پیوند ساختاری ناودیس حاتم آباد با گسل فعال دشت بیاض، شمال قاین- شرق ایران
محورهای موضوعی :مرتضی گلچین 1 , اسماعیل اله پور 2 , محمودرضا هیهات 3 , محمدمهدی خطیب 4
1 - مهندسين مشاور پارسي كان كاو
2 - دانشگاه پیام نور بیرجند
3 - دانشگاه بیرجند
4 - دانشگاه بیرجند
کلید واژه: ناودیس حاتم آباد گسل دشت بیاض تحلیل هندسی ,
چکیده مقاله :
ناودیس حاتم آباد در 40 کیلومتری شمال قاین واقع شده است و گستردگی آن 190 کیلومتر مربع است. تحلیل هندسی و جنبشی این ناودیس برای بررسی پیوند ساختاری آن با گسل فعال دشت بیاض موضوع این نوشتار است. قرار گرفتن ناودیس حاتم آباد در محل گسست قطعات گسلی دشت بیاض و شکل S مانند این ناودیس، که حاکی از تاثیرپذیری از یک حرکت راستالغز چپگرد است، سوالات زیادی را در مورد احتمال تاثیر گسل چپگرد دشت بیاض بر آن مطرح نموده است. تحلیل هندسی مقاطع ساختاری، راستای کرنش بیشینه 221 یا 41 درجه را برای ناودیس حاتم آباد ارائه می‌نماید که با راستای تنش مربوط به گسل دشت بیاض تطابق خوبی نشان می‌دهد. سازوکار گسل محمدآباد علم به همراه راستای تنش 217 یا 37 درجه که به روش دووجهی عمود برهم، به‌دست‌آمده است، نیز شکل S مانند ناودیس حاتم آباد را توجیه می‌کند. بنا به آنچه ذکر گردید ناودیس حاتم آباد در اثر قرار گرفتن در یک زون ترافشارشی چپگرد، بین گسل چپگرد با مولفه معکوس دشت بیاض و گسل محمدآباد علم با سازوکار معکوس و مولفه امتدادلغز چپگرد دچار تغییر شکل شده است.
Hatamabad syncline is located 40 km north of Qayen and with an area of more than 190 km2. In this study, the geometric - kinematic analysis of this syncline was assessed to understand the genetic relation between this structure and Dasht-e-Bayaz active fault. Hatamabad syncline is situated in Dasht-e-Bayaz fault segmentations gap and its S shape is the result of a sinisteral strike slip movement, raised a lot of questions about the effect of Dasht-e-Bayaz sinisteral fault. Geometric analysis of structural cross sections, determine maximum strain trend 221 or 41 degrees for the Hatamabad syncline. This shows good correlation with stress trend of Dasht-e-Bayaz fault. In addition mechanism of Mohammad Abad -e- Alam fault along with its stress trend 217 or 37 degrees that is obtained by right dihedral method, proves S- shape of Hatamabad syncline. Finally the Hatamabad syncline was deformed due to its location in a sinisteral transpression zone between Dasht-e-Bayaz sinisteral fault with a reverse parameter and Mohammad Abad -e- Alam reverse fault with sinisteral strike slip component.
آقانباتی، ع.، 1383، زمین‌شناسی ایران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
اسکندری شورابی، ز.، 1387، تحلیل مهاجرت گسلی و ارتباط گسل دشت بیاض با گسل‌های سمپاتیک با استفاده از GIS، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند.
جلیلیان، ح.، 1391، تحلیل ساختاری چین‌خوردگی‌های شمال آرین شهر(خراسان جنوبی)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند.
غلامی، ا.، نوگل سادات، م، ع، ا.، خطیب، م، م.، یساقی، ع.، 1388، شواهد ساختاری از تاثیر گسل‌های شمالی جنوبی در توسعه دگرریختی های جنوب خاوری بیرجند، پهنه سیستان. مجله علوم زمين، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، سال 18، شماره 71.
گلچین، م.، 1392، بررسی پیوند ساختاری ناودیس حاتم آباد با گسل فعال دشت بیاض (شمال قاین – شرق ایران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد تکتونیک، دانشگاه بیرجند.
مارشاک، ا. و میترا، گ.، 1988، ترجمه: پورکرمانی، م. و معتمدی، ح.، 1390، روش‌های اساسی زمین‌شناسی ساختمانی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
Fluety, M. J., 1964, The Description of Folds. Proceedings of the Geologist Association, 75, 461 - 492.
Ramsay, J.G. and Huber, M. I., 1987, The Techniques of modern structural geology, V. 2, Folds and Fractures, Academic Press, London, 309-700 .
Ramsay, J.G., 1967. Folding and fracturing of rocks, McGraw - Hill, New York, 1-568 .
Tchalenko, J. S. & Berberian, M., 1975, Dasht -e- Bayaz fault, Iran, Earthquake and Earlier Related Structures in Bed Rock, Geological Society of America Bulletin, 86, 703–709.
Walker, R., Jackson, J. & Baker, C., 2004, Active faulting and seismicity of the Dasht-e-Bayaz region, eastern Iran, Geophysical Journal International, 157, 265–282.