مقایسه ویژگی‌های آلتراسیونی کمربند آتشفشانی-نفوذی طرود- چاه شیرین در شمال و جنوب روستای طرود با استفاده از تصاویر ماهواره¬ای و آنالیز¬های شیمیایی
محورهای موضوعی :مسعود اخیانی 1 , مهدی خرقانی 2 , فرهنگ سرشکی 3 , مرتضی رحیمی 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
3 - دانشگاه شاهرود،
4 - دانشگاه شاهرود
کلید واژه: زون آتشفشانی - نفوذی طرود - چاه شيرين# ترکیب¬, های رنگی# الگوریتم¬, های منطقی نسبت¬, های باندی# دگرسانی#,
چکیده مقاله :
رخدادهای گسترده آتشفشانی نفوذی مربوط به ائوسن در 130 کیلومتری جنوب شاهرود و در شمال و جنوب روستای طرود مشاهده می گردد. کمربند آتشفشانی طرود- چاه شیرین با مختصات ̎00 ̍20 54º تا ̎00 ̍20 55º طول شرقی و ̎00 ̍10 35º تا ̎00 ̍40 35º عرض شمالی که قسمتی از کمربند فلز زایی چاه شیرین- سبزوار - تایباد می باشد، به دلیل وجود رخداد های متعدد معدنی و به‌ویژه رگه های فلزات پایه با منشا اپی ترمال و همچنین دگرسانی های گسترده ناشی از نفوذ توده های آذرین اسیدی تا حد واسط و محلول های هیدروترمال ناشی از عملکرد آن، در سنگ‌های آتشفشانی منطقه، دارای اهمیت بالای مطالعاتی می باشد. به‌کارگیری روش های ترکیب رنگی کاذب و الگوریتم های منطقی مختلف نسبت باندی بر روی داده های سنجنده ASTER جهت شناسايی و بارزسازی آلتراسيون های آرژیلیک پیشرفته، آرژیلیک متوسط، فیلیک و پروپیلیتیک در سطح منطقه و تایید داده های مطالعه شده توسط آنالیزهای XRD اساس این مطالعه می‌باشد. با توجه به بازدید های میدانی و نتایج آنالیز XRD نمونه-های دگرسانی به‌دست‌آمده از زون های مختلف منطقه و تطبیق آن با نتایج اعمال این الگوریتم منطقی مشخص شد که ضمن ناچیز بودن زون های آلتراسیونی واحد های آتشفشانی جنوب طرود نسبت به توده آتشفشانی شمال این روستا، تغییر مقادیر آستانه نسبت های باندی در این الگوریتم می تواند نتایج مطلوب تری در این منطقه برای تفکیک دگرسانی آرژیلیک و فیلیک داشته باشد. سپس با توجه به حضور کانی های شاخص دگرسانی آرژیلیک پیشرفته در منطقه شمال طرود مانند آلونیت و پیروفیلیت مقادیر آستانه بهینه برای تفکیک این زون از زون آرژیلیک با استفاده از الگوریتم منطقی نسبت باندی آرژیلیک تعیین و نتایج الگوریتم با توجه به مشاهدات صحرایی مطلوب ارزیابی شد و همچنین مشخص گردید که با استفاده از خصوصیات طیفی کانی های شاخص زون پروپلییک مانند کلریت و اپیدوت، از نسبت باندی 8/(7+9) استر با مقدار آستانه 3/2 برای نقشه‌برداری زون پروپلیتیک که هم در واحد های شمالی و هم جنوبی روستای طرود مشاهده می گردد، مناسب می باشد.
Torud - Chah Shirin volcanic-plutonic complex, related to Eocene series, is located about 130 kilometers south of Shahrood, in the south and north of Torud village. This zone is located in 54˚20' to 55˚20' east longitude and 35˚10' to 35˚40' north latitude. The presence of several mineral occurrences, especially base metal veins of epithermal origin and the intrusion of igneous acidic to intermediate bodies in volcanic rocks of the area caused different alternation and mineralization in some parts of the area and increased the economic importance of the magmatic complex for geological studies. False color composites (FCC), band ratios (BR) and spectral angle mapping (SAM) which were performed on ASTER dataset for discrimination of alteration of argillic, advanced argillic, phyllic and prophyllitic zones and evaluation of results by XRD analysis, are the fundamental information for this research. The field studies and XRD analyses of different zones resulted in adaptation with logical operator algorithms and revealed unremarkable volcanic alteration zone in the south of Torud, in comparison with volcanic zone in the north of Torud. In addition, altering in threshold of algorithm band ratio can be used to find better results in discrimination of argillic and phyllic alterations. Then based on the presence of indicator minerals of advanced argillic alteration in the north of Torud, like alonite and prophillite, the optimal threshold for discrimination of this zone from argillic zone by logical band ratio algorithm was determined. The results were evaluated as acceptable, compared to field study. On the other hand, spectral character of remarkable minerals of this zone, like chlorite and epidotite, in band ratio of Aster 8(9+7) with threshold of 2.3, is reported appropriate for land surveying of proplitic zone in the north and south of Torud village.
آقانباتي، س. ع.، 1383. زمین‌شناسی ايران، سازمان زمين¬شناسي و اکتشافات معدني کشور، 606 .
