تاثیر سازند متحرک گچساران بر سبک چین‌خوردگی و تکامل تکتونیکی تاقدیس رگ سفید در فروافتادگی دزفول جنوبی
محورهای موضوعی :
مهدی یوسفی
1
( دانشگاه بیرجند)
سید مرتضی موسوی
2
( دانشگاه بیرجند)
محمد مهدی خطیب
3
(دانشگاه بیرجند)
کلید واژه: تاقدیس رگ سفید سبک چین‌خوردگی سازند گچساران چین‌خوردگی جدایشی,
چکیده مقاله :
رفتار شکل‌پذیر و ضخامت قابل توجه از سازند نامقاوم گچساران در بالای واحد های مقاوم میانی کربناته در توالی رسوبی فروافتادگی دزفول جنوبی، منجر به بروز سبک های متفاوت چین‌خوردگی در بالا و پایین این سازند و همچنین تکامل ساختارهای توسعه‌یافته در واحدهای سنگی منطقه شده است؛ به‌طوری‌که ساختارهای بخش بالایی و پایینی آن کاملا از یکدیگر جدا شده و بر یکدیگر منطبق نیستند. محاسبه زاویه بین یالی، شیب راندگی اصلی و درصد نازک شدگی در تاقدیس واقع در بالای افق گچساران، چين هاي جدایشی گسل خورده را نشان می-دهد که نشانگر هندسه چین در مرحله ابتدایی توسعه این تاقدیس می باشد. نیمرخ های لرزه ای تاقدیس در زیر افق گچساران، سبک چین‌خوردگی وابسته به انتشار گسل را نشان می دهند. در فرو افتادگی دزفول جنوبی، چین‌خوردگی در سازند گچساران با طول موج های کوتاه‌تر و به شکل چین های ناهماهنگ رخ می دهد و به‌عنوان سطح تجزیه برای چین‌های زیرین عمل می کند که ناودیس ها در این افق متحرک به‌طور مستقیم، تاقدیس های سازند کربناته را می پوشانند. چین های مدور در تاقدیس زیرین در سازند های کربناته، چین های تحمیلی همراه با گسل های پرشیب هستند که بالای یک سطح جدایشی عمیق جدایش یافته اند و نهایتا به‌وسیله دگرشکلی پیشرونده، گسل خورده اند. تفسیر مقاطع لرزه ای در فروافتادگی دزفول جنوبی نشان می دهد که مهاجرت جانبی در واحد های نمکی 2 و 4 سازند گچساران رخ می دهد و واحد های بالایی و پایینی سازند گچساران در مهاجرت نمک نقشی ایفا نمی کنند. مهاجرت جانبی نمک سازند میوسن گچساران به‌وسیله رشد تاقدیس زیرسطحی در طی چین‌خوردگی و بارگذاری سازند های رویی در بالای سازند گچساران انجام می شود.
Plastic behavior and significant thickness of the Gachsaran incompetence formation on top of middle carbonate units in the sedimentary sequence of the southern Dezful Embayment led to the emergence of different styles of folding above and below of this formation. So that the structures in the upper and lower parts of this formation are completely separated and do not match each other. In the upper anticlines, above the Gachsaran horizon, the calculation of the limbs angle, the main thrust slope and the percentage of forelimb thickening indicate the fault detachment fold style. This style marks the geometry of fold at the early stage of the development of this anticline. Also the seismic profiles below the Gachsaran horizon also show the fault-propagation folding style. In the south Dezful Embayment, folding in the Gachsaran Formation occurs with shorter wavelengths in the form of disharmonic folds. This folding acts as the decoupling surface for the lower folds so that the synclines in this moving horizon directly cover the lower anticlines. The rounded folds in the carbonates in lower anticline are the imposed folds associated with steepened up reverse faults, detached on the basal decollement level and ultimately faulted by progressive deformation. The interpretation of seismic sections in the southern Dezful Embayment shows that lateral migration occurs in the salt units of the GS2 and GS4, and the upper and lower units of the Gachsaran Formation do not play a role in salt migration. Lateral migration in Miocene salts of the Gachsaran Formation is accomplished by the growth of sub-anticline during folding and loading of upper formation at the upper Gachsaran Formation.
Abdollahi Fard, I., Braathen, A., Mokhtari, M. and Alavi, S. A., 2006. Interaction of the Zagros Fold thrust belt and the Arabian type, deep-seated folds in the Abadan Plain and the Dezful Embayment, SW Iran. Petroleum Geoscience, 12, 347–362.
Abdolahie Fard, I., Sepehr, M. and Sherkati, S., 2011. Neogene salt in SW Iran and its interaction with Zagros folding. Geol Mag, 14, 854–867.
Ahmadhadi, F., Lacombe, O.and Daniel, J. M., 2007. Early reactivation of basement faults in Central Zagros (SW Iran): evidence from pre-folding fracture populations in the Asmari Formation and Lower Tertiary paleogeography. In Thrust Belts and Foreland Basins: From fold kinematics to hydrocarbon systems. Springer, 205–28.
