نویسندگان

چکیده مقاله

منطقه مورد مطالعه در شمال¬غرب ایران و در شمال کمربند افیولیتی خوی واقع شده است. مجموعه سنگ¬های موجود در منطقه قره¬آغاج شامل رسوبات سازند قم، توالی قرمز بالایی (URF) و کنگلومرای پلیوسن می¬باشد. مجموعه واحدهای سنگی پلیوسن شامل سیلتستون، ماسه¬سنگ (آرکوز، لیت¬آرنایت) و میکروکنگلومرا و کنگلومرا می¬باشد. میزبان کانی¬سازی مس چینه¬کران در منطقه قره¬آغاج میکروکنگلومرا و کنگلومرای پلیوسن است ولی در واحد ماسه-سنگی نیز کانی¬زایی به صورت جزئی دیده می¬شود. بخش اعظم کانسار¬سازی به¬صورت پرکننده فضای خالی می¬باشد. کانی¬شناسی کانسار مس قره آغاج بسیار ساده بوده و شامل مس طبیعی، کوپریت و تنوریت می¬باشد. نبود سولفیدهای مس، عدم وجود فسیل¬های گیاهی بعنوان عامل احیا¬کننده، عدم رخداد فرآیند جانشینی مس به¬جای بافت¬های گیاهی، وجود کانی¬زایی بصورت پرکننده فضای خالی و سیمان بین¬دانه¬ای و تشکیل کانی¬زایی به¬صورت مس طبیعی نشان-دهنده عدم تشابه کانی¬زایی مس قره¬آغاج با کانسارهای مس رسوبی تیپ Redbed می¬باشد. بنابراین سیالات درون حوضه¬ای طی فرآیندهای دیاژنز از توالی قرمز بالایی نشأت گرفته و باعث شسته شدن مس از توالی مزبور و تشکیل کمپلکس کلریدی مس می¬شود. افزایش سطح ایستابی باعث ایجاد شرایط احیایی در کنگلومرای پلیوسن شده و سیالات مس¬دار در طی ورود به این شرایط احیایی، مس خود را در زیر سطح ایستابی به¬صورت مس طبیعی ته-نشست داده¬اند. با کاهش سطح ایستابی و افزایش فوگاسیته اکسیژن(Eh بالا)، مس طبیعی تشکیل شده در مرحله قبل توسط کانی¬های اکسیدی مانند کوپریت¬ و تنوریت جانشین شده است.