- برنا، ب.، عشق‌آبادی، م.، 1376. گزارش ارزیابی و اکتشافی کانسارها و اندیس¬های سرب و روی استان سمنان و تهران، وزارت معادن و فلزات، طرح اکتشاف سرب و روی سمنان، 190.
- تاج‌الدین، ح.، 1377. زمین‌شناسی، کانی¬شناسی، ژئوشیمی و ژنز اثر معدنی طلای دارستان (جنوب دامغان). پایان¬نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 236 .
- خاکزاد، ا.، 1376. بررسی اجمالی زمین‌شناسی اقتصادی استان سمنان، 212.
- رشید نژاد عمران، ن.، 1371. بررسی تحولات سنگ‌شناسی و ماگمایی و ارتباط آن با کانی سازی طلای باغو، تهران، دانشگاه تربیت‌معلم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، 256 .
- رنجبر، ح. و شهرياري، ه.، 1385. مقايسه داده¬هاي سنجنده + ETM و سنجنده ASTER جهت نقشه‌برداری مناطق دگرسان شده در بخش مرکزي کمربند دهج- ساردوييه استان کرمان. مجله بلورشناسي و کانی‌شناسی ايران. پاييز و زمستان85، 367-362 .
- سهیلی، م.، کوثری، س. و عابدیان، ن.، 1379. پروژه اکتشاف مقدماتی معادن شهرستان دامغان، سازمان صنایع و معادن استان سمنان، 220.
- شمعانیان اصفهانی، غ. ح.، 1382. مطالعه دگرسانی و کانی¬سازی گرمابی فلزات پایه و گرانبها در منطقه معلمان، پایان¬نامه دکتری زمین‌شناسی اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، 356.
- عابدیان، ن. و دری، م.، 1375. بررسی معادن مس استان سمنان، سازمان صنایع و معادن استان سمنان.
- عباس زاده، م.، هزارخانی، 1.، 1389. نقشه‌برداری دگرسانی‌های گرمابی با استفاده از تصاویر Aster در منطقه رابر، کرمان، فصلنامه علمی – پژوهشی علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشاف معدنی کشور.
- علوی پناه، ک.، 1385. کاربرد سنجش از دور در علوم زمین (علوم خاک)، انتشارات دانشگاه تهران، 500.
- لیاقت، س.، شیخی، و.، نجاران، م.، 1387. مطالعه پترولوژی، ژئوشیمیایی و ژنز فیروزه باغو-دامغان، مجله علوم دانشگاه تهران، 34 ، 2، 133-142.
- فرد، م.، 1380. کانی¬شناسی، ژئوشیمی و ژنز کانسار طلا، سرب، روی گندی، پایان¬نامه کارشناسی ارشد زمین‌شناسی اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
- مهرابی، م. و قاسمی سیانی، م.، 1389. کانی¬شناسی و زمین‌شناسی اقتصادی کانسار پلی¬متال چشمه حافظ، استان سمنان، ایران. مجله زمین‌شناسی اقتصادی، 1، 2، 1 -20.
- Cohen, J., 1960. A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 20, 37-46.
- Di Tommaso, I. M. and Rubinstein, N., 2006. Hydrothermal alteration mapping using ASTER data in the Infiernillo porphyry deposit, Argentina, Journal of Ore Geology Reviews, 29, 1-16.
- Fard, M., Rastad, E. and Ghaderi, M., 2006. Epithermal Gold and Base Metal Mineralization at Gandy Deposit, North of Central Iran and the Role of Rhyolitic Intrusions. Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran v. 17(4): 327-335.
- Mars, J.C., and Rowan, L.C., 2006. Regional mapping of phyllic and argillic altered rocks in the zagros magmatic, Iran, using Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer (ASTER) data and logical operator algorithms. Geosphere, 2, 3, 161-186, doi:10.1130/GES00044.1.
- Rowan, L. C., Goetz, A. F.h. and Ashley, R. P., 1977. Discrimination of hydrothermally altered rocks and unaltered rocks in visible and near infrared multispectral images: Geophysics, 42, 522-535.
- Rowan, L.C., Mars, J.C., 2003. Lithologic mapping in the Mountain Pass, California area using advanced spaceborne thermal emission and reflection radiometer (ASTER) data. Remote Sens. Environ. 84, 350–366.
- Rowan,L.C., Schmidt, R.G. and Mars, J.C., 2006. Distribution of hydrothermally altered rocks in the Reko Diq, Pakistan mineralized area based on spectral analysis of ASTER data, Journal of Remote Sensing of Environment, 104, 74-87.
- Rouskov, K. Popov, K. Stoykov, S. and Yamaguchi, Y. 2005. Some application of the remote sensing in geology by using of aster image. In Scientific Conference .SPACE, ECOLOGY, SAFETY.375-447.
- Tangestani, MH. and F. Moore (2002): Porphyry copper alteration mapping at the Meiduk area, Iran, International Journal of Remote Sensing, 23:22, 4815-4825. http://dx.doi.org/10.1080/01431160110115564.
- Tangestani, MH, Mazhari N, Ager B, Moore F ., 2008. Evaluating advance spaceborne thermal emission and reflection radiometer (ASTER) data for alteration zone enhancement in a semi-arid area, northern Shahr-e-Babak, SE Iran. Int. J. Rem. Sens., 29(10): 2833-2850.