جداسازي آنومالي‌هاي ژئوشيميايي از زمينه با استفاده از روش فرکتالي عيار-تعداد در محدوده وشنوه (جنوب قم)
محورهای موضوعی :زهرا محمدي اصل 1 , عبدالله سعيدي 2 , مهران آرین 3 , علي سلگي 4 , طاهر فرهادي نژاد 5
1 - دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات، تهران.
2 - دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
4 - دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات
5 - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي لرستان،
کلید واژه: روش فرکتالي ژئوشیمیایی عيار-تعداد کاني¬, زايي گسل¬, ها,
چکیده مقاله :
در اين پژوهش به‌منظور مطالعات اكتشافات ناحيه‌اي از روش فركتالي عيار–تعداد استفاده شده است و آنومالی‌هاي عناصر مس، سرب و روي بررسي شد. به اين منظور 800 نمونه از رسوبات آبراهه‌اي، برگه‌هاي زمين‌شناسي 1:100000 كهك و آران مورد استفاده قرار گرفت و نقشه آنومالی‌هاي اين عناصر رسم شد. نتايج حاصل نشان مي‌دهد، که مناطق دارای آنومالی‌های شدید مس در بخش‌های شمالي، مركزي، جنوبي و باختر منطقه گسترش دارند، شديدترين آنومالی‌هاي سرب در بخش باختر منطقه جاي گرفته است. آنومالی‌های شدید به‌دست‌آمده عنصر روي در بخش‌های مرکز، جنوب و باختر منطقه جاي گرفته‌اند. این آنومالی‌ها بر واحدهاي سنگ‌شناسي گدازه‌هاي آندزيتی- بازالتی، برش‌هاي ولکانيکي، توف‌ها، داسیت‌ها و توده‌های کوچک مقیاس کوارتزهاي ديوريتي و کوارتزهاي مونزونيتي منطبق هستند. نقشه به‌دست‌آمده از ترکیب نقشه آنومالی‌ها و گسله‌هاي منطقه نشان می دهد که آنومالی‌ها در پهنه گسله‌ها و نقاط برخورد گسله‌ها دارای غلظت بیشتری هستند و گسله‌ها نقش اساسي در كاني‌زايي دارند.
In this study, the concentration-number fractal method was used for regional exploration studies, and determining the anomalies of copper, lead and zinc elements. For this purpose, 800 samples of stream sediments were selected from the rivers in the area (i.e. from Kahak and Aran geological maps, 1: 100,000 sheets) and then the anomalies of these elements were mapped. The results show that strong copper anomalies are observed in the northern, central, southern and western parts of the area and the highest lead anomalies are located in the western part of the area. Strong anomalies of the zinc element are located in the central, southern and western parts of the region. These anomalies coincide with the lithological units of andesitic- basalt lava, volcanic breccia, tuffs, dacites, small scale masses of quartz -diorite, and small-scale masses of quartz-monzonite. The obtained map from combining anomalies and faults map reveals that the anomalies are mostly concentrated in fault zones and fault intersection points in the area and faults play a fundamental role in ore mineralization.
امامي، م.ه. و اميني، ب.، 1375. نقشه زمين‌شناسي چهارگوشه آران. مقياس 1:100000. انتشارات سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني کشور، تهران.
امامي، م.ه.، 1379. ماگماتيسم در ايران. انتشارات سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدنی کشور، 608 .
دبيري، ر.، 1385. ژئوشيمي و پترولوژي سنگ‌هاي آتشفشاني شمال باختر کاشان، پايان¬نامه کارشناسي ارشد زمين¬شناسي، دانشگاه تربيت مدرس، 135.
سجودي کيسمي، ح.، 1372. بررسي زمين‌شناسي و پترواوژي سنگ‌هاي آذرين جنوب قم (منطقه نراق، بيدهند، سد پانزده خرداد) در پهنه اروميه دختر، پايان¬نامه کارشناسي ارشد پترولوژي، دانشگاه تربيت معلم تهران، 143.
شهرياري، ش.، 1386. ژئوشيمي و پترولوژي سنگ‌هاي آتشفشاني شمال خاور نراق، پايان¬نامه کارشناسي ارشد زمين¬شناسي، دانشگاه تربيت مدرس، 102.
صفايي، ه.، 1387. مطالعه و تهيه طرح جامع پهنه¬بندي و آسيب پذيري ناشي از زلزله شهرستان کاشان، دانشگاه اصفهان، 230
فاضلي، آ.، 1381. بررسي تيپ کاني¬سازي مس در کانسار وشنوه (جنوب قم). پايان¬نامه كارشناسي ارشد، گروه زمين¬شناسي، دانشگاه تربيت معلم تهران، 157 .
-قلمقاش، ج.، بحرودي، ع. و فنودي، م.، 1375. نقشه زمين‌شناسي چهارگوشه کهک. مقياس 1:100000 انتشارات سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني کشور، تهران.
