چینه‌شناسی و محیط‌هاي رسوبی سازند شوریجه در برش‌هاي باغك، مزدوران و چاه خانگيران، خاور حوضه کپه‌داغ
محورهای موضوعی :امیرمحمد جمالي 1 , احمد احمدی خلجی 2 , سمانه فلاح 3
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشکده علوم پایه
3 - دانشگاه لرستان
کلید واژه: سازند شوريجه چینه‌شناسی رخساره محيط‌های رسوبي حوضه كپه‌داغ.,
چکیده مقاله :
رسوبات آواری- تبخیری سازند شوریجه در اواخر ژوراسیک پسین- اوایل کرتاسه پیشین، در اثر عملکرد فاز زمین‌ساختی سیمرین پسین در نواحي وسيعي از خاور و مرکز حوضه كپه‌داغ نهشته شده است. به‌منظور شناسايي تغييرات رخساره‌‌اي و تعيين محيط‌هاي رسوبي اين سازند در خاور كپه‌داغ، 3 برش چينه‌شناسي شامل 2 برش سطحي باغك و مزدوران و يك برش تحت‌الارضي در یکی از چاه‌های خانگيران انتخاب و مطالعه شده است. بررسی شواهد روی زمین و مطالعه میکروسکوپی 311 مقطع نازک نشان می‌دهد که محيط رسوبي قسمت زيرين سازند شوریجه در برش‌هاي مورد بررسي به‌طور عمده از نوع رودخانه‌اي، به‌ويژه رودخانه بريده بريده و همچنين رودخانه مئاندري است. در قسمت بالايي اين سازند، رخساره‌هاي ساحلي و در نهايت رخساره‌هاي پهنه جزر و مدی ديده می‌شود كه به‌طور محلي داراي رسوبات مربوط به محيط‌های لاگونی و سدی مي‌باشند.
Late Cimmerian tectonic phase was the main cause for depositing terrigenous-evaporite sediments of the Shurijeh Formation in large area of eastern and central part of Kopet Dagh Basin during Late Jurassic-Early Cretaceous. In order to recognize facies changes and depositional environments of the Shurijeh Formation in east of the Kopet Dagh, 3 stratigraphic sections including Baghak and Mozduran surface sections and a well from Khangiran gas field were selected and studied. Field surveys together with microscopic studies of 311 thin sections reveal that depositional environment of the lower part of the Shurijeh Formation is mainly interpreted as fluvial environment, especially braided and meandering rivers. In the upper part of this formation, coastal plain and tidal flat facies, which locally contain lagoon and shoal sediments, are observed.
- افشار حرب، ع.، 1373. زمين‌شناسي كپه‌داغ. طرح تدوين كتاب زمين‌شناسي ايران، شماره 11، سازمان زمين‌شناسي كشور، 275.
- نجفي، م. و كوسرخي، ع.، 1377. بررسي‌هاي سنگ چينه‌اي و سنگ‌شناسي سازند شوريجه در منطقه چشمه گيلاس- بي‌جيرك در شمال باختري مشهد. فصلنامه علمي- پژوهشي علوم زمين، شماره 30-29، 103-86.
- Adabi, M.H., 2009. Multistage dolomitization of Upper Jurassic. Mozduran Formation, Kopet-Dagh Basin, N.E. Iran. Carbonates and Evaporites, 24, 16–32.
- Afshar Harb, A., Dashti, Gh. and Agah, S., 1971. Detailed geological report of Amirabad anticline and stratigraphy of Mesozoic in eastern Hezar-Masjed. National Iranian Oil Company, geological report 316, 35.
- Afshar Harb, A., 1979. The stratigraphy, tectonics and petroleum geology of the Kopet-Dagh region Northern Iran, A Thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy in petroleum geology, University of London, 316.
- Bozorgnia, H., 1972. Geology and oil possibilities of the central Kopet Dagh. National Iranian Oil Company, geological report 347, 67.
- Dunham, R.J., 1962. Classification of carbonate rocks according to depositional texture, The American Association of Petroleum Geologists, Momoir 1, 108-121.
- Flügel, E., 2004. Microfacies of Carbonate Rocks, Analysis interpretation and application, Berlin, Heidlberg, New York, Springer-Verlag, Berlin, 976.
- Folk, R.L., 1974. Petrology of Sedimentary Rocks, Austin, Texas, Hemphill Publishing Company, 182.
- Insalaco, E., Virgone, A., Courme, B., Gaillot, J., Kamali, M., Moallemi, A., Lotfpour, M. and Monibi, S., 2006. Upper Dalan member and Kangan Formation between the Zagros mountains and offshore Fars, Iran, Depositional system, biostratigraphy and stratigraphic architecture, GeoArabia, 11, 75-176.
- Miall, A.D., 1985. Architectural elements and bounding surfaces, A new method of facies analysis applied to fluvial deposits, Earth-Science Reviews, 22, 261-308.
- Miall, A.D., 1996. The Geology of Fluvial Deposits, New York, Springer-Verlag, 598.
- Moussavi-Harami, R. and Brenner, R.L., 1990. Lower Cretaceous (Neocomian) fluvial deposites in eastern Kopet-Dagh Basin, northeastern Iran. Cretaceous Research, 11, 163-174.
- Moussavi-Harami, S.R., Mahboubi, A., Nadjafi, M., Brenner, R.L. and Mortazavi, M., 2009. Mechanism of calcrete formation in the Lower Cretaceous (Neocomian) fluvial deposits, north eastern Iran based on petrographic, geochemical data. Cretaceous Research, 30, 1146-1156.
- Narani, H., 1968. Geological report on Mozduran-Shurijeh area (northeast of Mashhad), National Iranian Oil Company, geological report 313, 56.
- Reading, H.G., 1996. Sedimentary Environments, Processes, Facies and Stratigraphy, 3rd edition, Blackwell Science Publications, Oxford, 688.
- Shinn, E.A., 1983. Tidal flat environment. In: Scholle, P.A., Bebout, D.G., Moore, C.H. (eds.), Carbonate depositional environments. American Association of Petroleum Geologists, Memoir 33, 171-210.
- Shinn, E.A., 1986. Modern Carbonate Tidal Flats, their diagnostic features. Colorado School of Mines, Quarterly 81, 7-35.
- Tucker, M.E. and Wright, V.P., 1990. Carbonate Sedimentology, Cambridge, Blackwell Science Puplications, 482.
- Tucker, M.E., 2001. Sedimentary Petrology, An Introduction to the Origin of Sedimentary Rocks, 3rd edition, Oxford, Blackwell Science Puplications, 262.