توده گرانیتوئیدی نصرند در جنوب شرق اردستان با ترکیب سنگ‎شناسی گرانیت و گرانودیوریت، پس از ائوسن در داخل سنگ‌هاي آتشفشاني ائوسن تزريق شده و با دایک‌های دلريتي داراي روند‌هاي شمال‏غربی- جنوب‌‏شرقی قطع شده است. سنگ‌هاي گرانيتي دارای بافت‌های دانه‏ای، پرتیتی، گرانوفیری و پوئی‏کلیتیک می‏باشند. برخی پلاژیوکلازها بافت غربالی و زونینگ نشان می‏دهند و در برخی نمونه‏ها نیز شاهد حضور دو نسل مختلف پلاژیوکلاز می‏باشیم. وجود بافت‌هاي غير‏تعادلي مشخص در سنگ‌هاي گرانيتي حاكي از آن است که علاوه بر فرایند تفریق بلوری، اختلاط ماگمایی نیز در شكل‌گيري و تحول آن‌ها نقش داشته است. از بررسي نحوه توزیع اندازه بلورها (CSD) براي ارزيابي شرايط تبلور و فرايندهاي ماگمايي موثر در تشكيل سنگ‌هاي منطقه استفاده شده است. در نمونه‏های گرانیتی و دایک‌ها، روند افزایشی اندازه بلورهای فلدسپار در نمودارهاي نيمه لگاريتمي تغييرات اندازه در برابر چگالی جمعيتی كاني‌ها، نشان‏دهنده عملکرد تبلور و تفریق بلوری است و در عين حال وجود شکستگی و انحنا در نمودارهای نیمه لگاریتمی تغییرات چگالی تجمعی بلورهای پلاژیوکلاز و ارتوکلاز در برابر اندازه آن‌ها، مويد عملكرد فرایند اختلاط ماگمایی در‏حين شكل‌گيري نمونه‌ها به‏خصوص گرانيت‌ها است. در ضمن روند تغييرات Rb در برابر Rb/Sr و روند افزايشي Nb در برابر Nb/Y در كنار ساير داده‌هاي ژئوشیمیایی، تاييد كننده وقوع فرایند اختلاط ماگمایی در این سنگ‌ها است.   تفاصيل المقالة

توده گرانودیوریتی ده بالا با روند شرقی - غربی در 45 کیلومتری جنوب غرب بویین‌زهرا، در استان قزوین برونزد دارد. این توده حاوی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک متعدد با ترکیب دیوریت - کوارتزمونزودیوریت است. انکلاوها با اشکال گرد شده و بیضوی با اندازه های دو تا 20 سانتی متر در گرانودیوریت های میزبان پراکنده شده اند. انکلاوها عموماً تماس ناگهانی با گرانودیوریت های میزبان دارند و از مجموعه کانی های آذرین تشکیل شده اند. وجود شواهد بافتی نشان‌دهنده عدم تعادل از قبیل حضور پلاژیوکلازهایی با زونینگ ترکیبی و سطوح تحلیلی مکرر، سوزن های آپاتیت و کوارتزهای اوسلی در انکلاوها نشانه تغییرات شیمیایی و یا حرارتی مذاب در حین رشد بلور و شاهدی برای وقوع اختلاط ماگمایی هستند. انکلاو ها از LREES و LILES غنی شده و از HFSES تهی شده هستند. گرانودیوریت ها با محتوای 9/66-2/64= SiO2، از نوع کالک آلکالن غنی از پتاسیم بوده و مشخصات سنگ های متا آلومین (1/1>A/CNK) را نشان می دهند. غنی شدگی از عناصر ناسازگار La, Ce, Rb, Th, K وNd در کنار آنومالی منفیTi, Ba, Eu, Nb و P دلالت بر نقش پوسته زیرین در شکل گیری ماگمای سازنده گرانودیوریت ها دارد، اما محتوای نسبتاً بالای≠Mg ( 43/0- 039/0) پیشنهاد می کند که گرانودیوریت های ده بالا از اختلاط ماگمای مافیک حاصل از گوشته با ماگمای فلسیک پوسته به وجود آمده باشند. انکلاوها با مقادیر نسبتاً پایین 2/58- 8/52=SiO2، 92/0- 77/0=A/CNK، مقدار متوسط پتاسیم 8/3-4/1=K2O و مقدار نسبتاً بالای (46/0-4/0)≠Mg مشخص می شوند. بر اساس ویژگی های ژئوشیمیایی و مقادیر 8/1-6/1=Dy/Yb، به نظر می رسد ماگمای سازنده انکلاوها از ذوب بخشی گوه گوشته در زون انتقالی اسپینل- گارنت حاصل شده و در تماس با ماگماهای فلسیک حاصل از ذوب پوسته، تا حدی متحول شده باشد. تفاصيل المقالة

در اين مقاله به منظور مطالعات اکتشاف ناحیه‌ای و جدایش ناهنجاری ژئوشیمیایی از زمینه از روش فرکتالی عیار-تعداد استفاده شده است. ناهنجاری‌های عناصر شاخص شامل طلا، آرسنیک، نقره، مس، آنتیموان، سرب، روی و مولیبدن در گستره اکتشافی قلعه‌دار (استان اصفهان) بررسی شده است. بدین منظور 336 نمونه از واحدهای سنگی گستره به روش ICP-MSمورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. سپس داده‌های حاصل از آنالیز شیمیایی پس از جایگزینی داده‌های سنسورد برای پردازش دسته‌بندی و آماده‌سازی شدند. با استفاده از روش فرکتالی عیار- تعداد نا‌هنجاری‌های عناصر در این گستره شناسایی و نقشه‌های ناهنجاری‌ها رسم شد. نتایج مطالعات ژئوشیمی در گستره نشان داد، ناهنجاری‌های ژئوشیمیایی مختلف از عناصر Au, Mo, Cu, As, Sb, Pb, Zn ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با هاله‌های دگرسانی و توده‌های نیمه عمیق دارد. همچنین این مطالعات منجر به تشخیص یک سامانه ژئوشیمیایی شد. پس از رسم نقشه‌های ژئوشیمی و مشخص کردن مناطق ناهنجار، تلفیق و انطباق نا هنجاری عناصر مختلف با یکدیگر انجام شد و در نهایت، منطقه‌بندی از عناصر صورت پذیرفت. به ترتیب منطقه‌بندی از مرکز به سمت خارج سیستم شامل ناهنجاری‌های مولیبدن (Mo)، مس-مولیبدن (Cu+Mo)، سرب-روی (Pb+Zn) و در نهایت ناهنجاری طلا-آرسنیک (As+Au) نیز که در حاشیه سیستم قرار می‌گیرد.   تفاصيل المقالة