موقعیت تکتونیکی گرانودیوریت زرگلی در زمیندرز سیستان، جنوب شرق ایران
محورهای موضوعی :
شهریار کشتگر
1
(دانشگاه جامع، استان سیستان و بلوچستان، )
محمد بومری
2
علي كنعانيان
3
( دانشگاه تهران)
محبوبه نظری
4
( دانشگاه سیستان و بلوچستان)
کلید واژه: زرگلی پهنه جوش‌خورده سیستان ژئوشیمی گرانودیوریت.,
چکیده مقاله :
گرانیتوئید زرگلی در شمال غرب زاهدان در پهنه زمیندرز سیستان برونزد دارند. این گرانیتوئید در زمان الیگوسن در یک واحد فلیشی نفوذ کرده و دارای محتوای سیلیس بین 4/62 تا 66 درصد وزنی، کالک آلکالن، متاآلومین و از نوع I می باشد. گرانودیوریت زرگلی از عناصر LILE غنی‌شدگی و از عناصر HFSE تهی شدگی نشان می دهند. بی‌هنجاری منفی از عناصر Ta، Ti، Nb و Eu و بی‌هنجاری مثبت از عناصرRb، Ce La، Ba، Sr حاکی از این است که ماگمای سازنده از ذوب بخشی سنگ‌های پوسته زیرین منشا گرفته است. این ماگما ضمن جایگیری در پهنه جوش‌خورده سیستان با رسوبات فلیشی دچار آغشتگی و آلایش شده است. نمودارهای تکتونو ماگمایی، جایگاه گرانیتوئیدهای قوس آتشفشانی (VAG) و حاشیه فعال قاره ای را برای این توده نشان می دهند.
The Zargoli granodiorite is located in the northwest of Zahedan in Sistan suture zone. This granodiorite intruded a flysch-like unit at Oligocene and its SiO2 contents range from 62.4 to 66 wt. %. This gronodiorite is calc-alkaline, metaluminous and I-type. The Zargoli granodiorite shows negative anomaly of Ta, Ti, Nb, Eu and positive anomaly of Rb, Ce, La, Ba, Sr in spider diagrams suggesting that these rocks have been derived from the partial melting of lower crust. This magma was contaminated with flysh- type sediments during emplacement in Sistan suture zone. Discriminative diagrams indicate a volcanic arc (VAG) and active continental margin (ACM) tectono-magmatic setting for this pluton.
ارجمندزاده، ر.، کریم پور، م.، مظاهری، ا.، سانتوز، ژ.، مدینا، ج. و همام، م.، 1390. فرورانش دوسويه نامتقارن؛ نظريه جديد در مورد محيط تکتونوماگمايي و متالوژني بلوک لوت، شرق ايران. نشریه زمين شناسي اقتصادي، (3)،1، 14-1 .
افتخارنژاد، ج.، 1352. مطلبی چند درباره حوضه رسوبی فلیش در شرق ایران و توجیه آن با تئوری تکتونیک صفحه‌ای. گزارش سازمان زمین‌شناسی کشور، ضمیمه 32 ف .
بومری، م.، لشکری، غ. و گرگیج، م.، 1384. F و Cl در بیوتیت¬های موجود در گرانیت¬های اطراف زاهدان. فصلنامه بلورشناسی و کانی‌شناسی ایران، سال 13، 1، 201-212 .
تيواي، م.، 1381. پترولوژي و ژئوشيمي دايك‌هاي تيره فراوان در جنوب زاهدان. پايان¬نامه كارشناسي ارشد، دانشكده علوم، دانشگاه تهران، 150.
حسيني، م.،1381. پترولوژي و ژئوشيمي گرانيتوئيد‌هاي جنوب غرب زاهدان. پايان‌نامه كارشناسي ارشد، دانشكده علوم، دانشگاه تهران، 290.
سراوانی فیروز، م.،1390. بررسی شیمی کانی‌های توده نفوذی کوه زرگلی. پايان¬نامه كارشناسي ارشد، دانشكده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، 150.
صادقيان، م.، 1382. ماگماتيسم، متالوژني و مكانيسم جايگزيني توده گرانيتوئيدي جنوب زاهدان. رساله دوره دكترا، دانشكده علوم، دانشگاه تهران، 465.
کشتگر، ش.، 1383. پترولوژي، ژئوشیمی و تحلیل ساختاری گرانیت زرگلی(شمال زاهدان). پايان¬نامه كارشناسي‌ارشد پترولوژی، دانشكده علوم زمین، دانشگاه تهران، 184.
