الگوی رخداد کانه¬زایی مس طبیعی در سنگ¬های آتشفشانی میزبان کانسار سولفید توده¬ای آتشفشان¬زاد مس- نقره گرماب پایین، جنوب شرق شاهرود
محورهای موضوعی :
کلید واژه: گرماب پایین سولفید توده‌ای تیپ میشیگان مس طبیعی زئولیت ,
چکیده مقاله :
کانسار سولفید توده ای آتشفشان زاد مس- نقره گرماب پایین در 290 کیلومتری جنوب شرق شاهرود واقع شده و در توالی آتشفشانی-رسوبی کرتاسه پسین، در زیر پهنه سبزوار، شمال شرق ایران رخ داده است. کانه زایی مس طبیعی در واحدهای سنگی آندزی بازالت با بافت بادامکی، تراکی آندزیت و برش های آتشفشانی میزبان کانسارگرماب پایین با سن کرتاسه پسین و کنگلومراهای پالئوسن به‌صورت رگه – رگچه ای و دانه پراکنده دیده می شود. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهد که این سنگ های آتشفشانی دارای ترکیب بازالتی و ماهیت کالک آلکالن بوده و در محیط پشت کمانی نهشته شده اند. دگرسانی عمده همراه کانه زایی از نوع کلریتی و به مقدار کمتر زئولیتی است. بررسی های صورت گرفته نشان می دهند فرآیند دیاژنز، تدفین و بالاآمدگی در توالی آتشفشانی- رسوبی میزبان کانه-زایی سبب ایجاد و حرکت سیال های نسبتاً داغ شور شده که این سیال ها مس را از سنگ های آتشفشانی کرتاسه پسین شسته و تحت شرایط احیایی به‌صورت مس طبیعی در واحدهای آندزی بازالتی و برش آتشفشانی و کنگلومراهای پالئوسن ته‌نشست داده است. با توجه به نوع سنگ‌های میزبان، کانی شناسی و دگرسانی، کانه زایی مس طبیعی در کانسار گرماب پایین بیشترین شباهت را با کانه زایی مس طبیعی مرتبط با سنگ‌های بازالتی (تیپ میشیگان) نشان می دهد. این رخداد بعد از تشکیل کانسار سولفید توده ای گرماب پایین و در طی دیاژنز، دگرگونی دفنی و بالا آمدگی توالی سنگی دربرگیرنده، رخ‌داده است.
The Garmabe Paein copper-silver volcanogenic massive sulfide (VMS) deposit is located 290 km southeast of Shahrood and occurred within the Upper Cretaceous volcano-sedimentary sequence in the Sabzevar subzone, north-east of Iran. Native copper mineralization occurred within the Cretaceous volcanic host rocks of the Garmabe Paein deposit including andesite-basalt with amygdaloidal texture, trachyandesite and volcanic breccia, and Paleocene conglomerate, as vein-veinlets and disseminated forms. Geochemical studies indicate that the volcanic rocks have basaltic compositions and calc-alkaline nature, deposited within a back-arc basin. Major wall rock alterations are dominated by chloritic and minor zeolitic mineralization. This study shows that diagenesis and burial process in the host volcano-sedimentary sequence produced relatively hot and brine fluids which leached copper from the volcanic rocks and deposited as native copper under reduced conditions within the Late Cretaceous andesit-basalt and trachyandesite and Paleocene conglomerate. Considering host rock types, mineralogy and alteration, the native copper mineralization in the Garmabe Paein deposit show most similarity with the native copper mineralization in the basaltic rocks (Michigan-type), which occurred slightly after formation of the Garmabe Paein VMS deposit during diagenesis, burial metamorphism and uplift.