوده و مصارف شرب و تفریحی دارد. همچنان این مخزن با مشکل تغذیهگرایی مواجه میباشد که بیشتر ناشی از فعالیتهای کشاورزی می باشد. مطابق نتایج حاصل، کشت آبی در ماه اوت و ژوئن دارای بیشترین خروجی نیتروژن کل و در ماه مه دارای بیشترین خروجی فسفر کل می باشد. که این افزایش ناشی از افزایش آبیاری می باشد. در کشت دیم نیز بیشترین خروجی نیتروژن کل را در ماه اکتبر و بیشترین خروجی فسفر کل در ماه سپتامبر می باشد که ناشی از افزایش کوددهی و ذخیره آن در خاک است و با شروع بارش سبب انتقال فسفر می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - امکانسنجی بازار مجوز انتشار آلودگی در رودخانه
شروین جمشیدی عماد محجوبی مجتبی اردستانیهدف از این پژوهش، امکانسنجی تشکیل بازار مجوز انتشار بار نیتروژن و تخصیص بهینه پساب منابع آلاینده نقطهای و غیرنقطهای واقع در اطراف رودخانه در دو حوضه سفیدرود و قرهسو میباشد. بدین منظور، محدوده مورد مطالعه از نظر کمی و کیفی با مدل Qual2kw شبیهسازی شده و مقدار بار مج چکیده کاملهدف از این پژوهش، امکانسنجی تشکیل بازار مجوز انتشار بار نیتروژن و تخصیص بهینه پساب منابع آلاینده نقطهای و غیرنقطهای واقع در اطراف رودخانه در دو حوضه سفیدرود و قرهسو میباشد. بدین منظور، محدوده مورد مطالعه از نظر کمی و کیفی با مدل Qual2kw شبیهسازی شده و مقدار بار مجاز تخلیه آلودگی روزانه (TMDL) تعیین شده است. همچنین به روش آنالیز حساسیت، مقدار ضرائب تاثیر هر منبع آلاینده پس از نرمالسازی مشخص شده است. در نهایت بهینهسازی با هدف حداقل نمودن هزینههای کل تصفیه بار نیتروژن با محاسبه تابع هزینه به ازای مقدار مجاز تخلیه آلودگی صورت گرفته و تخصیص مجوزهای انتشار بار آلودگی انجام شده است. نتایج نشان میدهد که علیرغم مزایای بازار و امکان مبادله 150 واحد مجوز در حوضه سفیدرود، این روش بهدلیل محدودیت منابع آلاینده نقطهای در تامین مجوزهای مورد نیاز بخش کشاورزی، با محدودیت همراه بوده و تنها میتواند نسبت به شرایط متعارف حفاظت کیفی مبتنی بر TMDL تا 2% صرفهجویی هزینه در پی داشته باشد. همچنین مشخص شد که تعاملات بازار نسبت به تغییر قیمت شکننده بوده و مشارکت فعال تمامی ذینفعان نیازمند آن است تا برخی از منابع آلاینده نقطهای بین 15 تا 25 درصد از قیمتهای فروش خود کم نمایند. این در حالی است که تشکیل بازار مجوز در حوضه قرهسو مطمئنتر بوده و سودآوری بیش از 35% به همراه خواهد داشت. بنابراین چنین نتیجه گرفته میشود که بازار مجوز انتشار آلودگی برای هر منبع رودخانه بهعنوان یک گزینه پایدار محسوب نمیشود و نیازمند مطالعات موردی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی اثرات زیستمحیطی عنصر آرسنیک در منابع آب و خاک منطقه معدنی زغالسنگ سنگرود لوشان
فرزاد ستوهیان محسن رنجبران سعید شریفیتاثیرات زیستمحیطی از بهرهبرداری معدن زغالسنگ سنگرود با آزادسازی یکسری عناصر مضر و سمی از طریق فرآوری ماده معدنی و انباشتهای باطله آن به داخل سیستم هیدرولوژیکی (آبهای سطحی و زیرزمینی) و نیز خاک منطقه ناشی گردیده است. عوارض مزمن نظیر اولسراسیون پوست، تخریب مجاری بینی چکیده کاملتاثیرات زیستمحیطی از بهرهبرداری معدن زغالسنگ سنگرود با آزادسازی یکسری عناصر مضر و سمی از طریق فرآوری ماده معدنی و انباشتهای باطله آن به داخل سیستم هیدرولوژیکی (آبهای سطحی و زیرزمینی) و نیز خاک منطقه ناشی گردیده است. عوارض مزمن نظیر اولسراسیون پوست، تخریب مجاری بینی و نیز سرطانهای خطرناک میتواند ناشی از مقدار بالای آرسنیک به ویژه در آب آشامیدنی این مناطق باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات زیستمحیطی عنصر آرسنیک معدن زغالسنگ سنگرود لوشان که از جمله معادن فعال این استان است میباشد. نمونهبرداری از 60 تیپ و 14 نمونه آبی در 4 ایستگاه در منطقه معدنی صورت گرفت. نتایج آزمایشات بیانگر آن است که میزان عنصر آرسنیک در ایستگاههای نمونهبرداری شده بیش از حد مجاز و استاندارد میباشد. در زغالهای این ناحیه، مقدار گوگرد متوسط تا بالا بوده و عمدتا از نوع پیریتی است. غلظت آرسنیک در خاکها بیشتر از سنگها است. بسیاری از ترکیبات آن در آب محلول بوده و بهسادگی سبب آلودگی آب میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - مقایسه شبکههای عصبی MLP و RBF در تخمین پارامترهای آبخوانهای محبوس
