رخداد سلستيت در عضو تبخيري سازند آسماري، ارتفاعات گره چغا، صالحآباد مهران، ايلام
محورهای موضوعی :
کلید واژه: سلستیت استرونسیانیت سازند آسماری عضو کلهر ایلام,
چکیده مقاله :
رخداد سلستيت در عضو تبخيري سازند آسماري در ارتفاعات گره چغا، صالحآباد مهران واقع در استان ايلام از طريق كار صحرايي، پتروگرافي مقاطع نازك سنگ، بررسي ميانبارهاي سيال، دادههاي پراشسنجي پرتوي ايكس و ژئوشيمي سنگ كل مورد بررسی قرار گرفت. سلستيت تنها در مقاطع نازك سنگهاي خاكستري رنگ دانه ريز تا متوسط دانه آهکي، آهک دولوميتي و دولومیت حاوي بيتومين قابل مشاهده است. بررسي ميكروسكوپي سلستيت نشان ميدهد اين كاني عمدتاً به شكل تجمعات دانهاي و دانه پراكنده در سنگ ميزبان حضور دارد و به لحاظ فراوانی از 1 تا 15 درصد حجمی تغییر میکند. این کانی انواع مختلف بافت شامل بافتهای جانشینی، پراکنده، دانهای، پرکننده فضاهای خالی، رگهای و سوزنی شعاعی را نشان میدهد. نتايج آناليز فلورسانس پرتويايكس نشان ميدهد سنگهاي در بردارنده سلستيت، 65/1 تا 99/12 درصد وزني SrO، 73/31 تا 52/50 درصد وزني CaO، 27/0 تا 74/15 درصد وزني MgO، 9/0 تا 07/10 درصد وزني SO3دارند. ميانگين عناصر فرعي در نمونههاي مورد مطالعه عبارتند از: 2/1 درصد وزني SiO2، 7/0 درصد وزني Al2O3، 2/0 درصد وزني Fe2O3 و 1/0 درصد وزنيNa2O است. محاسبه كاني نورماتيو نشان ميدهد محتوي سلستيت در نمونههاي مورد مطالعه از 2 تا 23 درصد وزني و با ميانگين 8 درصد وزني در تغيير است. محتواي استرونسيانيت، محصول دگرساني سلستيت، تنها در دو نمونه مشاهده شد كه به احتمال زیاد حاصل جانشيني سلستيت است. بر پايه مطالعات ريزدماسنجي بيشترين فراواني همگنشدگي دمايي ميانبارهاي سيال اوليه در يك نمونه سلستيت بين 164 و 184 درجه سانتيگراد و بيشترين شوري محدود به مقادير 5/8 تا 5/9 درصد وزني كلريد سديم ميباشد. دادههاي پتروگرافي، كانيشناسي، ميانبارهاي سيال و ژئوشيمي اشاره بر اين دارد كه سلستيت در سنگ ميزبان كربناته از نظر منشاء دياژنتيك و به احتمال در طي دولوميتی شدن و تغيير شكل آراگونيت به كلسيت و سپس دولوميت تشكيل شده است. در حاليكه نوع رگهاي و رگچهاي بعد از دياژنز سنگهاي كربناته تشکیل شده است و احتمالاً منشا اپيژنتيك دارد.
The occurrence of celestite in Kalhur evaporitic member of the Asmari Formation in Garah Chegha Mountain, Saleh-Abad, Mehran in the province of Ilam is documented through a field work, thin section petrography, fluid inclusion, X-ray diffractometry and whole rock geochemistry studies. The celestite can only be observed in thin sections of the dark gray colored limestone with fine to medium size grain, dolomitic limestone and dolostone impregnated with bitumen. Polarized light microscopic study shows that celestite occurs mainly as disseminated or an aggregate of crystals and in terms of modal percentage varies from 1 to 15. The crystal shows a variety of textures including replacement, disseminate, aggregates, void filling, fracture and radial-fibrous textures. X-ray fluorescence analyses indicate that the celestite bearing rocks contain 1.65-12.99 wt.% SrO, 31.73-50.52 wt% CaO, 0.27-15.74 wt% MgO and 0.9-10.07 wt% SO3 respectively. Average minor element contents in the studied samples are: 1.2 wt% SiO2, 0.7 wt% Al2O3, 0.2 wt% Fe2O3, and 0.1 wt% Na2O. Normative mineral recalculation shows that the content of celestite in the studied samples varies from 2 to 23 wt% with an average grade of 8 wt%. Strontianite, considered as an alteration product of celestite, is only seen in two specimens, probably resulting from celestite replacing. The most abundant homogenization temperatures of fluid inclusions in celestite crystals fall between 164 and 184 °C and the majority of calculated salinity values are restricted to 8.5 - 9.5 wt% NaCl. Petrographic, mineralogical, fluid inclusion and geochemical analyses indicate that carbonate-hosted celestite is diagenetic in origin implying its formation during the dolomitization and transformation of probably aragonite to calcite and then to dolomite. In contrast, vein and veinlet celestite postdate diagenesis of carbonate rocks and may imply epigenetic origin.