محجل، م. و رهامي، ز.، 1388. ساختار گسل راوند و نقش آن در ايجاد حوضه کششي (pull-apart) در کمربند آتشفشاني اروميه- دختر، فصلنامه زمين‌شناسي ايران، سال سوم، شماره 11، ص 45-39.
محمدي اصل، ز.، 1396. نقش کنترل¬کننده¬هاي ساختاري در کاني¬زايي معدن مس وشنوه و رابطه جايگزيني اين کاني¬ها با فرآيندهاي ژئوديناميکي، رساله دکتري، دانشگاه آزاد اسلامي علوم و تحقيقات، تهران، ايران، 185.
Afzal, P., Khakzad, A., Moarefvand, P., Omran, N. R., Esfandiari, B. and Alghalandis, Y.F., 2010. Geochemical anomaly separation by multifractal modeling in Kahang (Gor Gor) porphyry system, Central Iran. Journal of Geochemical Exploration, v.104(1-2), p. 34–46.
Afzal, P., Alghalandis, Y.F., Khakzad, A., Moarefvand, P. and Omran, N.R., 2011. Delineation of mineralization zones in porphyry Cu deposits by fractal concentration–volume modeling. Journal of Geochemical Exploration, v.108(3), p.220-232.
Agterberg, F.P., Cheng, Q., Brown, A. and Good. D., 1996. Multifractal modeling of fractures in the Lac du Bonnet Batholith, Manitoba. Computer Geoscience, v.22(5), p. 497-507.
Alavi, M., 1994. Tectonics of the Zagros Orogenic belt of Iran, new data and interpretations: Tectonophysics, v. 220, p. 211–238.
Arvin, M., Pan, Y., Dargahi, S., Malekizadeh, A. and Babaei, A., 2007. Petrochemistry of the Siah-Kuh granitoid stock southwest of Kerman, Iran: Implications for initiation of Neotethys subduction, Journal of Asian Earth Sciences, v.30(3-4), p. 474–489.
Ayati, F., Yavuz, F., Noghreyan, M., Haroni, A. and Yavuz, R., 2008. Chemical characteristics and composition of hydrothermal biotite from the Dalli porphyry copper prospect, Arak, central province of Iran: Mineralogy and Petrology, v. 94, p. 107–122.
Bai, J., Zhong, X., Jiang, S., Huang, Y. and Duan, X., 2010. Graphene nanomesh. Nature nanotechnology, v.5(3), p.190.
Barabási, A.L. and Stanley, H.E., 1995. Fractal concepts in surface growth. Cambridge University Press.
Bazin, D. H., and Hubner, H., 1969- Copper deposits in Iran; Ministry of Economy, Geology Survey of Iran, v.13, 232p.
Berberian, M., 1976. Seismic Hazard Maps of Iran, Geological Survey of Iran.
Berberian, F., Berberian, M., 1981. Tectono-plutonic episodes in Iran. In: Gupta HK, Delany FM (eds) Zagros Hindu Kush Himalaya Geodynamic evolution, American Geophysical Union, Washington DC, p. 5–32.
Berberian, M., and King, G.C.P., 1981. Towards a paleo geography and tectonic evolution of Iran, Geological Survey of Iran, Rep. No. 52.
Carranza, E.J.M., 2008. Geochemical anomaly and mineral prospectivity mapping in GIS, Elsevier, v. 11, 368 p.
Carranza, E.J.M., Owusu, E.A and Hale, M., 2009. Mapping of prospectively and estimation of number of undiscovered prospects for lode-gold, southwestern Ashanti Belt, Ghana.Mineralium Deposita, v. 44(8), p.915–938.
Cheng, Q., Agterberg, F. P. and Ballantyne, S.B., 1994. The separation of geochemical anomalies from background by fractal methods, Journal of Geochemical Exploration, v. 51, p. 109-130.
Cheng, Q. and Agterberg, F.P., 1996. Multifractal modeling and spatial statistics. Mathematical Geology, v. 28(1), p.1-16.
Dargahi, S., Arvin, M., Pan, Y. and Babaei, A., 2010. Petrogenesis of post-collisional A-type granitoids from the Urumieh–Dokhtar magmatic assemblage, Southwestern Kerman, Iran: Constraints on the Arabian–Eurasian continental collision, Lithos, v. 115(1-4), p. 190–204.
Davis, J.C., 2002. Statistics and Data Analysis in Geology, Wiley, New York, 638 p.
Davoudian, A.R., Hamedani, A., Shabanian, N. and Mackizadeh, M.A., 2007. Petrological and geochemical constraints on the evolution of the Cheshmeh-Sefid granitoid complex of Golpayegan in the Sanandaj-Sirjan zone, Iran: Neues Jahrbuch für Mineralogie, v. 184, p. 117–129.
Deng, J., Wang, Q., Yang, L., Wang, Y., Gong, Q. and Liu, H., 2010. Delineationand explanation of geochemical anomalies using fractal models inthe Heqing area, Yunnan Province, China. Geochemical Exploration, v. 105, p. 95–105.