در این مقاله، شبکههای عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) و تابع پایه شعاعی (RBF) جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس (قابلیت انتقال آبخوان و ضریب ذخیره) طراحی گردیده است. تابع چاه مربوط به آبخوانهای محبوس به این شبکهها آموزش داده شده است. با اعمال تکنیک آنالیز مولفه چکیده کاملدر این مقاله، شبکههای عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) و تابع پایه شعاعی (RBF) جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس (قابلیت انتقال آبخوان و ضریب ذخیره) طراحی گردیده است. تابع چاه مربوط به آبخوانهای محبوس به این شبکهها آموزش داده شده است. با اعمال تکنیک آنالیز مولفه اصلی بر مجموعه دادههای آموزش، ساختار شبکه MLP و RBF به ترتیب با آرایش (1×12×1) و (1×14×1) صرف نظر از تعداد دادههای آزمون پمپاژ ثابت گردید. این شبکهها با دریافت هر مجموعه داده آزمون پمپاژ واقعی، مختصات نقطه انطباق بهینه را تولید میکند. سپس مختصات نقطه انطباق با حل تحلیلی تایس (1935) ترکیب شده و مقادیر پارامترهای آبخوان محاسبه میشود. توانایی تعمیم و عملکرد این شبکهها با 100000 مجموعه داده سنتز شده ارزیابی گردید و دقت آنها با استفاده از دادههای دو آزمون پمپاژ واقعی با روش انطباق منحنی تیپ مقایسه شده است. نتایج حاصل از مدلسازی تابع چاه در آبخوان محبوس نشان داد که اگر چه هر دو مدل شبکه عصبی MLP و RBF میتوانند پارامترهای آبخوان را با دقت بالایی تعیین نمایند و خطاهای گرافیکی حاصل از روشهای انطباق منحنی تیپ را حذف کنند اما شبکه MLP طراحیشده از دقت بالاتری نسبت به شبکه RBF برخوردار میباشد به همین دلیل شبکه MLP پیشنهادی به عنوان یک روش خودکار، دقیق و سریع جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس توصیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - مقایسه شبکههای عصبی MLP و RBF در تخمین پارامترهای آبخوانهای محبوس
طاهره آذری نوذر سامانیدر این مقاله، شبکههای عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) و تابع پایه شعاعی (RBF) جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس (قابلیت انتقال آبخوان و ضریب ذخیره) طراحی گردیده است. تابع چاه مربوط به آبخوانهای محبوس به این شبکهها آموزش داده شده است. با اعمال تکنیک آنالیز مولفه چکیده کاملدر این مقاله، شبکههای عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه (MLP) و تابع پایه شعاعی (RBF) جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس (قابلیت انتقال آبخوان و ضریب ذخیره) طراحی گردیده است. تابع چاه مربوط به آبخوانهای محبوس به این شبکهها آموزش داده شده است. با اعمال تکنیک آنالیز مولفه اصلی بر مجموعه دادههای آموزش، ساختار شبکه MLP و RBF به ترتیب با آرایش (1×12×1) و (1×14×1) صرف نظر از تعداد دادههای آزمون پمپاژ ثابت گردید. این شبکهها با دریافت هر مجموعه داده آزمون پمپاژ واقعی، مختصات نقطه انطباق بهینه را تولید میکند. سپس مختصات نقطه انطباق با حل تحلیلی تایس (1935) ترکیب شده و مقادیر پارامترهای آبخوان محاسبه میشود. توانایی تعمیم و عملکرد این شبکهها با 100000 مجموعه داده سنتز شده ارزیابی گردید و دقت آنها با استفاده از دادههای دو آزمون پمپاژ واقعی با روش انطباق منحنی تیپ مقایسه شده است. نتایج حاصل از مدلسازی تابع چاه در آبخوان محبوس نشان داد که اگر چه هر دو مدل شبکه عصبی MLP و RBF میتوانند پارامترهای آبخوان را با دقت بالایی تعیین نمایند و خطاهای گرافیکی حاصل از روشهای انطباق منحنی تیپ را حذف کنند اما شبکه MLP طراحیشده از دقت بالاتری نسبت به شبکه RBF برخوردار میباشد به همین دلیل شبکه MLP پیشنهادی به عنوان یک روش خودکار، دقیق و سریع جهت تعیین پارامترهای آبخوان محبوس توصیه میشود. پرونده مقاله