بررسی کارایی روش نقشه¬بردار زاویه طیفی در پردازش¬های ابر طیفی جهت تفکیک آمیزه‌های¬رنگی – مطالعه موردی افیولیت¬های شرق طبس¬مسینا (شرق بیرجند)
محورهای موضوعی :
کلید واژه: افیولیت تصاویر ابر طیفی شرق ایران نقشه‌بردار زاویه طیفی ,
چکیده مقاله :
مناطق نزدیک به زون برخورد، لیتولوژی متفاوتی نسبت به دیگر مناطق دارند. در چنین مناطقی به علت تنوع سنگی زیاد، برافراشتگی های شدید و درهم‌ریختگی واحدها، نقشه برداری نیازمند ابزارها و مطالعات گسترده و دقیقی است. ازجمله پیشرفته‌ترین ابزارها در این زمینه می‌توان به سنجنده‌های ابر طیفی اشاره کرد که با تصویربرداری صدها باند ظریف و پیوسته در طول‌موج‌های مرئی و فروسرخ، امکان شناسایی بسیاری از عوارض سطح زمین باوجود مشابهت‌ها و پیچیدگی‌های طیفی را فراهم می‌آورند. در مطالعه حاضر به‌منظور نخستین بررسی کارایی داده‌های ابر طیفی سنجنده هایپریون در تفکیک واحدهای سنگی مذکور در ایران، روش طیف مبنای نقشه‌بردار زاویه طیفی انتخاب و بر روی تصویر هایپریون منطقه طبس مسینا در شرق بیرجند اعمال گردید. بر اساس مطالعات میدانی- آزمایشگاهی متعدد صورت گرفته لیتولوژی منطقه موردمطالعه را می‌توان به 5 گروه کلی شامل مجموعه افیولیتی، واحدهای دگرگونی، واحدهای ولکانیکی الیگومیوسن تا پلیوکواترنری، واحدهای فلیشی و آهکی تفکیک کرد. واحدهای آذرین منطقه شامل مجموعه افیولیتی کرتاسه و مجموعه آتشفشانی جوان (الیگومیوسن و پلیوسن – کواترنری) می‌باشد. رخنمون‌های پراکنده‌ای از سنگ‌های دگرگونی در بخش‌هایی از مجموعه افيوليتي دیده می‌شود منتها بخش اعظم اين سنگ‌ها در زون دگرگوني شرق افيوليت قرار دارند. به‌منظور محاسبه میزان صحت نتایج پردازش بر روی داده‌های ابر طیفی منطقه نقاطی به شکل پراکنده در واحدهای سنگی مذکور تحت نمونه‌برداری و مورد بررسی میدانی مکانمند قرار داده شدند. نمونه‌ها در مقطع میکروسکوپی و بعضاً توسط دستگاه الکترون میکروپروب تحت آنالیز قرارگرفته و بر این اساس نقاط معیار جهت محاسبه صحت نتایج پردازش به دست آمد. بنا بر محاسبات انجام شده ضریب صحت عامل روش نقشه‌بردار زاویه طیفی بر روی داده‌های ابر طیفی سنجنده‌هایپریون در بخشی از آمیزه‌های رنگی شرق ایران به طور متوسط به بیش از 64 درصد می‌رسد که نسبت قابل قبولی در تفکیک واحدهای پیچیده آمیزه‌ای به‌حساب می‌آید.
The lithologies of regions near the collision zone are different from another region. Mapping in these areas need extensive and exact studies and tools because of the variety of rocks, intensive uplift and clutter of units. Hyperspectral sensor is one of the most advanced tools that can do imaging from hundred of delicate and continuous bands in visible and infrared spectrums, so it can identify many of terrain despite spectral similarities and complications. In present study, as the first survey of hyperspectral data efficiency of hyperion sensor in Iran to separate the rock units, spectral based method of spectral angle mapper applied on hyperion image in Tabas, East of Birjand. Based on various laboratory- field studies, the lithology of study area can be separated into five general groups: (ophiolite series, metamorphic units, Oligo-Miocene volcanic units, limestone and flysch units). Igneous units in this area include Cretaceous ophiolite complex and young volcanic set (Oligo-Miocene, Pliocene-Quaternary). Dispersed outcrops of metamorphic rocks are seen in parts of ophiolitic series. In this region, for calculation of processing results accuracy rate, some scarred locations and points were sampled according to field surveys. Some of these samples were analyzed in microscopic thin section and by electron microprobe system, based on these works, criterion points for processing results accuracy rate, are evaluated. According to calculation, the user accuracy coefficient of spectral angle mapper method on hyperspectral data in hyprion sensor reach more than 64% in some parts of colored- melange in the East of Iran that is acceptable ratio in separation of blended complicated units.