Förster, H., 1978. Mesozoic–Cenozoic metallogenesis in Iran: Journal of the Geological Society, v. 135, p. 443–455.
Goncalves, M.A., Mateus, A. and Oliveira, V., 2001. Geochemical anomaly separation by multifractal modeling, Journal of Geochemical Exploration, v. 72(2), P.91-114.
Hassanzadeh, J., 1993. Metallogenic and tectono magmatic events in the SE sector of the Cenozoic active continental margin of central Iran (Shahr e Babak area, Kerman Province) [Unpublished Ph.D. dissertation]: Los Angeles, CA, University of California.
Hezarkhani, A. and Williams-Jones, A.E., 1998. Controls of alteration and mineralization in the Sungun porphyry copper deposit, Iran: Evidence from fluid inclusion and stable isotopes: Economic Geology, v. 93, p. 651–670.
Hezarkhani, A., 2006. Fluid inclusion investigations of the Raigan porphyry copper system, Kerman-Bam, Iran: International Geology Review, v. 48, p. 255–270.
Jahangiri, A., 2007. Post-collisional Miocene adakitic volcanism in NW Iran: Geochemical and geodynamic implications: Journal of Asian Earth Sciences, v. 30, p. 433–447.
Jamali, H., Dilek, Y., Daliran, F., Yaghubpur, A. and Mehrabi, B., 2010. Metallogeny and tectonic evolution of the Cenozoic Ahar-Arasbaran volcanic belt, northern Iran: International Geology Review, v. 52(4-6), p. 608–630.
Li, c., Ma, T. and Shi, J., 2003. Application of a fractal method relating concentrations and distances for separation of geochemical anomalis from background, Journal of Geochemical Exploration, v. 77(2-3), p. 167-175.
Lima, A., De Vivo, B., Cicchella, D., Cortini, M. and Albanese, S., 2003. Multifractal IDW interpolation and fractal filtering method in environmental studies: an application on regional stream sediments of (Italy), Campania region. Applied Geochemistry, v. 18(12), p.1853–1865.
Mandelbrot, B.B., 1983. The fractal geometry of nature/revised and enlarged edition. New York, WH Freeman and Co, 495 p.
Mao, Z., Peng, S., Lai, J., Shao, Y. and Yang, B., 2004. Fractal study of geochemical prospecting data in south area of Fenghuanshan copper deposit, Tongling Anhui. Journal of Earth Science Environment, v. 26(4), p. 11–14.
Mirzaie, A., Shafiei Bafti, Sh. and Derakhshani, R., 2015. Fault control on Cu mineralization in the Kerman porphyry copper belt, SE Iran: A fractal analysis, Jornal for Comprehensive Studies of Ore Genesis and Ore Exploration, v. 71, p. 237-247.
Nazarpour, A., Omran, N.R., Paydar, G.R., Sadeghi, B., Matroud, F. and Nejad, A.M., 2015. Application of classical statistics, logratio transformation and multifractal approaches to delineate geochemical anomalies in the Zarshuran gold district, NW Iran. Chemie der Erde-Geochemistry, v. 75(1), p.117-132.
Omrani, J., Agard, P., Whitechurch, H., Benoit, M., Prouteau, G. and Jolivet, L., 2008. Arc-magmatism and subduction history beneath the Zagros Mountains, Iran: A new report of adakites and geodynamic consequences. Lithos, v. 106(3-4), p. 380–398.
Qingfei, W., Jun, D., Li, W., Jie, Z., Qingjie, G., Liqiang, Y., Lei, Z. and Zhijun, Z., 2008. Multifractal Analysis of Element Distribution in Skarn‐type Deposits in the Shizishan Orefield, Tongling Area, Anhui Province, China. Acta Geologica Sinica‐English Edition. v. 82(4), p.896-905.
Richards, J.P., 2003. Tectono-magmatic precursors for porphyry Cu–(Mo–Au) deposit formation. Econ. Geol. V. 98, p. 1515–1533.
Sepahi, A.A. and Malvandi, F., 2008. Petrology of the Bouein Zahra-Naein plutonic complex, Urumieh-Dokhtar belt, Iran: With special reference to granitoids of the Saveh plutonic complex: Neues Jahrbuch für Mineralogie, v. 185, p. 99–115.
Shahabpur, J., 1996. Use of drainage trends as a prospecting tool in the central Iranian porphyry copper belt: Canadian Mining and Metallurgical Bulletin, v. 89, p. 70–75.
Shahabpur, J., 1999. The role of deep structures in the distribution of some major ore deposits in Iran, NE of the Zagros thrust zone: Journal of Geodynamics, v. 28, p. 237–250.
Tripp, G.I., Vearncombe, J.R., 2004. Fault/fracture density and mineralization: a contouring method for targeting in gold exploration. Journal Structural Geology, v. 26 (6–7), p. 1087–1108.
Zarasvandi, S., Liaghat, S. and Zentilli, M., 2005. Geology of the Darreh-Zerreshk and Ali-Abad porphyry copper deposits, central Iran: International Geology Review, v. 47, p. 620–646.