تعیین عوامل موثر بر کیفیت و آلودگی آب زیرزمینی دشت دزفول - اندیمشک با استفاده از روش تحلیل عاملی
محورهای موضوعی :
کلید واژه: آلودگی آب زیرزمینی تحلیل عاملی دزفول ـ اندیمشک,
چکیده مقاله :
شناسایی عوامل موثر بر تغییر کیفیت و آلودگي آب زیرزمینی برای مدیریت منابع آب ضروری است. ر هدف از این تحقیق شناسایی عوامل موثر بر کیفیت آب زیرزمینی دشت دزفول-اندیمشک با استفاده از روش آماری چند متغیره تحلیل مولفه‌های اصلی است. برای این منظور 96 نمونه از منابع آب زیرزمینی در اردیبهشت ماه سال 1388 برداشت و میزان پارامترهای EC، TDS، Ca2+، Mg2+، K+، Na+، HCO3-، Cl-، SO4- و NO3- بر اساس روش‌های استاندارد مشخص شد. سپس با استفاده از روش تحلیل مولفه‌های اصلی، چهار عامل اصلی موثر برکیفیت آب زیرزمینی که در مجموع 88 درصد کل واریانس داده ها را شامل می‌شدند، استخراج گردید. عامل اول به تعامل آب زیرزمینی با تشکیلات زمین‌شناسی، دانه‌بندی رسوبات و ترکیب اولیه آب زیرزمینی، عامل دوم به تاثیر انحلال نمک‌های سازند لهبری و آغاجاری در تعامل با آب زیرزمینی، عامل سوم به اثر پساب ناشی از فعالیت‌های کشاورزی و عامل چهارم به پساب برگشتی از چاه‌های جذبی شهری و روستایی مربوط می‌شود.
Identify the factors affecting changes in groundwater quality and pollution of water resources management is essential. The aim of this study was to identify factors affecting groundwater quality in Dezful- Andimeshk plain using multivariate statistical technique principal components analysis. For this purpose, 96 samples were taken from groundwater and parameters of EC, TDS, Ca2 +, Mg2 +, K +, Na +, CaCO3-, Cl-, SO4-, NO3- determined according to standard methods. Using principal components analysis, four main factors affecting the quality of groundwater comprising 88% of the total variance of the data, were extracted. Based on the results of factor analysis in Dezful- Andimeshk, first factor is related to groundwater interaction with the geological formations, sediment size and primary composition of groundwater. The second factor is related to the salts existing in Lahbari and Aghajari formations dissolved in groundwater . The third and fourth factors are related to wastewater effluent from agricultural activities and the sewage from rural and urban wells, respectively.