Bahroudi, A. and Koyi, H. A., 2003. Effect of spatial distribution of Hormuz salt in deformation style in the Zagros fold-and-thrust belt: An analog modeling approach. Journal of the Geological Society, London, 160, 719–733, doi: 10.1144/0016-764902-135.
Bonini, M., 2003. Detachment folding, fold amplification, and diapirism in thrust wedge experiments. Tectonics 22, TC1065; doi:10.1029/2002TC001458.
Carruba, S., Perotti, C.R., Buonaguro, R., Calabrò, R., Carpi, R. and Naini, M., 2006. Structural pattern of the Zagros fold-and-thrust belt in the Dezful Embayment (SW Iran): Geological Society of America, Special Papers, 414, 11-32.
Cotton, J. T. and Koyi, H. A., 2000. Modeling of thrust fronts above ductile and frictional detachments: Application to structures in the Salt Range and Potwar Plateau, Pakistan, Geol. Soc. Am.a Bull, 112, 351 – 363.
Davis, D. M. and Engelder, T., 1985. The role of salt in fold-and-thrust belts, Tectonophysics, 19, 67 – 88.
Edgell, H. S., 1996. Salt tectonism in the Persian Gulf Basin. In Salt Tectonics Geological Society of London, Special Publication, 100, 129–151.
Farzipour Saein, A., Yassagi, A., Sherkati, S. and Koyi, H., (2009b) Mechanical stratigraphy and folding style of the Lurestan region in the Zagros fold thrust belt, Iran. J Geol Soc. 166, 1101–1115.
Ghanadian, M., Faghih., A., Abdollahie Fard, I., Kusky, T. and Maleki, M., 2017. On the role of incompetent strata in the structural evolution of the Zagros fold-thrust belt, Dezful Embayment, Iran. Mar Petrol Geol, 81, 320–333.
James, G. S. and Wynd, J. G., 1965. Stratigraphic nomenclature of Iranian Oil Consortium Agreement Area. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 49, 2182–245.
Jamison, W. R., 1987. Geometric analysis of fold development in overthrust terrains. Journal of Structural Geology, 9, 207-219.
Koyi, H. A., Sans, M. and Bahroudi, A., 2004. Modelling the deformation front of fold-thrust belts containing multiple weak horizons. Bollettino di Geofisica Teorica e Applicata, 45, 101–113.
Massoli, D., Koyi, H. A. and Barchi, M. R., 2006. Structural evolution of a fold and thrust belt generated by multiple de´collements: Analogue models and natural examples from the northern Apennines (Italy), J. Struct. Geol, 28, 185 – 190.
Mitra, S., 2002. Structural models of faulted detachment folds. AAPG Bulletin, 86, 1673–1694, doi: 10.1306/61EEDD3C-173E-11D7- 8645000102C1865D.
Najafi, M., Yassaghi, A., Bahroudi, A., Verges, J. and Sherkati, S., 2014. Impact of the late Triassic dashtak intermediate décollement horizon on anticline geometry in the central frontal Fars, SE Zagros Fold belt, Iran. J Mar Pet Geol, 54, 23–36.
Ramsay, J. G. and Huber, M. I., 1987. The techniques of modern structural geology: Folds and fractures 2, Academic press.
O’Brien, C. A. E., 1957. Salt diapirism in south Persia. Geol. Mijnbouw, 19, 357-376.
Sattarzadeh, Y., Coscrov, J. W. and Vitafinzi, C., 2000. The interplay of faulting and folding during the evolution of the Zagros deformation belt.Geological Society of London, Special Publication, 169,187–96.
Sepehr, M. and Cosgrove, J. W., 2004. Structural framework of the Zagros fold-thrust belt, Iran. Marine and Petroleum Geology 21, 829–843, doi:10.1016/j.marpetgeo.2003.07.006.
Sherkati, S. and Letouzey, J., 2004. Variation of structural style and basin evolution in the central Zagros (Izeh zone Dezful Embayment), Iran, Marine and Petroleum Geology, 21, 535-554.
Sherkati, S., Letouzey, J. and Frizon de Lamotte, D., 2006. The Central Zagros fold-thrust belt (Iran): New insights from seismic data, field observation and sandbox modeling. Tectonics, 25, 1-27.
Saura, E., Verges, J., Homke, S., Blanc, E., Serraliel, J., Bernaola, G., Casciello, E., Fernandez, N., Romaire, I., Casini, G., Eembry, J. C., Sharp, I. and Hunt, D., 2011. Basin architecture and growth folding of the NWZagros during the Late Cretaceous and Early Tertiary.Journal of the Geological Society, 168, 235–50.
Talbot, C. J. and Koyi, H., 1988. Active mylonites of Neopetrozoic rock salt in the Zagros. In Fault-Related Rocks; A photographic atlas. Princeton University Press, 554–5.
Verges, J., Goodarzi, M. G. H., Emami, H., Karpuz, R., Efstathiou, J. and Gillespie, P. 2011. Multiple detachment folding in Pusht-e Kuh arc, Zagros: role of mechanical stratigraphy. In Thrust Fault Related Folding. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 94, 1–26.