تجزیه و تحلیل ریز رخساره‌ها و محیط رسوبی سازند جهرم در میدان نفتی گلخاری، جنوب غربی ایران
محورهای موضوعی :
بهزاد سعیدی رضوی
1
*
,
سعیده سنماری
2
1 - استادیار،گروه پژوهشی ساختمانی و معدنی، پژوهشکده فناوری و مهندسی، پژوهشگاه استاندارد، کرج، ایران
2 - دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین
کلید واژه: ایران , ریزرخساره, رمپ کربناته, سازند جهرم, میدان نفتی.,
چکیده مقاله :
سازند جهرم یکی از سازندهای مخزني مهم در حوضه زاگرس است. این سازند در یکی از چاه‌های میدان نفتی گل خاری به ضخامت 330 متر به‌منظور شناسایی ریزرخساره ها و محیط رسوبی مورد مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق، بر اساس مطالعه مقاطع نازک میکروسکوپی، هشت ریزرخساره شناسایی شد و در چهار کمربند رخساره¬ای شامل نواحی جزرومدی (کم‌عمق)، لاگون، سد و دریای باز (عمیق) گسترش یافته¬اند. این ریز رخساره¬ها شامل موارد زیر است: 1- مادستون، 2- فرامینیفر بنتیک بایوکلاستیک وکستون، 3- فرامینیفر بنتیک پکستون، 4- ردآلگال فلوتستون، 5- نومولیت آسیلینا وکستون-پکستون، 6- دیسکوسیکلینا وکستون-پکستون، 7- فرامینیفرا (بنتیک-پلانکتون) وکستون-پکستون 8- فرامینیفرا پلانکتون مادستون-وکستون می‌باشند. تمام ریزرخساره ها در محیط پلاتفرم کربناته از نوع رمپ داخلی، میانی و خارجی تشکیل شده‌اند.
Jahrom Formation is one of the important reservoir formations of Zagros basin, which was studied in one of the 330 meters thick Golkhari oil field wells in order to identify microfacies and sedimentary environment. In this research, based on the study of microscopic thin sections, 8 microfacies were identified, which are spread in 4 facies belts, including tidal flat, lagoon, shoal, and open marine environments. These microfacies are located along the tidal flat (shallow), lagoon, shoal and open sea (deep) areas and include the following: 1- mudstone, 2- bioclastic benthic foraminifera (imperforate) wackestone - packstone, 3- benthic foraminifera (perforate and imperforate) packstone, 4- redalgal floatstone, 5- Nummulites assilina wackestone-packstone, 6- Discocycline wackestone-packstone, 7- foraminifera (benthic-plankton) wackestone-packstone, 8- plankton foraminifera mudstone-wackestone. Therefore, all microfacies are located in the environment of the carbonate platform and in the inner, middle and outer ramps.
آقانباتی، ع.، ۱۳۸۵، زمین‌شناسی ایران. انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور، ۳۹۸.
خسروتهرانی، خ.، افقه، م. و محمدی، و.، 1384. مطالعه میکروبیواستراتیگرافی و میکروفاسیس سازند جهرم در شمال و جنوب شرق شیراز. فصلنامه زمین‌شناسی کاربردی دانشگاه آزاد زاهدان، 1، 1 ـ 12.
خطیبی مهر، م. و معلمی، س. ع.، 1388. مقایسه تاریخچه رسوب‌گذاری سازندهاي جهرم (زاگرس) و زیارت (البرز) بر مبناي روزن‌داران بنتیک. فصلنامه زمین‌شناسی ایران، 9، 87 ـ 102.
خطیبی مهر،م.، آدابی،م.، موسوی طسوج، م.، وزیری مقدم، ح.و صادقی،ع.، 1392. ميکروفاسيس، ژئوشيمي و محيط رسوبي سازند جهرم در کوه گچ، در جنوب شرقي شهر لار . فصلنامه زمین‌شناسی ایران، 7، 26، 97-118.