قاسمی، ح.، صادقیان، م.، کرد، م. و خانعلی¬زاده، ع.، 1388. ساز و کار شکل‌گیری باتولیت گرانیتوئیدی زاهدان، جنوب شرق ایران. فصلنامه بلورشناسی و کانی‌شناسی ایران، 4، 551-578 .
مرادي، ر.، بومري، م.، باقري، س.، زاهدي، ا.، ،1394. تعيين شرايط فيزيكوشيميايي و عوامل کنترل‌کننده‌ی كانه زايي با استفاده از کانه‌نگاری، روابط پاراژنزي و ميان بارهاي سيال در كانسار استيبنيت- طلا شورچاه، جنوب شرق زاهدان. فصلنامه بلورشناسی و کانی‌شناسی ايران 1، 134-121.
-Castro, A., De la Rosa, J.D., Stephens, W.E., 1990. Magma mixing in the subvolcanic environment. Contribution to Mineralogy and Petrology, 105, 9-26.
-Camp, V.E. and Griffis, R.J., 1982. character, genesis and tectonic setting of igneous rocks in the Sistan suture zone, eastern Iran. lithous,15, 221- 239.
-Chappell, B.W.and white, A.J.R., 1974. Two contrasting granite types. Pacific Geology, 8, 173-174.
-Chappell, B.W. and white, A.J.R., 2001. Two contrasting granite types. 25 years later. Australian journal of Earth sciences , 48 , 489 – 499.
-Chappell, B, Bryant ., Colleen, j., Wyborn., D., 2012. Peraluminous I-type granites, Lithos, 153, 142–153.
-Clemens, J.D., 2003. S-type granitic magmas- petrogenetic issues, models and evidence. Earth Science Review, 61, 1-18.
-Condi, K.C., 1989. Geochemical changes in basalts and andesites across the Archean–Proterozoic boundary: identification and significance. Lithos, 23, 1–18.
-Conrad W.K., Nicholls I. A. and Wall V. J., 1988. Water-saturated and undersaturated melting of metaluminous and peraluminous crustal compositions at 10 kbar: evidence for the origin of silicic magmas in the Taupo volcanic zone, New Zealand and other occurrences. Journal of Petrology, 29, 765–803.
Dela Roch, H., Leterrier, J., Grande p. and Marchal, MA., Classification of volcanic and plutonic rocks using R1-R2 diagram and major elements analysis-its and current nomenclatur. Chemical Geolgy, 29, pp.183 – 210. , 1980.
-Gorton, M. P., and Schandl, E. S., 2000. From continental to island arc: A geochemical index of tectonic setting for arc arcrelated and witin plate felsic to intermediate volcanic rocks. Canadian Mineralogist, 38, 1065-1073.
-Harker, A., 1909, The natural History of Igneous Rocks. Methneu, london, 344 .
-Kananian, A. & Keshtgar, Sh., 2004. Petrofabric of deformed Zargoli granites in the NW of Zahedan, Iran, 32 nd. International geological congress, Florence, Italy, part 1, 154-155.
-Middlemost, E.A.K., 1985. Magma and Magmatic Rocks, An Introduction to igneous petrology. Longman Group UK., 266.
-Maniar, P.D., Piccoli, M., 1989. Tectonic discrimination of granitoids. Geological Society of American Bulletein, 101, 635 – 642.
-Miyashiro, A., 1974. Volcanic rock series in island arc and active continental margins, American Journal of Science, 247, 321-355.
-Pearce, J.A., Harris, N.B.W. and Tindle, A.G. 1984. Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of grantitic rocks. Juornal of petrology, 25, 956 – 983.
-Peccerillo, A., Taylor, S.R., 1976. Geochemistry of Eocene calc-alkaline volcanic rocks from the Kastamonu area, northern Turkey. Contrib. Mineral. Petrol., 58, pp. 63–81.
-Shand, S.J., 1951. The Study of Rocks. Thomas murby and co., London, 236 p.
-Sun, S.S. and Mcdonough, W.F., 1989. Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts: implication for mantle composition and processes. Geological Society of London, 42, 313 – 345.
-Tirrul, R., Bell, I.R., Griffis, R.J. and Camp, V.E., 1983. The sistan suture zone of Iran. Geological Society of American Bulletein, 94, 134 – 150.
-Thompson, R.N., 1982. British tertiary volcanic province. Scott., Journal of Geology, 18, 49 – 107.
-Villaseca C., Barbero L. and herreros V., 1998. A re-examination of the typology of peraluminous granite types in intracontinental orogenic belts. Transactions of the Royal Society of Edinburgh: Earth Sciences, 89, 113–19.
-Wilson, M. , 1989. Igneous Petrogenesis. Chapman & Hall, 466 .