انکلاوهای مخروط اسکوری قزلجه¬کند (شمال قروه): زینولیت یا کومولا؟
محورهای موضوعی :
عباس آسیابانها
1
(علوم پایه)
سارا ویسی
2
(امام خمینی)
کیومرث شهبازی
3
(دانشگاه ارومیه)
محسن نصرآبادی
4
(امام خمینی)
کلید واژه: زینولیت کومولا متاسوماتیسم گوشته مخروط اسکوری قروه,
چکیده مقاله :
مخروط های آتشفشانی پلیوکواترنر شمال قروه، از نظر رخساره ای از سه رخساره پیروکلاست های پامیسی، نهشته های ریزشی اسکوری و روانه های گدازه ساخته شده اند که در این میان، اسکوری ها بیشترین حجم را به خود اختصاص می دهند. به همین دلیل به آن ها مخروط اسکوری اطلاق می-شود. در داخل پرتابه های اسکوری دو نوع انکلاو فلسیک (زینولیت های پوسته ای) و مافیک یافت می شود. انکلاوهای مافیک از نظر نوع و فراوانی کانی ها به سه گروه میکا-آپاتیت-هورنبلند (MAH)، میکا-آپاتیت-الیوین (MAO) و هورنبلند-آپاتیت-پیروکسن (HAP) قابل تقسیم هستند. با توجه به همانندی ترکیبی و بافتی کانی های انکلاوها با کانی های اسکوری ها و گدازه ها، می توان آن ها را کومولاهایی دانست که توسط فوران های انفجاری نوع استرومبولی به سطح زمین آورده شده اند. بالاخره با توجه به مقدار بالای منیزیم در ترکیب کانی های مافیک مذکور و نیز همراهی کانی-های مافیک آب دار و بی آب، می توان علت ایجاد ماگمای سازنده مخروط های اسکوری را ذوب بخشی گوشته فوقانی دانست که متاسوماتیسم گوشته در آن تأثیر به سزایی داشته است.
The Plio-Quaternary volcanic cones in N-Qorveh have been comprised of three volcanic facies includings: pumiceous pyroclastics, fall-out scoria deposits and lava flows. The scoria clasts form the main volume of the cones. Because of this, we call them as “scoria cones”. Two types of enclaves are found in the scoria ejecta that are felsic or crustal xenoliths and mafic enclaves. Based on the type and abundances of the minerals, the latter enclaves are subdivided into three types: mica-apatite-hornblende (MAH), mica-apatite-olivine (MAO), and hornblende-apatite-pyroxene (HAP). Because of the textural and compositional similarities between minerals of the mafic enclaves and lava flows and scoria clasts, it must be stated that the mafic enclaves had been the cumulates that brought up the surface by the Strombolian-type explosive eruptions. Moreover, because of high-Mg contents in the mafic minerals and also the co-existences of volatile-bearing and volatile-free minerals, it can be stated that the forming magma of the scoria cones had been produced by the partial melting of the upper mantle due to the mantle metasomatism.