دانشیان، ج.، یعقوبی، م.، طهماسبی سروستانی، ع.،1397. چینه‌نگاری سکانسی نهشته‌های الیگو - میوسن در یال جنوبی تاقدیس احمدی (تنگ عبدی)، جنوب شرق شیراز . فصلنامه زمین‌شناسی ایران، . 12، . 46، 93-120.
شرفی،م.، موسوی،ن.، 1401. سنگ‌شناسی و زیست چینه نگاری نهشته‌های معادل لایه‌های فرام-دیاتومه بر اساس نانو فسیل‌های آهکی در دشت گرگان: اشاره‌ای بر تکامل و جغرافیای دیرینه حوضه رسوبی خزر جنوبی. فصلنامه زمین‌شناسی ایران، 16، 63، 29-41.
شرکت ملی نفت ایران، موقعیت جغرافیایی میدان¬های نفتی ایران. 1975.
نفريه، ا.، وزيري مقدم، ح. و طاهري، ع.، 1388. زيست چينه نگاري و پالئواکولوژي سازند جهرم در يال شمالي تاقديس کوه گچ، ناحيه لار. مجله علوم دانشگاه تهران، 35، 4، 11 ـ 19.
نورمحمدی، ز.، 1946. مطالعه بیواستراتیگرافی و میکروفاسیس رسوبات ائوسن (سازند جهرم) در جنوب شرق شیراز در ناحیه تنگ آب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 116 .
-Adams, T. D. and Bourgeois, E., 1967. Asmari biostratigraphy. IOOC. 1074, 37.
-Alsharhan, A. S. and Kendall, C. G. SC., 2003. Holocene coastal carbonate and evaporite of the southern Arabian Gulf and their ancient analogues. Earth-Science Reviews, 61, 191-243. Doi: 10.1016/S0012-8252(02)00110-1
-Babazadeh, S. A. and Pazooki, Sh., 2015. Microfacies analysis and depositional environment of Jahrom Formation from Do Kuhak region in Fars area, South Iran. Disaster Advances, 8 (3), 21-28.
-Berberian, M., 1995. Master Blind Thrust Faults Hidden under the Zagros Folds: Active Basement Tectonics and Surface Morphotectonics. Tectonophysics Journal, 241, 193-224. https://doi.org/10.1016/0040-1951(94)00185-C.
-Bevington-Penney, S. J. and Racey, A., 2004. Ecology of extanr nummulitids and other larger benthic foraminifera: applications in paleo environmental analysis Earth Science Reviews, 67, 219-265.
-Buxton, M. W. N. and Pedley, H. M., 1989. A standardized model for Tethyan Tertiary carbonate ramps. Journal of the Geological Society, London, 146, 746-748. https://doi.org/10.1144/gsjgs.146.5.0746
-Cosovic, V., Drobne, K. and Moro, A., 2004. Paleoenvironmental model for Eocene Foraminifera limestones of the Adriatic carbonate platform (Istrian Peninsula). Facies, 50, 61-75. https://doi.org/10.1007/s10347-004-0006-9.
-Dunham, R. J., 1962. Classification of carbonate rocks according to their depositional texture, in: W. E. Ham, (Editor). Classification of carbonate rocks. American Association of Petroleum Geologists, Memoir, 1, 108-121. https://doi.org/10.1007/978-90-481-2639-2_238.
-Embry, A. F. and Klovan, E. J., 1971. Absolute water depth limits of the late Devonian paleoecological zones Geologische Rundschau,. 61,. 672–686. DOI: 10.1007/BF01896340.
-Flugel, E., 1982. Microfacies analysis of limestones. Berlin: Springer-Verlag, 633.
-Flugel, E., 2004. Microfacies of carbonate Rocks. Analysis, Interpretation and Application, Springer, Berlin, 433.
-Garrison, E. and Fischer, A.G., 1969. Deep-Water limestones and radiolarites of the Alpine Jurassic: In G. M. Frideman(Editor), Depositional Environments in Carbonate Rocks. SEMP Social Economic Plaeont Mineral Special, 14, 25-56.
