شیمی بیوتیت، دما- فشارسنجی و بررسی نقش آلومینیم کل بیوتیت در تشخیص کانی زایی در توده گرانیتوئیدی تویه- دروار، جنوب باختر دامغان، البرز خاوری
محورهای موضوعی :آذین نادری 1 , حبیب‌الله قاسمی 2 , لمبرینی پاپادوپولو 3
1 - دانشگاه صنعتی شاهرود
2 - دانشگاه صنعتی شاهرود
3 - دانشگاه AUTh تسالونیکی، یونان
کلید واژه: شیمی بیوتیت دما- فشارسنجی گرانیتوئید تویه¬, دروار دامغان البرز خاوری ,
چکیده مقاله :
توده گرانیتوئیدی تویه- دروار در 50 کیلومتری جنوب باختر دامغان در استان سمنان و در جنوب زون البرز خاوری واقع شده است. این توده در داخل واحدهای سنگی پالئوزوییک پیشین (شامل سازندهای باروت و لالون) نفوذ کرده است. بر اساس شواهد صحرایی و سنگ نگاری، این توده از مونزونیت، کوارتز مونزونیت و مونزودیوریت تشکیل شده است. ترکیب کانیایی توده شامل پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، کوارتز، بیوتیت و آمفیبول است. کانیهای فرعی آن را ایلمنیت، مگنتیت، زیرکن، آپاتیت، تیتانیت، پیریت و کانی های ثانویه را سریسیت، اپیدوت،کلسیت و کلریت تشکیل می دهند. بیوتیت سرشار از آهن، شاخصترین کانی آهن و منیزیم دار توده است که در محدوده بیوتیت های آلکالن و ناکوهزایی قرار میگیرد. میزان آلومینیم کل بیوتیت یک شاخص مهم برای تفکیک تودههای گرانیتوئیدی بارور از نابارور است. وجود رگههای معدنی از اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن و منگنز، فلوریت، باریت، سرب و روی در سنگ میزبان این توده نیز شاهدی بر راهگشا بودن ترکیب بیوتیت برای استفاده در بررسی توان کانه زایی این توده است. به‌کارگیری دماسنجی با استفاده از تیتانیم موجود در بیوتیت و فشارسنجی براساس آلومینیم کل بیوتیت، به ترتیب دماهای 730-670 درجه سانتیگراد و فشارهای کمتر از 1 کیلو بار را برای توقف تبادل و تعادل نهایی این کانی در توده نفوذی تویه-دروار به دست داده است.
Touyeh- Darvar granitoid pluton is situated in the south of eastern Alborz zone (45Km SW of Damghan in Semnan province). This pluton has intruded into the late Paleozoic formations (including Barut and Lalun). Based on the field observations and petrographic studies, the pluton is composed of monzonites, quartz monzonite and monzodiorite. In terms of mineralogy, the Touyeh- Darvar granitoid consists of plagioclase, orthoclase, quartz, ± hornblende and ±biotite. Accessory minerals consists of ilmenite, magnetite, zircon, apatite, titanite and pyrite. Sericite, epidote, calcite, and chlorite are considered as secondary phases. The iron-rich biotite is the most significant mafic mineral which are situated in the alkaline and anorogenic biotite fields. The total Al content of biotite in granitic rocks can be a useful indicator for distinguishing between mineralized and non-mineralized granitic rocks. The presence of mineral veins from oxides and hydroxides of iron and manganese, fluorite, barite, lead and zinc in the host rock of this pluton also confirms that the biotite composition is useful for mineralization potential study of this pluton. Applying the thermometry based on the Ti content of biotite and barometery based on total Al content of biotite resulted in calculating temperature ranges of 650–730°C and pressures lower than 1Kb for stopping the exchange and final equilibrium of this mineral in the pluton.