-Geel, T., 2000. Recognition of stratigraphic sequence in carbonate platform and slope deposits: empirical models base on microfacies analyses of palaeogene deposits in southeastern Spain. Palaeogeography, Palaeoclimatology, 155, 211-238. https://doi.org/10.1016/S0031-0182(99)00117-0
-Hallock, P., 1983. Larger foraminifera as depth indicators in carbonat depositional environments. American Association of petroleum Geologists Bulletion, 167, 477-478.
-Hottinger, L., 1983, Processes determining the distribution of larger foraminifera in space and time. Utrecht. Micropaleontology. Ontology Bulletin, 30, 239-253.
-Hottinger, L., 1997. Shalow benthic foraminiferal assemblages as signals for depth of their deposition and their limitations. Bulleint de la Societ Geologique de France, 168, 491-505.
-James, G. A. and Wynd, J. G., 1965- Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreememt Area: American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 49, 2182- 2245. https://doi.org/10.1306/A663388A-16C0-11D7-8645000102C1865D
-Kalantari, A., 1980. Tertiary Faunal Assemblage of Qum-Kashan, Sabzevar and Jahrum areas (Geological Laboratories Publication No.8). National Iranian Oil Company, Tehran. 126.
-Murray, J. W., 1991. Ecology and palaeoecology of benthic foraminifera: Longman Scientific and Technical, Harlo Buxton, M. W. N., Pedley, H. M, 1989. Short paper: astandardised mdel for Tethyan Tertiary carbonate ramps. Jornal of the Geological society (London), 146, 746-748.
-Pomar, L., 2001. Ecological control of sedimentary accomodation: Evolution from a carbonate ramp to rimmed shelf, Upper Miocene, Balearic Island. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 175, 249-272.
http://dx.doi.org/10.1016/S0031-0182(01)00375-3.
-Racey, A., 2001. A review of Eocene numnmulites accumulation: structure, foramation and reservoir potential. Journal of petroleum geology, 24, 79-100. https://doi.org/10.1111/j.1747-5457.2001.tb00662.x
-Rahaghi, A., 1980. Tertiary faunal assemblage of Qom-Kashan, Sabzewar and Jahrom area. Tehran, National Iranian Oil Company, 8, 126-138.
-Reiss, Z. and Hottinger, L., 1984. The Gulf of Aqaba, ecological micropaleontology: Ecol. Stud. 50, 1 - 354.
-Reiss, D., 2001. Untersuchungen zur Morphologie des Nirgal Vallis, Mars, Master’s thesis, 94 , Georg-August-University Go ttingen, Go ttingen, Germany.
-Romero, J. E., Caus, J. E. and Rosell, J., 2004. Ecology of extant nummulitids and other larger bentic foraminifera: applications in Palaeoenvironmental analysis. Earth- Science Reviews, 67, 219-265.
-Saeedi Razavi, B. and Senemari, S., 2023. Microfacies, sedimentary environment and sequence stratigraphy of Asmari Formation in North Western of Charam, Kohgilooyeh and Boyer Ahmad Province, Iran. Iranian Journal of Earth Sciences. https://doi.org/10.30495/ijes.2023.1957939.1757.
-Shinn, E., 1983. Tidal flats, in Scholle, P.A., Bebout, D. G., Moore, C.H. (eds.), Carbonate Depositional Environments. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 33, 171–210.
-Vaziri-Moghaddam, H., Seyrafian, A., Taheri, A. and Motiei, H., 2010. Oligocene-Miocene ramp system (Asmari Formation) in the NW of the Zagros basin, Iran: Microfacies, Paleoenvironmental and depositional and depositional sequence. Revista Mexicana de ciencias Geologicas, 27(1), 56-71.
-Wilson, J. L., 1975. Carbonate facies in geologic in history. Springer, Berlin, Heidelberg, New York, 471.